Lương tối thiểu và mức sống tối thiểu
Cho đến bây giờ, những người làm công tác chính sách vẫn khẳng định bài toán tiền lương cho người lao động (NLĐ) vẫn quá khó.
Một lãnh đạo của Vụ Tiền lương Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thừa nhận, từ năm 2003 khi chúng ta bắt đầu thực hiện chế độ cải cách tiền lương với quy định mức lương tối thiểu 290.000 đồng thì mức sống tối thiểu thời điểm đó là khoảng 500.000 đồng; và đến nay mức lương tối thiểu cũng chỉ đáp ứng khoảng 60 - 70% mức sống tối thiểu của NLĐ. Tuy nhiên, theo điều tra của Viện Công nhân - Công đoàn Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thì hiện nay mức lương tối thiểu chỉ đáp ứng khoảng 50% nhu cầu sống tối thiểu của NLĐ. Con số điều tra của cơ quan này đưa ra khá chi tiết về chuyện ăn, ở, học hành, nuôi con, vui chơi giải trí và cả chuyện mừng đám cưới, hiếu hỷ… khá thuyết phục để minh chứng cho kết luận trên. Vì vậy để có thêm thu nhập nhằm bảo đảm nhu cầu đời sống thì có đến 94% lao động phải làm thêm giờ, và đa số công nhân đều muốn làm thêm, tăng ca để có thêm thu nhập để cải thiện đời sống.
Dù tình hình kinh tế còn khó khăn, nhưng từ ngày 1-1-2013 Chính phủ đã điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng tăng từ 16 - 18% (vùng I: 2 triệu đồng, vùng II: 1,78 triệu đồng, vùng III: 1,55 triệu đồng, vùng IV: 1,4 triệu đồng); đối với khu vực hưởng lương ngân sách, mức điều chỉnh sẽ là 1,150 triệu đồng từ ngày 1-7-2013. Và theo khảo sát của Viện Công nhân - Công đoàn Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trong năm 2012, mức sống tối thiểu của NLĐ ở vùng I là 3,7 triệu đồng, vùng II 3,5 triệu đồng, vùng III 3,3 triệu đồng, vùng IV 2,5 triệu đồng. Như vậy, lương tối thiểu vùng III chỉ đáp ứng hơn 46% mức sống tối thiểu, trong khi vùng IV cao nhất cũng chỉ đáp ứng được 56%.
Thông tin từ kết quả khảo sát là không mới. Đây như là điệp khúc lặp đi lặp lại nhiều năm qua. Nó phản ánh một thực tế mức lương tối thiểu hiện nay còn thấp, không bảo đảm cuộc sống tối thiểu cho NLĐ, chưa bảo đảm mục tiêu tái sản xuất sức lao động, đó là chưa nói đến việc tích lũy… Mức lương tối thiểu thấp, không đủ sống, cần phải điều chỉnh, điều đó ai cũng biết. Nhưng điều chỉnh như thế nào, lấy nguồn tiền đâu để điều chỉnh lại không phải là điều đơn giản, thậm chí là bài toán khó tìm lời giải. Vì vậy, ông Đặng Quang Điều, Viện trưởng Viện Công nhân - Công đoàn Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã nói: “Tiền lương tối thiểu và mức sống tối thiểu vẫn như hình với bóng, chưa bao giờ gặp nhau. Mục tiêu năm 2015 lương tối thiểu đủ sống còn viển vông lắm”.
Vậy khi nào lương tối thiểu đủ sống tối thiểu cho NLĐ?
• NHẬT HUY
