Oai hùng ký ức Trường Sơn

Ngày ấy (19-5-1959), theo Chỉ thị của Bộ Chính trị và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thường trực Tổng Quân ủy Trung ương chính thức giao nhiệm vụ cho “Đoàn công tác đặc biệt” mở đường Trường Sơn chi viện cho chiến trường miền Nam. Biên chế ban đầu của Đoàn là 500 cán bộ, chiến sĩ, lấy phiên hiệu là Đoàn 559.

Giai đoạn đầu oai hùng

Ngày 19-5-1959, tuyến giao liên vận tải quân sự Trường Sơn chi viện cho chiến trường miền Nam đánh Mỹ được phát lệnh mở đường. Từ đó đến ngày giải phóng (30-4-1975), đường mòn Trường Sơn đã trở thành con đường huyền thoại của lịch sử dân tộc, không chỉ bởi chiều dài của nó vượt đại ngàn miền Trung, mà nghị lực lao động, tinh thần chiến đấu, hy sinh của hàng chục vạn con người mở đường, đã trở thành biểu tượng sâu sắc của lòng yêu nước.

Vận chuyển hàng hóa, vũ khí trên đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh hùng vĩ

Ông Vương Xuân Đông, Phó Chủ tịch Hội Truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh Việt Nam tỉnh Bình Dương kể lại, đầu tháng 6-1959, Đoàn 559 tổ chức khảo sát mở tuyến vào Nam bắt đầu từ Khe Hó (thuộc xã Vĩnh Hà, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị) phát triển về hướng Tây Nam, điểm đặt trạm cuối cùng là Pa Lin, kế cận trạm tiếp nhận của Liên khu 5. Những ngày đầu tiên khai phá đường mòn Trường Sơn, bộ đội ta đã bí mật vạch tuyến đường đi qua những vùng núi hiểm trở, cheo leo. Phương châm hoạt động lúc đó là: “Tuyệt đối bí mật và an toàn, tránh địch lánh dân”, với khẩu hiệu “Đi không dấu, nấu không khói, nói không tiếng”. Lực lượng ban đầu của Đoàn 559 gồm 500 cán bộ, chiến sĩ được tuyển chọn từ các sư đoàn miền Nam tập kết, chủ yếu của Liên khu 5, rồi tổ chức thành tiểu đoàn vận tải - giao liên, lấy phiên hiệu là Tiểu đoàn 301, cùng với một số bộ phận như: bao gói hàng, sửa chữa vũ khí, bảo quản kho, chế biến thực phẩm và một số trợ lý cần thiết ở cơ quan Đoàn bộ. Sau mấy tháng băng đèo, lội suối, soi đường, đặt trạm, mở hành lang; đến ngày 13-8-1959, chuyến hàng đầu tiên vượt Trường Sơn. Sau 8 ngày đêm, chuyến hàng đầu tiên đã giao hàng cho khu 5 tại Tây Trị Thiên, trong sự vui sướng của cả hai bên giao nhận.

Giai đoạn đầu hoạt động, những con đường mòn bí mật xuyên rừng rậm, núi cao, tuyến vận tải chiến lược đã phát triển thô sơ bằng gùi, xe thồ, nhỏ lẻ, cung ngắn; đến khi cách mạng miền Nam phát triển, nhu cầu vận tải ngày càng lớn, những phương thức vận tải thô sơ bất cập, chính vì vậy, Trung ương Đảng chỉ thị: Hơn bao giờ hết hậu phương miền Bắc phải dồn sức cho tiền tuyến miền Nam, tuyến đường 559 phải nhanh chóng chuyển sang phương thức vận tải cơ giới (năm 1961). Từ đó, lực lượng cũng không ngừng tăng theo cấp số nhân.

Những kỳ tích phi thường

Với khẩu hiệu, nhằm thẳng quân thù mà bắn, quay nòng pháo theo bánh xe lăn, máu có thể đổ, đường không tắc, còn người, còn xe, còn hàng, tất cả vì miền Nam ruột thịt... đã làm nên một con đường huyền thoại… Trong 16 năm (1959-1975), bộ đội Trường Sơn hình thành 5 tuyến đường dọc và 21 hệ trục đường ngang, kết thành mạng lưới giao thông liên hoàn với tổng số 216 con đường, có chiều dài tổng cộng hơn 20.000km. Riêng tuyến đường ống xăng dầu dài 5.000km từ Lạng Sơn (đoạn qua Trường Sơn dài 1.700km) vào tận Bù Gia Mập (miền Đông Nam bộ), một hệ thống kho chứa nhiên liệu gần 30.000 tấn và tuyến vận tải trên sông sang tận Campuchia là những kỳ tích phi thường. Trên tuyến đường Trường Sơn, chúng ta đã đưa vào chiến trường miền Nam 3 triệu tấn hàng hóa, vũ khí, quân dụng và 5,5 triệu lít xăng dầu; đưa đón hơn 2 triệu lượt cán bộ, chiến sĩ vào Nam, ra Bắc. Các lực lượng trên toàn tuyến rất quả cảm “mở đường mà đi, đánh địch mà đi”, vượt qua gian nan, thử thách, xả thân hy sinh, kiên cường đánh trả 733.000 trận oanh tạc ngăn chặn khốc liệt bằng không quân của đế quốc Mỹ, bắn rơi 2.455 máy bay các loại.

