Hiệu lực và khả thi
Từ hôm nay (1-7-2011), 8 luật bắt đầu có hiệu lực, trong đó có một số luật liên quan mật thiết đến đời sống xã hội và được người dân đặc biệt quan tâm. Điển hình như Luật Thi hành án dân sự, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và Luật An toàn thực phẩm (ATTP)... là những bộ luật quan trọng được chú ý nhất và có nhiều điểm mới đã được Quốc hội thông qua để phù hợp với thực tế... nhằm hướng tới mục tiêu xây dựng xã hội dân chủ, công bằng và văn minh.
Luật là ý chí của xã hội trong từng lĩnh vực cụ thể. Việc xây dựng và ban hành luật phải trải qua một quy trình rất cẩn trọng, kỹ lưỡng, cân nhắc và tính toán tới từng chi tiết, điều khoản. Thế nhưng, để luật thực sự khả thi mới là quan trọng. Không chỉ trong hệ thống Nhà nước mà dư luận xã hội cũng đặc biệt quan tâm đến xây dựng luật. Bởi trên thực tế đã có không ít trường hợp luật thiếu tính khả thi, chưa phát huy hết hiệu quả trong đời sống. Chẳng hạn thời gian qua, tuy chúng ta chưa có một bộ luật hoàn chỉnh cho việc bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, nhưng các cấp, các ngành đã có sự quản lý, theo dõi và ban hành rất nhiều văn bản, quy định để thực hiện. Thế nhưng “rối vẫn rối” và cuối cùng người tiêu dùng phải phấn đấu trở thành những “thượng đế thông minh”, “người tiêu dùng thông thái” để tự bảo vệ mình.
Mốc thời gian đã tới, luật ban hành đã có hiệu lực. Nhiều vấn đề trong các lĩnh vực trong kinh doanh bảo hiểm, tố tụng hành chính, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng... chính thức áp dụng theo luật mới (hoặc luật sửa đổi) ban hành. Ví dụ như Luật ATTP quy định rõ các nguyên tắc quản lý ATTP, trách nhiệm đầu tiên của người sản xuất - kinh doanh; quản lý ATTP theo quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật. Luật đưa ra một mục riêng quy định về điều kiện bảo đảm an toàn trong kinh doanh thức ăn đường phố, bởi thức ăn đường phố là loại dễ bị ngộ độc nhất; đồng thời luật cũng quy định điều kiện an toàn đối với thực phẩm xuất khẩu cũng như những yêu cầu trong trường hợp có yêu cầu từ phía nước nhập khẩu... Như vậy từ 1-7, khi có dấu hiệu vi phạm về ATTP, việc giải quyết không còn chồng chéo nữa, trách nhiệm của ai thì người đó phải có biện pháp xử lý theo quy định.
Tương tự như vậy, Luật Thi hành án hình sự quy định thay đổi hình thức thi hành án tử hình. Thay vì xử bắn như hiện nay, người chấp hành án tử hình sẽ bị tiêm thuốc độc. Đây là hình thức thi hành án tử hình có nhiều ưu điểm hơn... Tuy nhiên, để các bộ luật nhanh chóng đi vào cuộc sống thì vẫn chờ các nghị định hướng dẫn thi hành...
Do vậy, hơn lúc nào hết, chúng ta cần nhanh chóng có các nghị định hướng dẫn thi hành để những bộ luật mới ban hành phát huy được hiệu quả trong đời sống xã hội. Ngược lại, nếu thời gian chờ các nghị định hướng dẫn thi hành càng kéo dài thì ở một khía cạnh nào đó, xã hội phải gánh chịu những ảnh hưởng nhất định từ phía lực lượng chức năng thực thi việc quản lý, giám sát và bảo vệ pháp luật cũng như từ phía cá nhân chịu sự tác động, điều chỉnh của luật. Vì thế, giải quyết nhanh chóng vấn đề đó, từng bộ luật mới thực sự có hiệu lực và tính khả thi.
MAI HUY
