Trong vô vàn câu chuyện, hình ảnh nói về sự hy sinh cao cả của người phụ nữ Việt Nam trong thời chiến cũng như thời bình mà người viết nghĩ tới trước khi chấp bút cho chuyên mục thời luận hôm nay thì cái địa danh ngã ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh) huyền thoại, nơi mà 10 cô gái thanh niên xung phong đã ngã xuống năm nào có một sức lôi cuốn kỳ lạ mà không thể không viết ra.
Viết về ngã ba Đồng Lộc nhưng không chỉ riêng cho Đồng Lộc, bởi trong những cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của dân tộc, trên đất nước này có hàng vạn những nữ thanh niên như thế. Trong bộ nhớ của những thế hệ hôm nay chắc hẳn không chỉ có 10 cô gái ở ngã ba huyền thoại này, đó còn là 11 cô gái ở cung đường Truông Bôn (Nghệ An), là 10 cô gái ở trận địa pháo Lam Hạ (Hà Nam), là sự bất tử của những cô gái ở hang Tám Cô (Quảng Bình)... Nhắc lại cũng không gì khác hơn là thêm một lần được ngợi ca những người phụ nữ Việt Nam anh hùng.
Nhà thơ Thanh Thảo đã viết: “Tuổi 20 ai mà chẳng tiếc/ Nhưng ai cũng tiếc tuổi 20 thì còn chi Tổ quốc...”. Vâng, những nữ thanh niên xung phong ngày ấy ra đi ở tuổi xuân thì, họ có mặt trên những cung đường ác liệt nhất, bất chấp mưa bom bão đạn cũng bởi thiêng liêng hai tiếng Tổ quốc. Lớp người này nằm xuống, lớp người khác lại xông lên, bom đạn quân thù có thể cày nát thịt xương của họ, nhưng không thể thắng được ý chí tuổi 20 ra đi vì nghiệp lớn.
Nghiệp lớn của dân tộc cuối cùng cũng đã hoàn thành mà máu xương của các chị đã góp một phần không hề nhỏ. Nhưng sự cống hiến là không bao giờ kể công. Tuổi 20 gởi lại chiến trường để trở về với ruộng vườn sống cuộc đời đạm bạc cũng nào có tiếc chi. Lại tiếp nối những chiếc áo xanh của nữ thanh niên xung phong ngày ấy có mặt trên những cung đường xây dựng Tổ quốc, hàn gắn chiến tranh.
Nói đến phụ nữ là nói đến sự cống hiến, cống hiến cho dân tộc, cống hiến cho chồng con, gia đình... Mặt trận nào họ cũng góp công rồi âm thầm đứng ở “hậu trường” để vui với niềm vui đất nước đi lên, vui với thành công của chồng, của con mà không cần ghi tên, biết tiếng. Vậy nên tôn vinh họ cũng là lẽ thường tình!
TRIÊU PHONG