(BDO) Để công tác phòng, chống thiên tai mang lại hiệu quả cao, giảm thiểu thiệt hại thì việc xây dựng cộng đồng an toàn, có năng lực, cùng nhau phòng ngừa, ứng phó và phục hồi sau thiên tai là một trong những giải pháp quan trọng trong phòng, chống thiên tai.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày nay, thiên tai đang dần trở nên bất thường, cực đoan hơn về tần suất cũng như mức độ ảnh hưởng.
Người dân xã Bạch Đằng, thành phố Tân Uyên tham gia diễn tập phương án ứng phó thiên tai
Điển hình như vừa qua, cơn bão số 3 đổ bộ trực tiếp vào nước ta, sau bão, mưa lớn kéo dài trên diện rộng tại hầu hết khu vực Bắc Bộ gây lũ lớn; đồng thời đã gây ngập lụt và lũ quét, sạt lở đất xảy ra trên diện rộng, gây ra những thiệt hại nghiêm trọng về tính mạng, tài sản của nhân dân và nhà nước.
Trong công tác phòng, chống, ứng phó, khắc phục hậu quả bão số 3, ngoài sự chỉ đạo quyết liệt của cả hệ thống chính trị, của các cấp, các ngành thì sự chủ động, nỗ lực, cố gắng của nhân dân đã mang lại hiệu quả rất tốt.
Điều này có thể kể đến câu chuyện anh Ma Seo Chứ - Trưởng thôn Kho Vàng, xã Cốc Lầu (Bắc Hà, Lào Cai) đã phát hiện và vận động cả thôn 115 người sơ tán đến nơi an toàn, tránh được thiệt hại do sạt lở đất; 142 giáo viên và học sinh trường Mường Hum, huyện Bát Xát đã sơ tán đến nơi an toàn trước khi cả quả đồi sạt xuống.
Những câu chuyện đó cho thấy sự chủ động, cố gắng của nhân dân đã góp phần giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản. Đồng thời, việc xây dựng cộng đồng an toàn, có năng lực, cùng nhau phòng ngừa, ứng phó và phục hồi sau thiên tai là một trong những giải pháp quan trọng trong phòng, chống thiên tai.
Người dân phường Hưng Định, TP.Thuận An tham gia cùng đội xung kích phòng chống thiên tai phường đắp cao bờ rạch ngăn triều cường
Theo ông Vũ Ngọc Thìn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, cộng đồng ở đây được hiểu là những nhóm người dân sinh sống trong cùng một xã/phường. Cộng đồng an toàn, có năng lực là cộng đồng có tổng hợp tất cả các nguồn lực sẵn có tại chỗ bao gồm con người, cơ sở vật chất, tài chính có thể được sử dụng để giảm nhẹ rủi ro thiên tai; xã/phường có nhiều nhà kiên cố; người dân hiểu biết về thiên tai, chủ động thực hiện các biện pháp phòng, tránh; đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau khi có thiên tai xảy ra thì chắc chắn thiệt hại do thiên tai sẽ thấp. |
Chính vì vậy, để xây dựng cộng đồng có năng lực tốt thì mỗi hộ gia đình, cá nhân cần chủ động xây dựng, nâng cấp, bảo vệ công trình, nhà ở thuộc quyền sở hữu của mình bảo đảm an toàn trước thiên tai hoặc di dời đến nơi an toàn; không xây dựng nhà ở hoặc cư trú tại khu vực có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi thiên tai. Bên cạnh đó, tham gia xây dựng và thực hiện kế hoạch phòng, chống thiên tai, phương án ứng phó thiên tai tại địa phương.
Mặt khác, tổ chức sản xuất, kinh doanh phù hợp với đặc điểm thiên tai tại địa phương; chủ động trang bị thiết bị theo khả năng để tiếp nhận bản tin dự báo, cảnh báo và sự chỉ đạo, hướng dẫn phòng, chống thiên tai. Chuẩn bị sẵn sàng vật tư, phương tiện theo khả năng để phòng, chống thiên tai.
Chủ động dự trữ lương thực, nước uống, vật tư và thiết bị xử lý nước, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng dịch theo khả năng để bảo đảm đời sống khi thiên tai xảy ra phù hợp với đặc thù thiên tai tại địa phương.
Chủ phương tiện, tàu thuyền hoạt động trên sông phải trang bị đầy đủ phao cứu sinh, thiết bị thông tin, tín hiệu phù hợp; phải cung cấp thông tin kịp thời, chính xác về vị trí, tình trạng của phương tiện đang hoạt động cho chính quyền địa phương, cơ quan chức năng khi thiên tai xảy ra; khi gặp tàu thuyền khác bị nạn phải kịp thời cứu hộ, tìm kiếm, cứu nạn, trường hợp vượt quá khả năng phải bằng mọi cách thông báo cho cơ quan tìm kiếm, cứu nạn.
Chủ động ứng phó, khắc phục hậu quả nhằm bảo đảm an toàn cho bản thân và gia đình khi thiên tai xảy ra; tham gia hỗ trợ cộng đồng phòng, chống thiên tai.
Chấp hành sự hướng dẫn, chỉ đạo, chỉ huy của cơ quan, người có thẩm quyền về sơ tán người, phương tiện ra khỏi hoặc không đi vào khu vực nguy hiểm; chấp hành quyết định huy động nhân lực, vật tư, phương tiện, trang thiết bị, nhu yếu phẩm để phục vụ hoạt động ứng phó khẩn cấp của cơ quan có thẩm quyền.
Chủ động thực hiện vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh trong khu vực sinh sống và làm việc sau khi bị tác động của thiên tai.
Thông báo đến cơ quan, người có thẩm quyền khi phát hiện sự cố hoặc hành vi gây mất an toàn cho công trình phòng, chống thiên tai và tham gia xử lý sự cố công trình trong khả năng của mình.
Cung cấp thông tin về diễn biến thiên tai, thiệt hại do thiên tai cho cơ quan có thẩm quyền trong phạm vi nhận biết của mình. Chủ động giúp đỡ người bị thiệt hại do thiên tai tại địa phương.
Thoại Phương - Ngọc Thìn