10 năm Mỹ tấn công Iraq: Bài học quá đắt giá

Ngày 20-3-2003, lực lượng Mỹ và Anh đã tấn công Iraq với chiêu bài nước này sản xuất vũ khí hủy diệt hàng loạt. 10 năm sau, tiếp theo cựu Ngoại trưởng Mỹ Colin Powel, giờ đây tới lượt Hans Blix, người đứng đầu phái đoàn thanh sát vũ khí LHQ tại Iraq (UNMOVIC), lên tiếng về sự thật đằng sau cuộc chiến của Mỹ tại Iraq.

Vi phạm Hiến chương LHQ

CNN dẫn lời ông Hans Blix nói rằng cuộc chiến này là một sai lầm khủng khiếp và vi phạm Hiến chương LHQ. Theo ông Blix, cuộc chiến Iraq là do Tổng thống Mỹ George W. Bush lúc đó muốn chứng tỏ với thế giới rằng sau Taliban tại Afghanistan, sẽ phải có thêm một chính phủ nào đó sụp đổ vì liên quan đến vụ tấn công khủng bố nước Mỹ ngày 11-9-2001. Nhưng cái gọi là “vũ khí hủy diệt hàng loạt” của Iraq thật sự chẳng có. Mục đích khác là để tiêu diệt mạng lưới khủng bố al-Qaeda tại Iraq cũng không đúng vì mạng lưới này chỉ hoạt động ở Iraq sau khi Mỹ xâm chiếm.

  Đánh bom trở thành chuyện hàng ngày kể từ sau khi Mỹ xâm lược Iraq.Nếu nói cuộc chiến của Mỹ tại Iraq là để thiết lập một mô hình dân chủ kiểu mẫu dựa trên luật pháp thì mục tiêu này cũng đã thất bại vì Iraq ngày càng hỗn loạn với hàng loạt vụ đánh bom của al-Qaeda và các cáo buộc binh sĩ Mỹ phạm tội ác chiến tranh. Mỹ muốn dùng cuộc chiến tại Iraq để dựng lên một đồng minh thân cận chống Iran nhưng trái lại, Chính phủ Iraq hiện tại là đồng minh của Iran với những người Hồi giáo dòng Shiite chiếm đa số.

Đến giờ phút này, người dân vẫn biểu tình đòi bãi bỏ luật chống khủng bố, bạo lực vẫn xảy ra tràn lan với số người chết hàng chục người mỗi ngày.

Ông Blix kết luận rằng một trong những bài học từ chiến tranh Iraq là chúng ta nên chú ý tới các kết quả báo cáo quốc tế tốn kém hàng triệu USD dựa trên kiểm tra chuyên nghiệp thực địa.

Bài học về sự can thiệp quân sự

Hẳn là Tổng thống Mỹ Barack Obama không vô tình chọn dịp kỷ niệm 10 năm Mỹ tấn công Iraq để thực hiện chuyến thăm Trung Đông, một trong những khu vực chiến lược của Mỹ. Nhưng bài học từ cuộc chiến Iraq và suy thoái kinh tế đã khiến các nhà lãnh đạo Mỹ chuyển từ chủ nghĩa can thiệp sang chủ nghĩa thực dụng. Theo báo Financial Times, kế hoạch đưa Trung Đông theo quỹ đạo dân chủ của Mỹ không còn được xem là lợi ích quốc gia của Mỹ. Chuyện Mỹ can thiệp quân sự vào Syria xem ra vẫn còn xa vời. Vì vậy, chuyến thăm Trung Đông của ông Obama lần này không có gì nhiều hơn là củng cố quan hệ đồng minh với Israel.

Không những Iraq, cuộc chiến của Mỹ tại Afghanistan từ năm 2001 tới nay vẫn chưa đạt được kết quả như mong đợi. Chính phủ của Tổng thống Hamid Karzai chưa thể làm chủ hoàn toàn lãnh thổ sau gần 12 năm được Mỹ huấn luyện. Dân thường vẫn đôi lúc phải bỏ mạng oan uổng vì bom của quân liên minh. Taliban không những không bị xóa sổ mà còn được mời vào các cuộc thương thuyết hòa bình.

Theo các nhà phân tích, Trung Đông luôn chứa đựng những yếu tố bất ngờ, luôn tạo ra khó khăn khi phương Tây can thiệp vào. Rõ ràng nhất là sự phức tạp về sắc tộc, tôn giáo và sự tồn tại của lực lượng cực đoan, khủng bố luôn sẵn sàng vào cuộc một khi chính phủ nào đó sụp đổ. Trong bối cảnh đó, chuyến đi Trung Đông của ông Obama tới Israel và Palestine (từ 20 đến 22-3) được đánh giá là có quá nhiều câu hỏi nhưng rất ít câu trả lời, nhất là khi mục đích chính vẫn chỉ là củng cố quan hệ hai bên, vốn đã sứt mẻ ít nhiều thời gian qua.

Theo CNN, ít nhất 48 người chết và nhiều người khác bị thương khi xảy ra hàng loạt vụ nổ bom ngày 19-3 nhân 10 năm cuộc xâm lược của Mỹ vào Iraq. Các vụ nổ gồm 17 xe chở bom, 7 quả bom cài trên đường và hai vụ nổ súng, phần lớn xảy ra ở khu dân cư của người Shiite tại Baghdad. 10 năm qua, cuộc chiến đã làm hơn 134.000 người Iraq cùng hơn 4.800 binh sĩ Mỹ và các nước đồng minh thiệt mạng. Chi phí chiến tranh lên đến hàng trăm tỷ USD.

Theo SGGP

• LHQ kêu gọi Mỹ tìm giải pháp thay thế việc bắt giữ trẻ em di cư (22/06)
• Chủ tịch Trung Quốc: Bán đảo Triều Tiên sẽ hòa bình, ổn định (20/06)
• Triều Tiên tìm cách cân bằng lợi ích với Mỹ và Trung Quốc (20/06)
• Hàn Quốc muốn chấm dứt chiến tranh Triều Tiên ngay trong năm 2018 (18/06)
• Cuộc gặp thượng đỉnh Nga - Mỹ có thể diễn ra trong mùa hè này (16/06)
• Ngoại trưởng Nhật - Triều có thể gặp nhau bên lề hội nghị ASEAN (16/06)
• Tổng thống Mỹ có kế hoạch điện đàm với nhà lãnh đạo Triều Tiên (16/06)
• Campuchia được bầu làm Ủy viên Hội đồng Kinh tế - Xã hội của Liên hợp quốc (16/06)