Nếu như trước ngày 1-1-2012, thị trường ô tô náo loạn vì người dân đua nhau mua xe chạy thuế thì đến thời điểm này hầu hết các cửa hàng, đại lý,.. tại Hà Nội và TP. HCM đều "đóng băng" dù đã tung đủ các chiêu khuyến mãi.
Việc tăng phí trước bạ, phí đăng ký và cấp biển số xe lên kịch trần đối với dòng xe dưới 10 chỗ sẽ tác động mạnh mẽ khiến thị trường xe ô tô ảm đạm ngay từ đầu năm. Đến thời điểm hiện nay, hầu hết những khách hàng chưa kịp mua xe chạy thuế trước ngày 1-1-2012 đều kéo về ngoại tỉnh mua xe, hoặc tìm đến xe cũ... để tránh không bị đánh thuế trước bạ.
1001 chiêu khuyến mãi khủng
Bước vào những tuần đầu tiên của năm 2012, thị trường ôtô tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP. HCM gần như “đóng băng”, các showroom, đại lý liên tục tung ra những chiêu khuyến mãi khủng như: giảm giá nhiều mẫu xe, hỗ trợ thuế VAT, tặng quà, bốc thăm trúng thưởng … bên cạnh đó, hàng loạt chiêu khuyến mại mà các thành viên của Hiệp hội lắp ráp ô tô trong nước (VAMA) như: GM, Kia, Mazda Việt Nam... áp dụng sau khi các chính sách ưu đãi về thuế phí chấm dứt từ ngày 1-1-2012.
Các showroom ôtô nhập khẩu cũng chung hoàn cảnh vắng khách. Thế nhưng bất chấp các nỗ lực khuyến mại, giảm giá của các nhà phân phối, sức mua của thị trường xe cả nội và xe ngoại đều giảm mạnh.
Doanh số toàn thị trường xe nội tụt dốc từ mức đỉnh 15.065 xe của tháng 12 xuống còn 6.961 xe trong tháng 1. Dựa trên con số này cho chúng ta thấy, xe trong nước và ngoại nhập đều giảm từ 40- 50%. Trong đó, dễ nhận thấy nhất là các hãng xe nội đã giảm đến 50% doanh số.
Kết thúc năm 2011, các doanh nghiệp thành viên của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) đã bán được 110.938 xe, thấp hơn chỉ 1% so với năm 2010. Tuy nhiên, dù tổng sản lượng bán xe cả năm xấp xỉ bằng năm 2010 trước đó, nhưng dòng xe du lịch đã có sự tăng trưởng đột biến tới 22,1% với lượng bán xe đạt 40.858 chiếc.
Dòng xe 2 cầu và đa dụng cũng chỉ sụt giảm 6% và đạt doanh số 22.956 chiếc. Với thực tế khó khăn của nền kinh tế, lãi suất cho vay cao thì kết quả này của các thành viên VAMA có sự đóng góp không nhỏ từ chính sách hạn chế nhập khẩu xe dưới 9 chỗ ngồi thông qua Thông tư 20/TT-BCT của Bộ Công thương.
Nhưng dù có sự trợ giúp đắc lực của Thông tư 20, các doanh nghiệp ô tô cũng không tránh khỏi tâm lý lo lắng cho kế hoạch của năm 2012. Nguyên do, ngoài việc tăng mạnh phí trước bạ và phí cấp biển số xe tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM từ ngày 1-1-2012, Bộ Giao thông - Vận tải đang mạnh mẽ đề nghị áp dụng phí lưu hành phương tiện cá nhân và phí ô tô đi vào trung tâm thành phố giờ cao điểm xe với mức cao.
Theo ý kiến của đại đa số người tiêu dùng hiện nay, nếu có thêm phí lưu thông đường bộ như đề xuất của Bộ Giao thông - Vận tải khi phí trước bạ và cấp biển số xe vừa tăng mạnh từ 1-1-2012 sẽ làm tăng thêm gánh nặng cho người tiêu dùng.
Một số doanh nghiệp kinh doanh ôtô cũng cho biết, họ đang gặp khó khăn trong việc đưa ra mục tiêu cho năm 2012 bởi những thay đổi gần đây của chính sách và chủ trương hạn chế lưu thông phương tiện cá nhân.
Với những mẫu xe nhập hiện được đã giảm giá đến vài nghìn USD nhưng sức mua nhìn chung vẫn chưa cao. Giá xe Camry 2.5 nhập Mỹ vào khoảng 56.000 USD/xe, giảm tới 3.000 USD/xe so với tháng 12/2009. Nhưng nhiều doanh nghiệp kinh doanh xe nhập khẩu cho biết việc kinh doanh những ngày đầu năm gặp khá nhiều khó khăn do thị trường suy giảm.
Bên cạnh ảnh hưởng của việc tăng thuế phí, tâm lý e ngại của người tiêu dùng trước các thông tin xấu về độ an toàn của dòng xe ăn khách Toyota sau sự cố với kỹ sư Tạch cũng khiến thị trường thêm ảm đạm bởi từ trước tới nay, xe Toyota nhập Mỹ vẫn được ưa chuộng hơn cả.
