Tại nhà riêng ở xã Phú An, TX.Bến Cát, nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã dành cho chúng tôi buổi trao đổi kể về những kỷ niệm với nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải. Bằng một giọng trầm buồn, nguyên Chủ tịch nước đã có những chia sẻ về nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải, đồng thời thể hiện sự tiếc thương vô hạn trước sự ra đi của nguyên Thủ tướng.
- Kính thưa đồng chí nguyên Chủ tịch nước, trong quá trình công tác, đồng chí có những kỷ niệm sâu sắc nào với nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải?
- Tôi biết và quen với nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải (anh Sáu Khải) đã nhiều năm rồi, nhưng công tác chung và ở gần anh Sáu Khải thì không nhiều lắm, vì mỗi người công tác ở mỗi địa bàn, cương vị khác nhau. Đối với anh Sáu Khải thì tôi có nhiều kỷ niệm. Anh Phan Văn Khải là người lãnh đạo trải qua các cấp. Từ học sinh miền Nam, anh được cử đi đào tạo bài bản tại Liên Xô. Từ người cán bộ, rồi anh trở thành cấp vụ, sau đó anh được điều về TP.Hồ Chí Minh trở thành lãnh đạo sở, lãnh đạo thành phố, sau đó làm lãnh đạo bộ, rồi làm Phó Thủ tướng, Thủ tướng Chính phủ. Anh trải qua nhiều cấp bậc lãnh đạo, ở cấp bậc nào anh Sáu Khải cũng thể hiện tinh thần trách nhiệm rất cao, tận tụy, hết lòng hết sức với công việc, luôn luôn sáng tạo, tìm tòi để công cuộc đổi mới của đất nước đạt hiệu quả cao nhất. Đặc biệt, trong vai trò Phó Thủ tướng, Thủ tướng Chính phủ, trách nhiệm và hiệu quả càng rõ. Với vai trò là Thủ tướng Chính phủ, anh Sáu Khải là nhà lãnh đạo đi đầu, để lại nhiều ấn tượng trong công cuộc đổi mới của đất nước. Trong giai đoạn làm Thủ tướng, anh đã tạo dấu ấn đưa Việt Nam gia nhập WTO, đặt nền móng quan hệ với Mỹ và các tổ chức quốc tế. Anh đã tạo nhiều dấu ấn trong đối nội, đối ngoại.
Buổi chúc mừng sinh nhật của nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu và nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải được tổ chức tại nhà riêng của nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết ở xã Phú An, TX.Bến Cát. Ảnh: XUÂN LỘC
Ai cũng nhìn thấy ở anh Phan Văn Khải là một người đồng chí, người bạn, người anh em rất thân thiết, tình cảm. Anh Sáu Khải là người hết sức chân thật, gần gũi, rất giản dị và thật tâm. Lúc tôi ra Hà Nội, chiều chiều, tôi hay đến chỗ anh Sáu Khải và thấy anh đánh cầu lông, vui đùa với anh em với phong cách cởi mở, gần gũi anh em đồng chí. Vì vậy, anh em dễ gần gũi thổ lộ, bộc bạch để đạt hiệu quả công việc cao nhất. Anh cũng là người lãnh đạo chịu lắng nghe, cho nên cách tiếp cận công việc và giải quyết công việc rất hiệu quả. Anh Sáu Khải tuy ở vị trí cao nhưng vẫn luôn tìm tòi, học hỏi, chịu lắng nghe. Nhiều vấn đề đưa ra, anh luôn lắng nghe đội ngũ tham mưu, không chỉ tham mưu một chiều mà tham mưu có phản biện nhiều chiều, có nói ngược nói xuôi để cho người lãnh đạo xem xét nhiều khía cạnh. Sau khi cân nhắc rồi, anh rất quyết đoán. Tôi gần gũi đã học tập ở anh rất nhiều điều.
Nói về quan hệ, tôi ấn tượng nhất là lần tôi lâm bệnh, lúc đó anh làm Thủ tướng. Anh luôn quan tâm đến tôi, thường xuyên thăm hỏi tôi. Anh nghe đâu có thuốc hay đều chỉ cho tôi, thậm chí anh tìm thuốc đem về để tôi chữa bệnh. Đó là những kỷ niệm sâu sắc nhất của tôi với anh Sáu Khải mà tôi không bao giờ quên được.
- Trong quá trình điều hành Chính phủ, đâu là dấu ấn đậm nét nhất của nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải đối với nền kinh tế đất nước, thưa đồng chí?
