Cơ chế quản lý của scic tại doanh nghiệp sau cổ phần hóa ở địa phương: Những bất cập cần giải quyết

Ban Kinh tế - Ngân sách (KT-NS) HĐND tỉnh vừa có buổi khảo sát tại Công ty Cổ phần Lâm sản XNK Tổng hợp Bình Dương (Genimex). Tại buổi khảo sát cho thấy, sau hơn 3 năm cổ phần hóa (CPH), doanh nghiệp (DN) đã có những dấu hiệu tích cực với mô hình quản lý mới, đạt doanh thu tăng hàng năm, chủ trương CPH là hoàn toàn đúng đắn. Tuy nhiên, một vấn đề phát sinh lại chính là cơ chế quản lý nguồn vốn và sự tham gia điều hành sản xuất - kinh doanh (SX-KD) của Tổng Công ty Đầu tư - Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) với tư cách là một cổ đông tại DN...

Sau CPH nhiều doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh có hiệu quảTrưởng ban KT-NS HĐND tỉnh Nguyễn Thị Hà cho hay, qua các chuyến khảo sát tại các DN Nhà nước sau CPH, ở DN nào cũng thấy nổi lên vấn đề người đại diện nguồn vốn và tài sản Nhà nước tại DN. “Chúng tôi đã có chuyến khảo sát tại Biconsi và lần này tại Genimex, các ý kiến từ DN đều khá bức xúc về vai trò của người đại diện vốn Nhà nước trong HĐQT của DN”, bà Hà nói.

Theo quy định, sau khi CPH, đối với nguồn vốn thuộc sở hữu Nhà nước được chuyển về cho SCIC nắm giữ và quản lý. Ở các DN sau CPH tại địa phương, SCIC ủy quyền cho Chi cục Tài chính DN địa phương làm người đại diện, giữ vai trò thành viên trong HĐQT của công ty, tham gia vào như người đại diện nguồn vốn đầu tư của Nhà nước. Tuy nhiên, vai trò thành viên HĐQT của người đại diện này tại DN lại chỉ hữu danh, vô thực, rất mờ nhạt. Bà Nguyễn Lệ Hằng, Tổng Giám đốc Genimex cho hay: “Là một cổ đông lớn, nắm giữ trên 51% cổ phần tại DN nhưng đại diện SCIC lại không thể hiện được vai trò gì trong HĐQT. Tuy đi sâu, đi sát và nắm rõ tình hình SX-KD của công ty, bàn thảo chiến lược kinh doanh hay bất cứ vấn đề gì, nhưng lại không thể hiện được tiếng nói vì quyết hay không lại phải chờ hỏi ý kiến từ HĐQT của SCIC”.

Người trong cuộc, ông Phạm Minh Tâm, Chi cục Tài chính DN thuộc Sở Tài chính, được SCIC ủy quyền là người đại diện vốn Nhà nước tại Genimex, thành viên HĐQT trong công ty này, cho biết: “Tại Bình Dương, sau khi CPH 11 DN vốn Nhà nước, nguồn vốn Nhà nước được giao về cho SCIC. Đối với người đại diện cho vốn Nhà nước tại công ty, tham gia trong HĐQT, khi bàn thảo, biểu quyết các vấn đề trong cuộc họp HĐQT phải làm văn bản gửi về cho SCIC xin ý kiến. Sau đó, SCIC thông qua HĐQT, ra văn bản gửi về, đồng ý biểu quyết hay không biểu quyết...”. Do vậy, khi đưa ra các quyết định SX-KD, DN luôn luôn ở thế bị động, chờ phản hồi từ phía SCIC, đôi khi lại bị phủ quyết hoàn toàn. Cũng theo ông Tâm và một số thành viên Ban KT-NS, tình hình này dẫn đến hiện tượng SCIC với tư cách là một cổ đông lớn, thường “chèn ép” các cổ đông nhỏ khác, trong khi mô hình quản lý thì mang nặng tính chất chỉ đạo, mệnh lệnh hành chính. Do đó, các thành viên Ban KT-NS cũng chia sẻ sự đồng tình, cho rằng, cần phải có cơ chế mới cho SCIC vì bản thân SCIC cũng chỉ là một cổ đông trong mô hình hoạt động của công ty cổ phần.

Ở một góc nhìn khác, có ý kiến cho rằng, trước khi CPH, vốn và tài sản tại các DN Nhà nước ở địa phương, đều do địa phương quản lý, nay sau khi CPH, số vốn mà Nhà nước nắm giữ tại các DN đều được chuyển cho SCIC quản lý, “nghĩa là chuyển hết về Trung ương”. Do đó, khi DN muốn tăng đầu tư, chỉ còn cách là phát hành cổ phiếu, sẽ không có chuyện vốn Nhà nước rót về cho tái đầu tư. Một đại diện phía Genimex cho hay, ngay cả khi trả cổ tức, SCIC nhất nhất đòi chi trả bằng tiền mặt, không chịu nhận cổ tức thông qua dạng cổ phiếu, trong khi DN thì muốn trả thông qua cổ phiếu như một hình thức tái đầu tư, do đó, các kỳ đại hội cổ đông thường diễn ra khá căng thẳng. Không thể phủ nhận, đã là vốn, tài sản Nhà nước thì cho dù ở địa phương hay Trung ương, bản chất vẫn là vốn, tài sản của Nhà nước, nhưng rõ ràng khi các dự án đầu tư mà hạ tầng, có tác động lớn đến phát triển kinh tế- xã hội của địa phương được DN thực hiện, khi thiếu vốn sẽ khó có cơ chế rót vốn đầu tư từ nguồn vốn Nhà nước, trong khi huy động vốn từ các nguồn khác không phải là một công việc dễ dàng.

Chốt lại các ý kiến, Trưởng ban KT-NS HĐND tỉnh Nguyễn Thị Hà, cho biết, đây là một vấn đề mới phát sinh trong quá trình CPH, do đó từ thực tế khảo sát tại DN, sẽ có ý kiến với HĐND, UBND và đặc biệt là Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, xem xét bàn thảo và có kiến nghị với Trung ương về vấn đề này.

THÀNH SƠN

• Bình Dương xây dựng, cung cấp nhà ở xã hội ra thị trường khoảng 6.600 căn hộ trong năm 2024 (23/04)
• Quý I-2024: Tình hình kinh tế, xã hội tiếp tục có những chuyển biến tích cực (23/04)
• Nhiều ngành hàng kích cầu tiêu dùng 'giá sốc' dịp lễ 30-4 và 1-5 (23/04)
• Tháo gỡ khó khăn giúp khu vực kinh tế tập thể tiếp cận vốn tín dụng (23/04)
• Hợp tác xã nông nghiệp - dịch vụ - thương mại Minh Hòa Phát: Gia tăng diện tích, mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh (23/04)
• Huyện Bàu Bàng: Nhiều mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát huy hiệu quả (23/04)
• Xã Tân Lập, huyện Bắc Tân Uyên: Triển khai chương trình đổi rác thải lấy quà tặng (23/04)
• Tín dụng chính sách: Cần tăng vốn đối ứng của địa phương (23/04)