Ông Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, đưa ra con số nghe qua khiến nhiều người phải giật mình, đó là để lấp đầy các khu công nghiệp, khu kinh tế ven biển, khu kinh tế cửa khẩu, nếu trung bình mỗi hécta cần khoảng 3 triệu đô la Mỹ đầu tư thì chúng ta cần tới 1.500 - 1.800 tỷ đô la Mỹ.
Nếu tính theo phương án thấp nhất thì cũng cần tới trên 1.000 tỷ đô la Mỹ mới giúp các khu kinh tế bớt đìu hiu. Đây là một thực tế mà chúng ta đang phải đối mặt. Việc hàng loạt khu kinh tế cửa khẩu đã đổ hàng ngàn tỷ đồng tiền đầu tư nhưng hoạt động èo uột thời gian qua là minh chứng cho cách làm dàn trải, mạnh ai nấy làm, sự dễ dãi của cơ quan quản lý nhà nước, gây lãng phí rất lớn tài nguyên, tiền bạc của đất nước.
Vậy bao giờ chúng ta huy động được số tiền đầu tư để lấp đầy phần đất trống trong các khu công nghiệp, khu kinh tế? Câu trả lời là rất khó. Đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì họ còn nhiều nơi khác trên thế giới để đầu tư chứ không riêng gì ở Việt Nam. Khó lấp đầy được nên thay vì các khu kinh tế của ta cạnh tranh với quốc tế thì quay lại cạnh tranh nội bộ trong nước, thiệt hại rõ ràng chúng ta phải gánh chịu.
Chủ trương của chúng ta trước đây chọn cửa khẩu biên giới để tiếp nối, mở cửa; còn khu ven biển... để tạo sức thu hút cho phát triển nhưng các địa phương và ngành có liên quan thực hiện xây dựng các khu kinh tế cửa khẩu, khu kinh tế ven biển không khác gì khu công nghiệp. Vì vậy không thể hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài được.
Thủ tướng đã ra Chỉ thị số 07/2012 về chấn chỉnh công tác quản lý và nâng cao hiệu quả hoạt động của các khu kinh tế, khu công nghiệp... khắc phục được tình trạng khu công nghiệp vừa lấp đầy được một ít đã muốn mở khu mới. Tuy vậy, về mặt lâu dài, chúng ta cần xem xét lại cách làm của mình, phải chú trọng đến chất lượng, chuẩn mực quốc tế. Nhìn sang nước kế cận chúng ta là Trung Quốc có thể thấy, họ làm năm đặc khu nhưng tập trung nâng cao chất lượng thể chế, độ mở giúp họ phát triển rất mạnh, sức lan tỏa ra ngoài cao. Chúng ta cũng đã cho mở đặc khu kinh tế ở Vân Đồn (Quảng Ninh). Để cạnh tranh được với quốc tế thì ta phải có cơ chế chính sách hấp dẫn, chế độ ưu đãi cao mới thu hút các nhà đầu tư tầm cỡ vào làm ăn lâu dài được.
HOÀNG ANH