Theo ngành chức năng, thời gian qua phần lớn các vụ đốt rác, đốt cỏ trong đô thị trên địa bàn tỉnh đều xuất phát từ suy nghĩ chủ quan, muốn được cho mình nhưng lại là mối nguy hiểm, nỗi sợ hãi cho những người xung quanh do tiềm ẩn nguy cơ cháy lan, ô nhiễm. Do đó, Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy (PC&CC) khuyến cáo người dân không nên đốt rác, đốt cỏ trong đô thị, mà phải tìm cách xử lý thích hợp. Đối với các trường hợp cố tình tìm nơi vắng vẻ để đốt rác công nghiệp, nếu bị phát hiện cơ quan chức năng sẽ xử lý theo quy định của pháp luật.
Người dân đốt rác gây lo lắng cho các gia đình khu vực chợ Bình Điềm (phường Phú Hòa, TP.Thủ Dầu Một). Ảnh: DUY CHÍ
Vẫn còn tình trạng đốt rác bừa bãi
Thiếu úy Ngô Xuân Cường, cán bộ Đội hướng dẫn kiểm tra thuộc Phòng Cảnh sát PC&CC số 3 (TX.Dĩ An), cho biết TX.Dĩ An là địa bàn rộng, đông dân cư, tập trung nhiều nhà máy, xí nghiệp sản xuất, lại nằm xa khu vực xử lý chất thải, rác thải công nghiệp, rác thải sinh hoạt. Dù đã có đội thu gom, xử lý rác thải hoạt động theo từng khu vực nhưng trên địa bàn thị xã vẫn thường xuất hiện tình trạng một số người lén lút chọn những nơi vắng vẻ, khu dân cư thưa nhà ở, xa đường chính đổ hoặc đốt rác thải sản xuất, rác thải sinh hoạt. Việc làm này vừa gây ô nhiễm môi trường, ô nhiễm không khí vừa là nguy cơ gây cháy, rất nguy hiểm. Nếu vào mùa khô, khi người dân đốt rác thải với số lượng lớn trong khu dân cư, các khu đất trống sẽ là nguy cơ rất cao gây ra cháy lan, cháy lớn do lớp cỏ rác, thực bì xung quanh đã khô, làm mồi dẫn lửa lan ra xung quanh; còn người đốt lén lút, châm lửa xong thì tìm cách thoát thân nhằm tránh bị phát hiện, xử lý.
Với vẻ lo lắng, ông Trần Công Anh, Quản đốc kiêm Trưởng bộ phận an toàn PCCC Công ty Cổ phần Gas Long Thuận (TX.Dĩ An), nói: Dĩ An hiện nay là địa bàn đất chật người đông, nhà liền nhà, xí nghiệp liền xí nghiệp nhưng vẫn thường xảy ra tình trạng xe thu gom rác thải công nghiệp, phế liệu thay vì đưa đi xử lý thì các lái xe lại lén lút tìm nơi vắng vẻ, ít người qua lại để đốt. Tuy là địa bàn đất chật người đông nhưng ai cũng phải làm việc, đến khi thấy khói đen cuồn cuộn bốc lên mọi người mới hoảng hốt tìm kiếm, xử lý; cũng có trường hợp không ai phát hiện dẫn đến cháy lan. Bên cạnh đó, trên địa bàn thị xã còn có trường hợp các cơ sở thu mua phế liệu nằm trong khu dân cư, họ thu gom cả rác thải công nghiệp về rồi đốt chung với phế liệu. Thực tế tại địa phương cũng đã từng xảy ra tình trạng cháy vựa phế liệu do đốt rác bị cháy lan.
