Bảo hiểm thất nghiệp: “Cứu cánh” người lao động

Hơn 4 năm thực hiện, chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đã giúp hàng trăm ngàn người lao động (NLĐ) giảm bớt khó khăn khi mất việc làm. Với những lợi ích mang lại, BHTN đã từng bước đi vào cuộc sống và thực sự trở thành “cứu cánh” của những lao động (LĐ) bị mất việc.

Người lao động yên tâm

Thực hiện Luật BHTN, bắt đầu từ ngày 1-1-2010, Trung tâm Giới thiệu việc làm (GTVL) tỉnh là nơi tiếp nhận hồ sơ đăng ký BHTN và nộp hồ sơ để hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN); điều kiện hưởng chế độ BHTN, NLĐ đã đóng BHTN đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi bị mất việc làm; đã đăng ký với Trung tâm GTVL khi bị mất việc, chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc; chưa tìm được việc làm sau 15 ngày kể từ ngày đăng ký với Trung tâm GTVL. “Là chính sách mới, lần đầu tiên được triển khai tại Việt Nam, BHTN giúp NLĐ yên tâm hơn hẳn nếu gặp rủi ro, mất việc làm bởi những hỗ trợ của BHTN ưu việt và có lợi hơn so với trợ cấp thôi việc, mất việc trước đây”, một giám đốc công ty cho biết.

Tiếp nhận hồ sơ và giải quyết BHTN tại Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh. Ảnh: VĂN SƠN

Theo quy định, NLĐ đang hưởng TCTN có nhu cầu học nghề được hỗ trợ học nghề thông qua các cơ sở dạy nghề (không hỗ trợ bằng tiền để NLĐ tự học nghề). NLĐ được hưởng TCTN tại Trung tâm GTVL thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh, thành phố nơi NLĐ đăng ký hưởng BHTN tư vấn, GTVL miễn phí. Việc hỗ trợ tìm việc làm phù hợp với trình độ đào tạo, kinh nghiệm làm việc của NLĐ. Trong thời gian thất nghiệp nếu ốm đau nhập viện, mọi chi phí khám chữa bệnh vẫn sẽ được BHYT chi trả như đang đi làm. Trong khi đó, theo chế độ trợ cấp mất việc hiện hành thì NLĐ chỉ được hưởng mỗi năm làm việc là một nửa tháng lương. Ngoài ra, LĐ không được hưởng bất cứ chế độ gì khác.

“Cơ chế thoáng” Bình Dương

Bình Dương là một trong những tỉnh, thành có đông LĐ đăng ký thất nghiệp. Trải qua thời gian thực hiện BHTN, Bình Dương đã có bước đột phá, tạo “cơ chế thoáng” để giải quyết BHTN cho NLĐ. Theo ghi nhận của chúng tôi tại địa điểm tiếp nhận BHTN, cơ sở vật chất đã được trang bị kháchu đáo kể cả nơi tiếp đón, biểu mẫu, những quy định về quyền và nghĩa vụ của người bị thất nghiệp. Việc xác nhận quátrình đóng BHTN cho NLĐ được BHXH giải quyết nhanh chóng trong vòng 2 ngày nên NLĐ nộp hồ sơ chưa bị trễ hạn và nộp sớm trước thời hạn. Để tạo điều kiện NLĐ nộp hồ sơ và triển khai các thủ tục chi trả BHTN nhanh chóng, Sở LĐ-TB&XH luôn phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan BHXH và theo dõi chỉ đạo Phòng việc làm, Trung tâm GTVL trong việc giải quyết đăng ký và nhận hồ sơ hưởng BHTN, giúp cho NLĐ bị thất nghiệp sớm được hưởng các quyền lợi.

Mặc dù Bình Dương đã tạo “cơ chế thoáng” để giải quyết nhanh quyền lợi cho người thất nghiệp, tuy nhiên trong quátrình triển khai thực hiện vẫn gặp một số khó khăn, hạn chế. Trao đổi với chúng tôi, Trưởng phòng BHTN Trung tâm GTVL tỉnh Ngô Nguyễn Thái Hằng, cho biết để đẩy mạnh công tác tư vấn, giới thiệu việc làm cho NLĐ đang hưởng TCTN sớm quay lại thị trường LĐ thì cần có đội ngũ nhân viên tư vấn giỏi, có kỹ năng chuyên môn sâu về tư vấn. Tỷ lệ LĐ phổ thông và LĐ lớn tuổi (trên 42 tuổi) chiếm tỷ lệ rất lớn trong tổng số người được hưởng TCTN, họ nghỉ việc và không muốn được hỗ trợ học nghề mà mong trở về quê để làm việc hay vì những lý do khác…

Ngoài ra, về phía NLĐ cũng có rất nhiều nguyên nhân nhưng cơ bản nhất là do hiểu biết của LĐ về BHTN còn nhiều hạn chế; chưa đủ thời gian đóng BHTN theo luật định và đã tìm được việc làm mới. Nguyên nhân từ các đối tượng có liên quan, NLĐ đi đăng ký thất nghiệp nhưng không được hưởng thất nghiệp vì doanh nghiệp nợ BHXH nên không chốt được sổ BHXH…

Năm 2013, Trung tâm GTVL tỉnh phối hợp với BHXH tỉnh chi trả 56.800 người hưởng trợ cấp hàng tháng (giảm 4.023 người so với năm 2012); với số tiền 365,7 tỷ đồng (tăng 32 tỷ đồng so với cùng kỳ này năm 2012); 473 người được hỗ trợ học nghề với tổng số tiền 825 triệu đồng, so với năm 2012, tăng 39,74%. Công tác GTVL, hỗ trợ học nghề cho NLĐ đang hưởng TCTN đã được thực hiện kịp thời giúp NLĐ tìm được việc làm mới, ổn định cuộc sống.

Bước sang năm 2014, từ ngày 2-1 đến ngày 14-3-2014, Trung tâm GTVL tỉnh đã tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra và đề nghị Sở LĐ- TB&XH duyệt chi trả hưởng TCTN cho 5.500 NLĐ với tổng số tiền hơn 50 tỷ đồng, 103 người được hỗ trợ học nghề với số tiền hơn 280 triệu đồng.

VĂN SƠN

• Liên đoàn Lao động TP.Thủ Dầu Một: Trao 100 triệu đồng hỗ trợ xây dựng "Mái ấm Công đoàn" cho đoàn viên khó khăn (12/12)
• Hỗ trợ, giải đáp chính sách bảo hiểm xã hội cho doanh nghiệp, người lao động (10/12)