Bài 3: Bác Hồ về nước, trực tiếp lãnh đạo cách mạng
Sau 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, mùa xuân năm 1941, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trở về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Sau một thời gian khảo sát, tìm hiểu với tầm nhìn chiến lược của một vị lãnh tụ thiên tài, Người đã phát hiện Cao Bằng là nơi hội đủ cả “thiên thời, địa lợi và nhân hòa” để xây dựng căn cứ địa cách mạng, nơi “đi đầu trong công cuộc cách mạng giải phóng dân tộc” từ đó mở rộng ra toàn quốc.
Tại Cao Bằng, Bác Hồ đã chọn Pác Bó để xây dựng căn cứ địa cách mạng. Người xác định, Pác Bó nói riêng và tỉnh Cao Bằng nói chung là nơi có nhiều yếu tố thuận lợi để trở thành đại bản doanh của căn cứ Việt Bắc, là chiếc nôi của cách mạng Việt Nam. Về vị trí địa lý, Cao Bằng là tỉnh miền núi, có đường biên giới với Trung Quốc dài hơn 333km, vừa có đường bộ, đường thủy sang Trung Quốc nên thuận lợi cho giao thông liên lạc; có các tuyến đường bộ đi xuống Lạng Sơn, Thái Nguyên… Địa thế Cao Bằng hiểm trở, ở các vùng cao, vùng sâu, vùng xa là địa bàn bọn thực dân Pháp khó kiểm soát. Từ Cao Bằng khi lực lượng cách mạng phát triển, cơ sở Việt Minh mở rộng có thể nhanh chóng “Đông tiến” xuống Lạng Sơn, “Nam tiến” xuống Thái Nguyên và “Tây tiến” sang Hà Giang, Tuyên Quang cũng như các tỉnh vùng trung du, đồng bằng Bắc bộ. Cao Bằng hội tụ đủ điều kiện trở thành một trong những bàn đạp chiến lược đầu tiên của thời kỳ khởi nghĩa vũ trang giải phóng dân tộc. Tuy nhiên, yếu tố quan trọng góp phần đi đến quyết định của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc là “Cao Bằng có phong trào tốt từ trước”, là nơi sinh sống của hàng chục vạn đồng bào các dân tộc: Tày, Nùng, Dao, Mông, Kinh, Lô Lô, Hoa…, các dân tộc luôn đoàn kết gắn bó với nhau, một lòng theo Đảng, không ngừng đấu tranh chống thực dân, phong kiến.
Hang Pác Bó, nơi Bác Hồ đã từng sống và làm việc những năm đầu khi trở về nước lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Ảnh: T.L
Từ tháng 10-1940, khi còn ở nước ngoài đang trên đường trở về Tổ quốc, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã nhận định: “Căn cứ địa Cao Bằng sẽ mở ra triển vọng lớn cho cách mạng nước ta. Cao Bằng có phong trào tốt từ trước, lại kề sát biên giới, lấy đó làm cơ sở liên lạc quốc tế rất thuận lợi. Nhưng từ Cao Bằng còn phải phát triển về Thái Nguyên và thông xuống nữa mới có thể tiếp xúc với toàn quốc được. Có nối phong trào được với Thái Nguyên và toàn quốc thì khi phát động đấu tranh vũ trang, lúc thuận lợi có thể tiến công, lúc khó khăn có thể giữ”. Với nhận định đúng đắn đó, ngày 28- 1-1941, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc vượt qua cột mốc 108 (cũ) biên giới Việt - Trung về đến Pác Bó. Lòng bồi hồi, xúc động khi đặt bước chân đầu tiên lên dải đất quê hương, Người lặng đi trong phút giây thiêng liêng được về với Tổ quốc, với đồng bào sau gần 30 năm xa cách. Phút giây đó, sau này Người kể lại: “Bao nhiêu năm thương nhớ, đợi chờ. Hôm nay mới bước chân về nơi non sông gấm vóc của mình. Khi bước qua cái bia giới tuyến, lòng Bác vô cùng cảm động”…
Những ngày đầu về nước, Bác ở nhà ông Lý Quốc Súng (Máy Lỳ), dân tộc Nùng, ở thôn Pác Bó. Sau đó, để tiện cho công tác, Người chọn hang Cốc Bó (tiếng Nùng có nghĩa là “đầu nguồn”) một hang núi kín đáo ở thôn Pác Bó, xã Trường Hà làm nơi sống và làm việc. Tại Pác Bó, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc (bí danh Già Thu) đã trực tiếp chỉ đạo phong trào cách mạng cả nước. Từ ngày 10 đến 19-5-1941, Bác Hồ triệu tập và chủ trì Hội nghị lần thứ 8 của Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương. Nghị quyết Hội nghị nêu rõ: Trong lúc này quyền lợi của bộ phận, của giai cấp phải đặt dưới sự sinh tử, tồn vong của quốc gia, của dân tộc. Trong lúc này, nếu không giải quyết được vấn đề dân tộc giải phóng, không đòi được độc lập, tự do cho toàn thể dân tộc thì chẳng những toàn thể Quốc gia dân tộc còn chịu mãi kiếp ngựa trâu, mà quyền lợi của bộ phận, giai cấp đến vạn năm cũng không đòi lại được. Hội nghị quyết định thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất mang tên Việt Nam Độc lập đồng minh (gọi tắt là Việt Minh) “nhằm liên hiệp hết thảy các giới đồng bào yêu nước, không phân biệt giàu nghèo, già trẻ, gái trai, tôn giáo và xu hướng chính trị đặng cùng nhau mưu cuộc dân tộc giải phóng và sinh tồn”. Thông qua Chương trình Việt Minh gồm 6 phần do Nguyễn Ái Quốc chủ trì soạn thảo. Bầu Ban Chấp hành Trung ương, Ban Thường vụ, cử đồng chí Trường Chinh làm Tổng Bí thư của Đảng.