Thị trường đi xuống khiến các nhà nhập khẩu cũng dè dặt trong việc đưa xe về nước. Chính vì thế, lượng xe nhập khẩu nguyên chiếc trong tháng 1-2012 chỉ vào khoảng 2.500 xe với giá trị kim ngạch khoảng 45 triệu USD, bằng 1/4 lượng xe nhập khẩu trong tháng 12-2009. Nhiều chuyên gia dự đoán, thị trường trong tháng tới sẽ tiếp tục ảm đạm do tâm lý e ngại của người tiêu dùng sau khi có điều chỉnh về thuế và phí.
Ông Akito Tachibana - Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA), Tổng giám đốc Công ty Toyota Việt Nam cho biết: “Trước tình hình thị trường ôtô đang giảm sút, việc tăng thuế trước bạ tại Hà Nội, TP. HCM và một số địa phương khác áp dụng từ ngày 1-1-2012 chắc chắn sẽ ảnh hưởng lớn đến thị trường ôtô trong nước vốn phụ thuộc nhiều vào tiêu dùng các thành phố lớn này.
Tôi cho rằng, những khó khăn của năm 2011 sẽ vẫn tiếp tục gây ảnh hưởng hệ lụy trong năm 2012. Bên cạnh đó, các yếu tố và chính sách kinh tế như: sự suy giảm kinh tế, sự thắt chặt của chính sách tiền tệ, tăng tỷ giá... cũng vẫn tiếp tục tác động tiêu cực đến thị trường ôtô năm 2012. Vì vậy, thị trường ôtô 2012 có thể sẽ còn nhiều khó khăn và tăng trưởng thấp, không có sự đột biến, doanh số của VAMA năm 2012 ước tính tiếp tục giảm khoảng 20%...”.
Những chiêu lách luật, tránh thuế
Lãi suất ngân hàng hiện ở mức 23%/năm là quá cao và vẫn chưa có dấu hiệu giảm xuống, một số ngân hàng còn hạn chế giải ngân cho các hợp đồng mua xe. Điều này sẽ khiến nhiều khách hàng dù có nhu cầu cũng không đủ khả năng để mua xe mới trong thời gian tới. Ngoài ra, từ ngày 1-1-2012, khi mua một xe giá 1 tỉ đồng, khách hàng ở Hà Nội sẽ phải chi thêm 80 triệu đồng và ở TP. HCM là 50 triệu đồng (chưa kể phí đăng ký biển số xe cũng tăng lên 20 triệu đồng), xe giá trị cao, mức chênh lệch càng lớn. Những khó khăn này chắc chắn sẽ khiến doanh nghiệp kinh doanh ôtô đối mặt với vô vàn khó khăn.
Cần chọn lựa kỹ những mẫu xe cũ có nguồn gốc rõ ràng. Việc tăng mạnh phí trước bạ và cấp biển số khiến sức mua ô tô chậm lại ở Hà Nội. Đó là chưa kể trước đây các ngân hàng tìm đến đại lý để nhờ đại lý giới thiệu khách hàng mua xe cần vay vốn, còn bây giờ thì ngược lại, đại lý phải tìm đến ngân hàng để giúp khách hàng có thể vay vốn. Ngoài ra, lãi suất cho hay mua xe ô tô cũng khá cao, khiến khách hàng phải tính toán trong thời buổi kinh tế khó khăn.
Cũng để đối phó với việc tăng mạnh của phí trước bạ và cấp biển số tại Hà Nội và TP.HCM, một số hãng xe đã tung ra các chương trình hỗ trợ phí trước bạ cho khách hàng ở mức 5% trong tháng 1/2012 để khách không phải trả thêm quá nhiều tiền khi sở hữu xe. Ngoài ra, khách hàng là những doanh nghiệp có nhiều cơ sở, chi nhánh ở các địa phương được tư vấn chọn nơi nào có phí trước bạ thấp nhất để đăng ký xe rồi vẫn dùng ở các thành phố lớn vì thuộc một công ty.
Đối với xe cá nhân, nếu khách hàng không quá chú trọng biển số tại hai thành phố lớn bị tăng phí, họ sẽ được tư vấn chọn cách nhờ đăng ký xe ở một địa phương khác. Sau đó có thể nhờ người đứng tên trên giấy đăng ký làm hợp đồng ủy quyền có chứng thực của Công chứng cho người thứ hai với toàn quyền sử dụng, mua hoặc bán sang tên hợp pháp. Thậm chí, người thứ hai còn có thể ủy quyền tiếp một lần nữa cho người thứ ba.
Những giấy tờ này, trên thực tế nhằm tránh việc phải nộp thêm phí trước bạ khi mua xe cũ. Theo tìm hiểu hợp đồng ủy quyền có công chứng này được các ngân hàng thương mại và tổ chức tín dụng chấp nhận từ lâu, vì đó chính là cơ sở để ngân hàng có thể toàn quyền xử lý các tài sản này khi khách hàng không trả được nợ vay mà không gặp những rắc rối. Tuy nhiên, nhà sản xuất, người bán hàng và người mua xe ô tô vẫn lo ngại về phí lưu hành xe mà Bộ Giao thông Vận tải đề xuất mới đây với mức khá cao.