Thiếu úy Ngô Xuân Cường cho biết thêm, theo quy định, rác thải, chất thải công nghiệp phải được thu gom, xử lý đúng nơi quy định; trường hợp lén lút đốt, đổ rác thải công nghiệp không đúng nơi quy định sẽ bị xử lý. Trong các đợt tuyên truyền hướng dẫn về bảo đảm an toàn PC&CC tại các doanh nghiệp, khu dân cư, cán bộ Đội hướng dẫn kiểm tra thuộc Phòng Cảnh sát PC&CC số 3 thường lồng ghép tuyên truyền nâng cao ý thức, trách nhiệm cộng đồng trong việc giám sát, quản lý việc xử lý, vận chuyển rác thải, chất thải công nghiệp nhằm phát hiện và ngăn chặn kịp thời tình trạng trên, góp phần bảo đảm an toàn về PC&CC.
Gây chết người
Mới đây, tại địa bàn phường Bình Chuẩn, TX.Thuận An đã xảy ra vụ cháy vựa phế liệu không có người canh giữ. Nguyên nhân cháy là do trước đó chủ cơ sở này đến đốt đống vỏ xe phế liệu bên ngoài rồi bỏ đi. Do xung quanh có nhiều cỏ khô, thực bì đã dẫn lửa bén vào vách nhà rồi tiếp tục cháy. Khi khói bốc cao, người dân xung quanh phát hiện, hô hoán mới hay chủ cơ sở vắng mặt. Người dân đã gọi điện thoại báo khẩn cho Cảnh sát PC&CC qua số điện thoại 114 để đến dập lửa.
Thói quen thường gặp của người dân là khi dọn cỏ, rác sinh hoạt thường gom lại rồi đốt; trường hợp đất rộng, cỏ nhiều thì chỉ dọn ngoài biên, ngoài rìa rồi đốt. Cách đây vài năm, tại TP.Thủ Dầu Một đã từng xảy ra vụ đốt cỏ gây chết người. Nguyên nhân ban đầu được xác định là do chủ đất đến thu dọn cỏ xung quanh rồi châm lửa đốt; khi gió đổi hướng thổi mạnh khiến lửa bốc cao, khói đen, khói độc xộc thẳng vào người gây ngạt, suy hô hấp cấp dẫn đến tử vong.
Đầu tháng 8-2018, các tiểu thương tại chợ Bình Điềm (phường Phú Hòa, TP.Thủ Dầu Một) cũng một phen hú vía vì một người dân sống gần chợ thu dọn cỏ, rác chất thành đống rồi đốt, khiến khói đen bốc lên cuồn cuộn. Khi lửa cháy, gió thổi mạnh, ngọn lửa bốc cao ngoài khả năng xử lý của hộ dân này. May là nhà gần chợ, khi mọi người phát hiện đã cùng nhau dập lửa kịp thời, không để xảy ra cháy lan.
Các chuyên gia về môi trường cảnh báo các loại chất thải, rác thải khi đốt cháy ở nhiệt độ cao, đặc biệt là nhựa, cao su, dầu nhớt... sẽ phát sinh nhiều khói độc, khí độc, chất độc hại như dioxin... rất nguy hiểm cho sức khỏe, là nguyên nhân gây ra các bệnh hiểm nghèo khó chữa như ung thư... Đại tá Vũ Thanh Tâm, Trưởng phòng hướng dẫn chỉ đạo về phòng cháy Cảnh sát PC&CC tỉnh Bình Dương, cho biết địa phương phát triển công nghiệp, đô thị thì yêu cầu bảo đảm an toàn về PC&CC là rất quan trọng. Trong công tác tuyên truyền, hướng dẫn về phòng cháy, Cảnh sát PC&CC tỉnh Bình Dương đã tăng cường công tác phối hợp tuyên truyền, nâng cao ý thức, đẩy mạnh giám sát cộng đồng về tình trạng đốt rác thải bừa bãi nhằm đề phòng có hiệu quả các tình huống, rủi ro do đốt rác, đốt cỏ trong khu dân cư, nơi đất trống... gây ra. Trường hợp cỏ khô, rác thải hữu cơ như lá cây, xác nhà cũ người dân phải tổ chức dọn dẹp, xử lý không được đốt, vì đốt sẽ gây ảnh hưởng và nguy hiểm cho bản thân và mọi người xung quanh.
DUY CHÍ