Một thành viên trong ban soạn thảo Luật Thuế TNCN, cho biết từ những năm 2008-2009, khi lấy ý kiến xây dựng Luật Thuế TNCN, đã có nhiều ý kiến khác nhau xung quanh việc đánh thuế từ lãi TGTK. Tuy nhiên, các thành viên trong ban soạn thảo cho rằng, việc đánh thuế TNCN với khoản lãi từ TGTK là chưa thật hợp lý. Bởi lẽ, thực tế ở Việt Nam, lãi TGTK của cá nhân mang tính tích lũy là chủ yếu. Bên cạnh đó, TGTK là nguồn cung cấp vốn quan trọng cho sản xuất, kinh doanh thông qua kênh huy động vốn là các ngân hàng thương mại. Nên việc chưa thu thuế thu nhập từ lãi TGTK sẽ góp phần đáp ứng yêu cầu về vốn phát triển sản xuất, kinh doanh của nền kinh tế.
Về phía các ngân hàng, nhiều ý kiến cho rằng nếu đánh thuế TNCN đối với khoản lãi từ TGTK sẽ là thuế chồng thuế. Bởi hầu hết khoản tiền tiết kiệm có được là do người dân tích lũy từ các nguồn và trước đó họ đã phải nộp thuế thu nhập cho các nguồn này rồi. Đối với người Việt Nam, TGTK là để phòng thân, phòng lúc cha mẹ ốm đau hoặc tích cóp từng đồng để dành cho con cái học hành. Do vậy, nếu tính thuế thì không phù hợp với đạo lý người Việt Nam. Một khi thực hiện đánh thuế vào khoản lãi tiền gửi, ngân hàng sẽ khó huy động được nguồn tiền nhàn rỗi trong dân, bởi người dân sẽ chuyển sang mua vàng, mua USD và cất giữ tại nhà. Đó là chưa nói người gửi tiền sẽ chia nhỏ các khoản gửi tiết kiệm, cho nhiều thành viên trong gia đình đứng tên, ngân hàng sẽ không huy động được các khoản tiền gửi lớn, từ đó sẽ tác động tiêu cực đến nền kinh tế.
Mục đích của Hiệp hội Bất động sản TP.HCM khi đề xuất đánh thuế TGTK là để hướng đồng vốn vào kênh bất động sản, nhằm giải quyết những vấn đề cấp bách của thị trường này, nhưng theo ý kiến của các chuyên gia kinh tế thì đây là đề xuất chưa thuyết phục và chỉ vì lợi ích cục bộ. Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng nguồn vốn vay của các doanh nghiệp và cả nền kinh tế hiện vẫn phụ thuộc vào các ngân hàng, tỷ lệ phụ thuộc này lên đến 80%. Do vậy, nếu đánh thuế thu nhập từ lãi TGTK như đề xuất, nguồn vốn huy động của các ngân hàng sẽ bị ảnh hưởng; từ đó ảnh hưởng đến nguồn vốn vay của các doanh nghiệp. Còn thị trường bất động sản tắc không phải do người dân dồn vốn vào việc gửi tiết kiệm mà do sản phẩm, giá cả không hợp lý, không đáp ứng đúng nhu cầu của người dân.
Một đề xuất mà theo phân tích của nhiều ngành, nhiều giới đều hết sức lạ lùng và bất khả thi như vậy vẫn được Hiệp hội Bất động sản TP.HCM nghĩ ra. Quả đúng là lạ lùng!
HÀN NGÂN