Can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh: Hành động cần thiết

Tỷ số giới tính (GT) khi sinh là một trong những chỉ số quan trọng phản ánh cơ cấu dân số của toàn bộ dân số hoặc một bộ phận dân số của địa phương. Nhưng hiện nay, nhiều địa phương trong cả nước đang xảy ra tình trạng mất cân bằng GT khi sinh. Riêng Bình Dương, trong 3 năm gần đây, tỷ số GT khi sinh giảm chậm và đang có khuynh hướng gia tăng, năm 2008 là 117 nam/100 nữ, năm 2010 là 119 nam/100 nữ. Nếu không kịp thời thực hiện can thiệp giảm thiểu mất cân bằng GT ngay từ bây giờ, thì trong tương lai không xa sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. 

Trẻ em gái được tạo điều kiện học tập, nhằm thực hiện tốt bình đẳng giới và tránh tình trạng muốn sinh thêm con trai (ảnh chỉ có tính minh họa)

Nguyên nhân

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Hội, Giám đốc Chi cục DS-KHHGĐ, nguyên nhân đầu tiên dẫn đến mất cân bằng GT khi sinh là do tư tưởng trọng nam khinh nữ trong xã hội vẫn còn. Có những gia đình còn quan niệm có con trai sẽ nối dõi tông đường và là chỗ dựa cho họ lúc tuổi già. Và dù ngành y tế nghiêm cấm lạm dụng kỹ thuật cao để lựa chọn GT khi sinh, nhưng mất cân bằng GT khi sinh vẫn còn diễn ra phức tạp. Theo khảo sát của ngành y tế, để không vi phạm quy định, người siêu âm đã có những cách nói khéo léo như ngầm thông báo cho các chị em biết GT của con. Thêm nữa, trước nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng cao, hệ thống y tế phát triển mạnh, trong khi công tác quản lý Nhà nước còn có những khó khăn nhất định. Hiện nay, với sự hiện đại của các phương tiện chẩn đoán y khoa đã dẫn đến tình trạng lạm dụng các kỹ thuật sinh sản, siêu âm, nạo phá thai vì lựa chọn GT thai nhi là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng mất cân bằng GT khi sinh.

Bác sĩ Hội còn nhận định, việc thực hiện nghiêm Pháp lệnh Dân số (mỗi gia đình có từ 1 - 2 con) trong bối cảnh hiện nay cũng có thể là nguyên nhân làm gia tăng tình trạng mất cân bằng tỷ số GT khi sinh. Khi mức sinh giảm thì tỷ số GT khi sinh có xu hướng tăng, tốc độ giảm sinh càng nhanh thì tỷ số GT khi sinh tăng càng mạnh. Để thực hiện quy mô gia đình thì xu hướng chọn ít nhất 1 con trai là ưu tiên.

Hậu quả

Việc mất cân bằng GT khi sinh, nam nhiều hơn nữ, trong tương lai sẽ dẫn đến việc kết hôn của nam, nữ thanh niên sẽ không thể thuận lợi và có thể xảy ra tình trạng bất ổn xã hội; khả năng quan hệ tình dục ngoài hôn nhân tăng lên làm tăng nguy cơ lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục, trong đó có HIV/AIDS. Do ít nữ nên có thể xảy ra việc bắt cóc, buôn bán phụ nữ, trẻ em, phụ nữ có thể bị ép buộc sinh thêm con, hay ép buộc phá thai nhi gái, bị coi thường sức khỏe và tính mạng... từ chỗ mất cân bằng giới, trong tương lai sẽ dẫn đến những hậu quả không tốt về sự phát triển kinh tế - xã hội.

Vì những lý do trên, để thực hiện mục tiêu giảm sinh, nâng cao chất lượng dân số và phân bố dân cư, cần phải có những giải pháp can thiệp các yếu tố tác động làm tăng tỷ số GT khi sinh, nhằm điều chỉnh tỷ số GT khi sinh ổn định theo quy luật sinh sản tự nhiên bảo đảm cơ cấu dân số về GT, thực hiện tốt chính sách DS-KHHGĐ và góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà một cách bền vững.

Kế hoạch ”hành động”

Như trên đã nói, theo điều tra, tỷ số GT của tỉnh là 117 nam/100 nữ vào năm 2008 và 119 nam/100 nữ vào năm 2010. Vì vậy, tỉnh  đã được Tổng cục Dân số - KHHGĐ chọn triển khai “Đề án mất cân bằng GT khi sinh”, đề án được triển khai từ giữa năm 2010. Trên cơ sở đó, đề án được triển khai ở 27 xã, phường, thị trấn của 4 huyện, thị. Có 80 - 90% cán bộ lãnh đạo Đảng, chính quyền, đoàn thể, cơ quan có liên quan, các tổ chức xã hội các cấp và những người có uy tín thuộc địa bàn đề án  được cung cấp thông tin về mất cân bằng GT khi sinh. Chi cục Dân số cũng đã tập huấn cung cấp kiến thức kỹ năng tuyên truyền về GT, văn bản pháp luật cho cán bộ y tế và CTV huyện, xã thực hiện dự án; tổ chức nói chuyện chuyên đề cho 27 câu lạc bộ dân số. Từ dự án này, trên 70% các cơ sở cung cấp dịch vụ siêu âm, xét nghiệm, nạo phá thai thuộc địa bàn đề án được kiểm tra và 100% cam kết không vi phạm quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn GT thai nhi. 50 - 70% số xã thuộc địa bàn đề án thành lập và duy trì hoạt động câu lạc bộ phụ nữ không sinh con thứ 3 trở lên giúp nhau làm kinh tế.

Để từng bước khống chế tốc độ gia tăng, tiến tới ổn định, cân bằng GT khi sinh, năm 2011, hàng loạt hoạt động đã được Chi cục Dân số - KHHGĐ đề ra và đang triển khai thực hiện. Đó là, cung cấp thông tin về giới và GT khi sinh cho lãnh đạo Đảng, chính quyền, các ban ngành đoàn thể tỉnh, huyện và xã. Tuyên truyền về giới và GT khi sinh ở xã, phường, thị trấn triển khai đề án. Biên soạn, nhân bản và cung cấp các sản phẩm, pano truyền thông tuyên truyền. Hỗ trợ phụ nữ khi sinh con nhằm khuyến khích phụ nữ thực hiện tốt chính sách DS-KHHGĐ và sinh con không lựa chọn GT. Khuyến khích trẻ em gái trong học tập. Tổ chức khám sức khỏe cho phụ nữ, lồng ghép việc khám, tư vấn cho phụ nữ mang thai về bình đẳng giới và GT khi sinh. Tổ chức hội thảo chia sẻ kinh nghiệm sản xuất và xây dựng gia đình hạnh phúc cho phụ nữ tuổi sinh đẻ sinh con 1 bề là con gái...

• Gần 320 sản phẩm thuốc, vaccine và sinh phẩm y tế được cấp mới, gia hạn lưu hành (11/12)
• Bệnh về thần kinh - Gánh nặng sức khỏe toàn cầu vượt qua bệnh tim (10/12)
• Chữa bệnh bằng nước ion kiềm khiến tế bào gan bị hủy hoại (09/12)
• Tuyên truyền phòng, chống bệnh sởi cho học sinh (09/12)
• Trung tâm Y tế TP.Tân Uyên: Triển khai nhiều kỹ thuật vượt tuyến (09/12)
• Khám sức khỏe trước khi kết hôn: Bảo đảm hạnh phúc, nâng cao chất lượng dân số (09/12)
• Cần sự đồng hành của cả xã hội trong việc nâng cao nhận thức về hiến tạng (07/12)