- Dấu ấn của Thủ tướng Phan Văn Khải rất nhiều. Có thể nói, trong thời kỳ anh Phan Văn Khải làm Thủ tướng, nền kinh tế tương đối ổn định, lạm phát không tăng cao, tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế khá cao, mọi chỉ số phát triển tương đối tốt, đời sống nhân dân ổn định, các chính sách chăm lo cho người nghèo, các chính sách xã hội được quan tâm rất tốt, quốc phòng, an ninh trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Có người nói “Thời kỳ đồng chí Phan Văn Khải làm Thủ tướng rơi vào thời điểm thuận lợi”, nhưng tôi khẳng định rằng, dấu ấn của anh là rất lớn. Vì người lãnh đạo phải biết “lèo lái” làm sao cho con thuyền vượt qua sóng to gió lớn, để con thuyền của mình đỡ chập choạng, ổn định, anh là người như thế đó. Tôi cho rằng, anh Sáu Khải là người “lèo lái”, “vị truyền trưởng” giữ vững sự ổn định của nền kinh tế. Trong thời kỳ anh làm Thủ tướng, nền kinh tế của Việt Nam giữ vững sự ổn định khá nhất, dự trữ quốc gia dồi dào, rất đáng tự hào.
- Cách đây 3 tháng, đồng chí đã tổ chức sinh nhật cho nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải. Đồng chí có thể chia sẻ về kỷ niệm ngày tổ chức sinh nhật đó?
- Hôm tổ chức sinh nhật, trước hết là tình cảm giữa tôi với anh Sáu Khải và anh Năm (nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu). Năm trước, tôi đã làm sinh nhật cho anh Lê Khả Phiêu và mời anh về Bình Dương đi một số nơi và về Bình Phước đi một số nơi. Năm nay, tôi mời anh Lê Khả Phiêu về làm sinh nhật, vì lúc này anh Lê Khả Phiêu cũng thích đi vào Nam để gặp gỡ anh em đồng chí, vì trước đây anh chiến đấu trong Nam cũng nhiều. Lúc đó, tôi có mời luôn anh Sáu Khải. Tôi rất vui mừng vì anh Sáu Khải nhận lời. Tôi tổ chức sinh nhật cho hai anh cùng một lúc. Tôi tổ chức đơn giản nhưng rất ý nghĩa. Chúng tôi lên tàu đi dọc sông Sài Gòn, sau đó đi tham quan địa đạo Củ Chi, cùng nhau đi thắp hương cho anh hùng liệt sĩ ở địa đạo Củ Chi; sau đó về nhà tôi tại Phú An, TX.Bến Cát, tổ chức sinh nhật cho hai anh. Thật ý nghĩa khi hai anh cùng làm sinh nhật tại một vùng quê Phú An với nhiều kỷ niệm khó quên. Hôm đó, chúng tôi trò chuyện về những kỷ niệm rất vui. Tôi không ngờ, đó là kỷ niệm sau cùng giữa tôi với anh Sáu Khải, để lại cho anh em những dấu ấn khó quên.
- Thưa đồng chí, hôm tổ chức sinh nhật, nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải có chia sẻ những tâm nguyện gì không?
- Trong quá trình tiếp xúc với anh Sáu Khải, chúng tôi biết anh có nhiều tâm tư. Những tâm tư của anh đã được gửi gắm cho Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII và đã được giải đáp. Anh Sáu Khải đã vui mừng về Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII thành công, kinh tế của đất nước phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, anh luôn trăn trở về tình hình biển đảo, tình hình thế giới có liên quan đến Việt Nam. Anh đặc biệt chú ý đến vấn đề phòng, chống tham nhũng. Anh Sáu Khải luôn quan tâm đến các vấn đề xử lý, làm trong sạch nội bộ Đảng, làm cho Đảng ta trong sạch vững mạnh. Trong tâm nguyện anh luôn mong muốn cho đất nước ta giữ vững độc lập, tự chủ trong hội nhập quốc tế…
Theo Thông cáo đặc biệt của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Lễ truy điệu nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải được tổ chức trọng thể lúc 7 giờ 30 phút, ngày 22-3-2018 tại Hội trường Thống Nhất và Lễ an táng lúc 11 giờ cùng ngày tại Nghĩa trang quê nhà xã Tân Thông Hội, huyện Củ Chi, TP.Hồ Chí Minh. Cùng thời gian này, tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, số 11 Lê Hồng Phong, Ba Đình, Hà Nội, cũng diễn ra Lễ viếng, Lễ truy điệu nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải.
HỒ VĂN - XUÂN THI (thực hiện)