Theo số liệu thống kê, tỷ lệ dân số Việt Nam sinh sống ở nông thôn chiếm hơn 62%. Do vậy, xây dựng nông thôn trở thành nơi đáng sống là mục tiêu được Đảng và Nhà nước quan tâm cụ thể hóa thông qua nhiều nghị quyết, chương trình sát thực. Bảo vệ môi trường nông thôn là một tiêu chí (Tiêu chí 17) trong Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới, với 12 chỉ tiêu thuộc các lĩnh vực, trong đó cơ sở sản xuất, kinh doanh (SXKD), nuôi trồng thủy sản, làng nghề bắt buột phải bảo đảm quy định về bảo vệ môi trường.
Thời gian qua, Bình Dương thực hiện tốt Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Nông thôn Bình Dương đã và đang khởi sắc từng ngày. Nhiều mô hình do cấp ủy, chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội phát động được người dân tích cực hưởng ứng để xây dựng nông thôn trở thành nơi đáng sống. Tuy nhiên, trong tổng thể bức tranh tươi sáng của nông thôn vẫn còn xen lẫn những gam màu tối, bởi đây đó tình trạng xả chất thải chưa qua xử lý, SXKD gây ô nhiễm môi trường vẫn còn diễn ra, từ đó tác động xấu tới đời sống nhân dân.
Về nguyên nhân, Bình Dương là tỉnh công nghiệp phát triển với nhiều nhà máy, xí nghiệp sản xuất. Rất nhiều nhà máy, xí nghiệp của doanh nghiệp được đặt tại nông thôn, gần nơi cung cấp nguồn nguyên liệu. Cùng với đó, tiến trình đô thị hóa diễn ra nhanh, đất đai khu vực đô thị dần khan hiếm nên không ít cơ sở SXKD có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường chọn khu vực nông thôn để đặt cơ sở. Bình Dương cũng là nơi các tập đoàn chăn nuôi lớn chọn liên kết mở các trang trại chăn nuôi quy mô lớn... Những nguyên nhân nói trên không chỉ gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường, mà còn ảnh hưởng tới sức khỏe, đời sống của người dân vùng nông thôn.
Trước tình hình trên, cấp ủy và chính quyền các địa phương trong tỉnh đã chỉ đạo ngành chức năng siết chặt việc quản lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường, thường xuyên kiểm tra, giám sát việc xả thải của các cơ sở SXKD. Tuy nhiên, do cơ sở vật chất và nguồn nhân lực có hạn nên đây đó vẫn còn tình trạng vi phạm môi trường xảy ra. Bên cạnh tình trạng vi phạm môi trường của các nhà máy, xí nghiệp lớn, một số cơ sở sản xuất thuộc hộ gia đình như trang trại, gia trại quy mô nhỏ đang ngày đêm xả thải ra môi trường đã góp phần làm cho môi trường một số nơi ngày càng xấu đi. Chính vì điều này mà cử tri đã nhiều lần lên tiếng hoặc gởi đơn khiếu nại đến cơ quan chức năng.
Để giải quyết tình trạng các cơ sở SXKD ở nông thôn gây ô nhiễm môi trường, chính quyền địa phương các cấp cũng đã quyết liệt vào cuộc. Một số trường hợp vi phạm môi trường nghiêm trọng hoặc được người dân phát hiện, tố giác đã được giải quyết dứt điểm. Tuy nhiên, nguồn thải gây ô nhiễm môi trường nông thôn vẫn như tảng băng trôi, chỉ thấy được phần ngọn mà chưa thấy hết phần gốc, bởi rất nhiều cơ sở sản xuất nhỏ lẻ đang ngày đêm xả thải ra môi trường. Nguồn thải của hàng chục, thậm chí hàng trăm cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, nếu không sớm phát hiện, xử lý sẽ khiến môi trường nông thôn ngày càng trầm trọng hơn!
LÊ QUANG