Ông Hoàng Ngọc Xuân, ngụ phường Bình Hòa, TX.Thuận An nhớ lại: năm 1967, tôi theo đường Trường Sơn vào Nam. Tôi ở đoàn pháo binh để không phải đi bộ, mà đi bằng xe. Đi xe không mệt nhưng không kém phần nguy hiểm, 4 - 5 lần xe lật do đường trơn trượt nhưng may mắn không sao. Điều tôi nhớ nhất là nạn đói. Mỗi ngày tiêu chuẩn 200 gam gạo, ngoài ra, tự kiếm gì ăn nấy. Tội nhất là mấy cô thanh niên xung phong, lúc nào cũng thấy bóng dáng mấy cô. Khi thì đào đường, khi thì lấp hố… trong điều kiện vô cùng khắc nghiệt.

Còn ông Lê Khắc Hải, ngụ phường Phú Lợi, TP.TDM chia sẻ: tôi 3 lần viết đơn tự nguyện mới được tham gia bộ đội. Bởi bố tôi là dân công tiếp vận mất thời kỳ chống Pháp, tôi là con một nên được miễn đi bộ đội. Nhưng hồi ấy, khí thế ra quân hùng hồn lắm nên ai cũng muốn được làm anh “Bộ đội Cụ Hồ”. Nhưng nói thật, khi đi đường Trường Sơn mới thấm. Trên đầu thì bom đạn, dưới thì vắt, muỗi cắn. Nhiều lúc phải lấy quần áo, tư trang đổi cơm. Mưa rừng, sốt rét… nhiều người phải hy sinh. Tôi cũng vậy, cứ 1 ngày khỏe đi, 1 ngày bệnh đồng đội phải khiêng, có khi nằm lại trạm giao liên. Nhưng phải nói, bộ đội Trường Sơn đã thấm nhuần quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, nêu cao tinh thần yêu nước, dũng cảm kiên cường, vượt qua biết bao gian khổ, hy sinh, khó khăn ác liệt để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mở đường, đánh thắng cuộc chiến tranh ngăn chặn của đế quốc Mỹ.

Những chiến công nhớ mãi

Trong suốt 16 năm, hàng chục ngàn cán bộ, chiến sĩ, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến… không chỉ ngoan cường mở đường, bám đường, mà còn kiên cường, dũng cảm chống trả biệt kích, thám báo, đập tan các chiến dịch lớn như: Đường 9 - Khe Sanh (Quảng Trị), cuộc hành quân Lam Sơn 719 và chiến dịch Đường 9 - Nam Lào đãtiêu diệt, bắt sống gần 20.000 tên địch. Nhờ tuyến đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh lịch sử mà quân đội ta đã thực hiện thành công những cuộc hành quân lớn, cùng xe tăng, pháo binh hạng nặng vào tận chiến trường Tây nguyên, bất ngờ mở màn chiến dịch Tây nguyên, mởđầu làtrận đánh chiếm TX.Buôn Mê Thuột, tỉnh Đắc Lắc (10- 3-1975); lần lượt đập tan các sư đoàn, quân khu, quân đoàn ngụy, thần tốc tiến vào Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn miền Nam, mà đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, mùa xuân năm 1975, hoàn thành sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

38 năm sau ngày đất nước được hoàn toàn thống nhất, đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh lại mang trên mình sứ mệnh lịch sử mới, con đường phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; chính thức trở thành một tuyến đường Quốc lộ Bắc - Nam hiện đại, phục vụ cho khát vọng vươn lên của một dân tộc trong thời kỳ hội nhập quốc tế và phát triển của đất nước. Năm tháng sẽ qua đi, nhưng đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh lịch sửsẽ mãi mãi là niềm tự hào, niềm kiêu hãnh của lớp lớp cán bộ, chiến sĩ, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến đường Trường Sơn năm xưa; là bài học và những giá trị lịch sử để lại cho thế hệ trẻ không những hôm nay và mãi mãi về sau.

THU THẢO

• Trường Chính trị tỉnh và Học viện Cán bộ TP.Hồ Chí Minh: Ký kết hợp tác đào tạo và nghiên cứu khoa học (23/04)
• “Chúng em kể chuyện Bác Hồ” (23/04)
• Lãnh đạo Đảng, Nhà nước gặp mặt cựu chiến binh, cựu TNXP tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ (23/04)
• Rực rỡ đường cờ Tổ quốc (23/04)
• Khai mạc Diễn đàn Tương lai ASEAN 2024 (23/04)
• Đoàn đại biểu Hội Cựu chiến binh, Cựu thanh niên xung phong vào Lăng viếng Bác  (23/04)
• Phường Uyên Hưng, Tp.Tân Uyên: Tỷ lệ hồ sơ đúng hạn đạt 100% (23/04)
• Ban hành kế hoạch thanh niên tình nguyện tham gia chuyển đổi số (23/04)