Sôi động thị trường xe cũ
Khác hẳn với không khí ảm đạm của thị trường xe mới, tại các địa điểm giao dịch xe cũ như Long Biên, Cầu giấy, Giải phóng... thị trường xe cũ thời điểm này lại đang sôi động hơn bao giờ hết.
Khi tham khảo tại một số cửa hàng xe cũ tại Quận Long Biên thì không khí mua bán tại đây lại khá nhộn nhịp, theo anh Nguyễn Anh Quân một khách hàng tại Linh Đàm – Hà Nội cho biết, với một chiếc xe mới tăng thêm 20 triệu thuế trước bạ, phần tiền đó mình có thể gửi tiết kiệm hoặc mua sắm thêm những vật dụng cần thiết cho gia đình. Còn nhu cầu mua xe để sử dụng mình vẫn có thể lựa chọn những mẫu xe cũ của những hãng uy tín vừa hợp túi tiền, lại vừa tiết kiệm khi nền kinh tế đang gặp nhiều khó khăn như hiện nay.
Trên thị trường, để tìm một chiếc xe có ngoại hình vừa mắt và chất lượng phụ tùng, vật liệu tương đối tốt không quá khó. Nhiều mẫu xe mang thương hiệu của các hãng uy tín như Toyota, Ford, Honda… có giá từ 500- 700 triệu đang được khá nhiều khách hàng quan tâm.
Tuy nhiên, để mua được chiếc xế hộp cũ như ý, người tiêu dùng cũng phải bỏ không ít thời gian, công sức để lựa chọn. Bởi tâm lý người tiêu dùng quyết định lớn đến xu hướng mua sắm, để sở hữu một chiếc ôtô, nhiều người đã quyết định lựa chọn một chiếc xe cũ bởi chi phí thấp cũng như sự tiện lợi mà nó đem lại cho cuộc sống của mỗi gia đình.
Anh Mạc Minh Châu, thành viên của Diễn đàn Ôtô - Xe máy Việt Nam cho biết, “việc chọn được một chiếc xe ôtô cũ đúng thực trạng rất khó, đôi khi nó còn phụ thuộc vào sự may mắn của mỗi người. Nếu may mắn, khách hàng sẽ được sở hữu một chiếc xe ưng ý, giá tiền đúng với chất lượng; nếu không, việc đánh cược sẽ gặp thất bại khi gặp phải không ít những phiền phức mà chiếc xe mang lại khi lưu hành”.
Hiện nay có rất nhiều “mánh lới” của các cửa hàng để có thể “lên đời” nhanh chóng cho những chiếc xe bị tai nạn, xe cũ hay quá “đát”... thành những chiếc xe “cáu cạnh” và chào bán với mức giá cao hơn nhiều so với giá trị thực.
Theo đại diện của một số showroom ôtô lớn, uy tín tại Hà Nội cho biết, hiện thị trường ôtô cũ hiện có tiềm năng rất lớn, vì khi khách hàng có ý định mua sắm ôtô thường nghĩ đến cả 2 phương án: xe mới và xe đã qua sử dụng.
Đối với phương án xe đã qua sử dụng, người tiêu dùng chủ yếu nhắm đến những chiếc xe có trị giá từ khoảng 300 đến 500 triệu đồng - Đây là phân khúc dễ chọn với các dòng xe nhỏ như Matiz, Kia Morning, Hyundai Getz… nhưng đơn vị cung cấp thường không có xe để giới thiệu. Khách hàng lựa chọn những dòng xe nhỏ, đã qua sử dụng với giá thấp, thủ tục đơn giản sẽ tránh được việc phải vay mượn, khi có kinh tế khá hơn, họ sẽ bán để đổi một chiếc xe mới. Tuy nhiên, không ít những “chiêu bài” được che đậy một cách hoàn hảo trong thị trường xe cũ.
Ông Phạm Thái Dương, chủ showroom Ôtô - Auto TTD người có nhiều năm kinh nghiệm trong việc mua bán xe cũ cho biết, "Khách hàng khi mua xe cũ không nên tin vào số km thể hiện trên xe dù đây là yếu tố đánh giá xe cũ, nên quan sát các yếu tố liên quan như chân ga - phanh - côn; cần số, cảnh giác với những vết hoen rỉ, quan sát đến độ mòn của các chi tiết như ghế - nút điều khiển - dây an toàn, tìm hiểu kỹ hồ sơ pháp lý của chiếc xe để cảnh giác với các xe không có nguồn gốc rõ ràng, phương thức thanh toán cần chặt chẽ…".
Để người tiêu dùng hạn chế rủi ro, đặc biệt đừng quá tham rẻ mà “ôm” vào người sự nguy hiểm, đôi khi cả tính mạng bản thân lẫn người xung quanh khi mua phải những chiếc xe mà chỉ số an toàn kỹ thuật không đảm bảo.
Theo VTC