Nhọc nhằn “cuộc chiến” chống buôn lậu và gian lận thương mại

Cập nhật: 06-01-2010 | 00:00:00

Thiếu máy soi, công tác kiểm tra hàng hóa vẫn chủ yếu là biện pháp thủ công

Đến hẹn lại lên, những ngày này hàng lậu lại “rồng rắn” công khai hoặc lén lút len lỏi vào thị trường nội địa. Ngoài vận chuyển bằng đường bộ, hàng lậu còn được tuồn qua cảng biển, sân bay với những thủ đoạn ngày càng tinh vi, làm đau đầu các nhà quản lý...

Thủ đoạn ngày càng tinh vi

Diễn ra trong suốt năm 2009 và đỉnh điểm là các ngày cận kề Tết Âm lịch này, tình hình buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới vào TP.HCM và các tỉnh tiêu thụ đang diễn biến hết sức phức tạp. Nguyên nhân theo phân tích của Cục Hải quan TP.HCM là do kinh tế thế giới khủng hoảng; cung cầu không cân đối ở một số ngành hàng trong và ngoài nước; lợi nhuận quá lớn giữa gian lận thương mại và làm ăn chân chính... “Hiện hành khách xuất nhập cảnh mang theo ngoại tệ không khai báo xảy ra phổ biến; doanh nghiệp (DN) lợi dụng kẽ hở của pháp luật, quy trình thủ tục hải quan để thực hiện hành vi vi phạm đang có chiều hướng gia tăng...”, ông Nguyễn Văn Phước, Phó Đội trưởng Đội Kiểm soát hải quan nhận xét.

Thời gian qua, nhiều vụ việc phát hiện có giá trị lớn với thủ đoạn mới, tinh vi hơn đã gây bất ngờ cho chính những người trong cuộc. Tháng 7, bằng các biện pháp nghiệp vụ, Chi cục Hải quan Cảng Sài Gòn khu vực 1 đã phát hiện 1 DN không khai báo hải quan 600 màn hình LCD, 205 laptop hiệu IBM và 526 CPU các loại tổng trị giá gần 1,5 tỷ đồng. Mới đây, Chi cục Hải quan Cảng Sài Gòn khu vực 3 đã phát hiện 2 DN khai báo sai tên hàng nhập khẩu thuộc 5 lô hàng thép với mục đích ẩn lậu hơn 4,5 tỷ đồng tiền thuế. Chỉ tính 11 tháng đầu năm, ngành đã phát hiện hơn 3.000 vụ việc vi phạm, trị giá hàng hóa vi phạm gần 300 tỷ đồng. Đặc biệt, số vụ việc phát hiện giảm 35% nhưng trị giá hàng vi phạm tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ.

“Nổi lên trong giai đoạn hiện nay rất nhiều thủ đoạn mới, trong đó đang gây nhiều khó khăn cho chúng tôi là lợi dụng sự thông thoáng trong việc thành lập DN, các con buôn đã thuê hoặc lợi dụng những người nghèo làm giám đốc DN đứng ra nhập hàng lậu, trốn thuế. Chữ ký trên các giấy tờ giả nhưng con dấu là thật và khi phát hiện chúng tôi rất nan giải trong việc truy cứu trách nhiệm”, ông Phước ưu tư. Một thủ đoạn mới phổ biến khác là việc mập mờ để sai mã thuế nhằm hưởng chênh lệch. Một DN “bật mí”, chỉ cần khai sai 1 chữ thuế suất từ 40% chỉ còn 0%. Chẳng hạn mặt hàng kính xây dựng nhưng DN khai kính màu, kính khoa học...; máy lạnh nhưng khai máy làm mát... thì thuế suất sẽ thay đổi.

Gian nan công tác phòng chống!

Thủ đoạn ngày càng tinh vi nhưng lực lượng làm công tác này của các ngành chức năng quá mỏng và chưa được đào tạo một cách bài bản, chuyên sâu. Tại Cục Hải quan TP.HCM, cán bộ được đào tạo về nghiệp vụ nhưng về làm một thời gian do điều kiện tổ chức lại thuyên chuyển sang vị trí khác. Làm công việc có tính chất đặc thù, đòi hỏi kiến thức chuyên môn cao nhưng rất nhiều cán bộ từ các bộ phận, ngành nghề khác chuyển sang. Theo ông Phước, ngoài ra còn công tác thu thập và cập nhật thông tin về DN vào hệ thống để quản lý chưa kịp thời; thiếu biện pháp chế tài đủ mạnh có tính răn đe các DN cố tình chây ỳ không chấp hành những quyết định xử phạt vi phạm hành chính; vấn đề cưỡng chế thủ tục hải quan đối với DN vi phạm vẫn còn lắm gian truân...

Bước vào mùa cao điểm, Cục Hải quan TP.HCM đã xác định lại các địa bàn, tuyến, mặt hàng, đối tượng trọng điểm có công tác phòng chống phù hợp. Theo đó, tuyến trọng điểm bao gồm các chi cục hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, cảng Sài Gòn, bưu điện... Mặt hàng trọng điểm trong thời gian này là ô tô các loại, xe gắn máy, vàng, hàng điện tử cao cấp... Các DN thường xuyên vi phạm, DN bỏ địa chỉ kinh doanh theo thông báo ngành thuế, DN thường xuyên đăng ký kiểm tra vào giờ cao điểm... sẽ là nhóm đối tượng “được” ngành quan tâm “chăm sóc” nhiều nhất.

Trước đó, ngành cũng đã mạnh dạn kiến nghị Tổng cục Hải quan cần sớm có văn bản hướng dẫn về việc tổ chức thực hiện những quyết định cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế; trang bị thêm hệ thống camera quan sát, trạm cân, máy soi container... trong nỗ lực làm tốt hơn công tác kiểm tra, giám sát hàng hóa lưu thông trên thị trường.

THIỆN KHIÊM

Chia sẻ bài viết

LƯU Ý: BDO sẽ biên tập ý kiến của bạn đọc trước khi xuất bản. BDO hoan nghênh những ý kiến khách quan, có tính xây dựng và có quyền không sử dụng những ý kiến cực đoan không phù hợp. Vui lòng gõ tiếng việt có dấu, cám ơn sự đóng góp của bạn đọc.

Gửi file đính kèm không quá 10MB Đính kèm File
Quay lên trên