Ngày 6-6-1941, Bác viết thư “Kính cáo đồng bào” bằng chữ Việt và Hán, ký tên là Nguyễn Ái Quốc, gửi toàn thể nhân dân, kêu gọi toàn dân đoàn kết, cứu nước là việc chung. Người chỉ đạo chọn một số thanh niên Cao Bằng đi học lớp vô tuyến điện ở Liễu Châu, Trung Quốc, mỗi học viên đều có một tên mới, lý lịch mới. Người sáng lập báo Việt Nam Độc lập, viết nhiều bài theo thể lục bát hoặc văn vần cho dễ nhớ, dễ đọc, cổ vũ thanh niên học quân sự, ca ngợi “Dân cày”, đề cao phụ nữ, kêu gọi thiếu nhi, khuyên đồng bào đọc báo Việt Nam Độc lập, thống nhất hành động sẵn sàng cứu nước. Tháng 11-1941, Người chỉ đạo thành lập Đội vũ trang cách mạng đầu tiên ở Cao Bằng, viết cuốn “Cách đánh du kích” gồm 13 chương, soạn 10 điều kỷ luật và những nguyên tắc sinh hoạt của Đội, làm tài liệu mở lớp chính trị - quân sự trực tiếp huấn luyện cho các đội viên. Không chỉ trực tiếp tham gia giảng bài tại các lớp học, Người còn biên soạn một số tài liệu quan trọng phục vụ cho công tác huấn luyện, đào tạo cán bộ, như: Lịch sử nước ta…
Bác Hồ về nước mùa Xuân năm 1941 là một sự kiện đặc biệt; khẳng định tầm nhìn xa trông rộng của Người, làm cơ sở vững chắc để toàn dân tộc tiến hành cuộc Cách mạng Tháng Tám thành công và tiến tới giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Cao Bằng vinh dự được đón Bác Hồ sau 30 năm Người ra đi tìm đường cứu nước trở về, được Bác chọn làm căn cứ địa cách mạng đầu tiên, cho đến khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công và tiếp tục mở đường đi tới những thắng lợi huy hoàng cho cách mạng Việt Nam. Cao Bằng là nơi hiện thực hóa những tư tưởng chiến lược về cách mạng giải phóng dân tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ mùa xuân ấy, sự nghiệp cách mạng của nhân dân Việt Nam do Bác Hồ trực tiếp lãnh đạo chuyển sang một thời kỳ mới - thời kỳ đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu. Để rồi đến mùa xuân 1975, hoàn thành sự nghiệp giải phóng đất nước, thống nhất non sông và đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, với mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. (Còn tiếp)
Từ ngày 8-2-1941, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc với bí danh Già Thu đến ở hang Cốc Bó (tiếng Nùng có nghĩa là hang đầu nguồn). Hang có lối ăn thông ra một con đường dẫn sang bên kia biên giới, có thể rút lui khi bị lộ. Phía dưới, cách cửa hang chừng 50m có con suối nước rất trong được Nguyễn Ái Quốc đặt tên là suối Lênin. Một ngọn núi cao bên bờ suối được Người đặt tên là núi Các Mác. Tên suối và tên núi thể hiện tư tưởng, mục tiêu, đường lối và niềm tin vào thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
P.V (tổng hợp)