Nhà ở cho người thu nhập thấp: Còn chậm so với nhu cầu
Mặc dù Chính phủ đã chấp thuận cho 3 địa phương là Hà Nội, TP.HCM và Bình Dương làm thí điểm nhà xã hội, tức nhà dành cho những người có thu nhập thấp nhưng đến nay việc triển khai thực hiện chủ trương trên ở nhiều địa phương còn rất chậm so với nhu cầu.
Chính phủ đã có nghị quyết quy định về một số cơ chế, chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội dành cho người hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, học sinh, sinh viên, công nhân tại các khu công nghiệp, người có thu nhập thấp tại các khu đô thị, chưa có nhà ở hoặc có nhà ở nhưng diện tích bình quân dưới 5m2/người mà chưa được Nhà nước hỗ trợ về nhà ở. Theo đó, nhà cho người thu nhập thấp sẽ do các doanh nghiệp tự đầu tư, có sự hỗ trợ về cơ chế của Nhà nước như được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong phạm vi dự án, được miễn thuế sử dụng đất trong 4 năm, được vay vốn tín dụng ưu đãi, được hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật ngoài hàng rào... Đối với nhà ở sinh viên, nguồn vốn đầu tư xây dựng sẽ từ ngân sách Nhà nước. Chính phủ đã có kế hoạch trích từ trái phiếu 8.000 tỷ đồng để xây dựng nhà ở cho sinh viên. Các thành phần kinh tế khác nếu tham gia phát triển nhà ở cho sinh viên sẽ được hưởng các ưu đãi theo Nghị định 69 về chính sách ưu đãi trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế. Đối với nhà ở công nhân KCN sẽ được đầu tư theo hình thức xã hội hóa. Quỹ đất để xây dựng nhà xã hội sẽ lấy từ quỹ đất 20% trong các dự án thương mại, khu đô thị mới trên địa bàn.
Theo các doanh nghiệp tham gia chương trình xây nhà cho người thu nhập thấp, vướng mắc lớn mà các dự án nhà ở cho người thu nhập thấp là xác định và kiểm soát giá bán nhà trong các dự án rất phức tạp. Theo Thông tư 15/2009/TT-BXD ngày 30-6-2009 của Bộ Xây dựng hướng dẫn phương pháp xác định giá bán, giá thuê nhà ở cho người thu nhập thấp, thì giá bán do chủ đầu tư tự xây dựng trên nguyên tắc “tính đúng, tính đủ chi phí để thu hồi vốn đầu tư xây dựng, kể cả lãi vay; chi phí bảo trì nhà ở; không được tính các chi phí được Nhà nước ưu đãi vào giá bán nhà ở (tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; các ưu đãi về thuế...)”. Với lợi nhuận định mức tối đa chỉ là 10% giá trị đầu tư xây dựng công trình, thời gian thu hồi vốn là 20 năm, các chuyên gia kinh doanh địa ốc cho rằng việc kiểm soát giá bán trong trường hợp này là rất khó khăn.
Ngoài ra, nguyên tắc quản lý nhà ở thu nhập thấp cũng được đưa ra khá chặt chẽ. Theo đó, chủ đầu tư dự án phải bán, cho thuê, cho thuê mua, đúng theo đối tượng. Người mua hoặc thuê mua được phép bán hoặc cho thuê sau khi trả hết tiền cho chủ đầu tư, nhưng phải bảo đảm thời gian tối thiểu là 10 năm kể từ ngày ký hợp đồng mua bán hoặc hợp đồng thuê mua với chủ đầu tư. Nếu chưa đủ 10 năm khi bên mua có nhu cầu chuyển nhượng thì sẽ phải bán lại cho Nhà nước hoặc chủ đầu tư.
Thực hiện chủ trương của Chính phủ về phát triển nhà ở xã hội, trong thời gian qua, Bình Dương cũng đã tích cực triển khai. Nhiều doanh nghiệp đã chủ động triển khai xây dựng nhà ở cho công nhân như: Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương đã đầu tư 240 tỷ đồng xây dựng 4 chung cư với 4.320 căn hộ. Hiện đơn vị này đã đưa vào sử dụng 1 chung cư với diện tích 12.000m2, phục vụ cho gần 1.100 công nhân. Ngoài ra, còn một số doanh nghiệp khác như: Công ty Arecco, Công ty Cổ phần SX - TM Hưng Thịnh, Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Bình Dương, Công ty Đầu tư Phát triển nhà và Đô thị cũng đang triển khai dự án. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện nay chỉ mới có 6 dự án được chấp thuận thông qua với tổng diện tích xây dựng gần 150.000m2 đáp ứng cho khoảng 15.000 công nhân. Theo kế hoạch đến năm 2015 nhu cầu về nhà ở cho các đối tượng có thu nhập thấp trên địa bàn tỉnh trên 1 triệu m2 nhà ở. Đây là con số không nhỏ.
Nhà ở xã hội xét đến cùng là thực thi chính sách phúc lợi cho cán bộ công nhân viên chức Nhà nước, người lao động nghèo ở đô thị, là việc làm có tính nhân bản cao. Nó không chỉ đơn thuần mang lại lợi ích về kinh tế mà còn mang ý nghĩa xã hội to lớn, góp phần xóa bỏ khoảng cách giàu nghèo, tạo môi trường tốt cho an sinh xã hội.
Có an cư mới lạc nghiệp, những người thu nhập thấp chưa có nhà ở đang mong chờ sự tích cực của các cơ quan chức năng, các doanh nghiệp cần khẩn trương xúc tiến triển khai các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh.q
XUÂN QUỲNH
