Thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT) là cơ sở pháp lý quan trọng bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các bên trong quan hệ lao động; là công cụ quan trọng của công đoàn trong việc đại diện, bảo vệ người lao động (NLĐ). Vì vậy, dù còn rất nhiều khó khăn nhưng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh vẫn đặc biệt quan tâm, chỉ đạo, hướng dẫn các cấp công đoàn triển khai thực hiện xây dựng, thương lượng, ký kết thực hiện TƯLĐTT tại doanh nghiệp (DN), đơn vị.
Thỏa ước lao động tập thể, công cụ bảo vệ quyền lợi người lao động. Ảnh: T.THẢO
Từ một điển hình…
Ông Nguyễn Bình Yên, Chủ tịch Công đoàn cơ sở (CĐCS) Công ty Cổ phần Sao Việt (KCN Đồng An, TX.Thuận An) chia sẻ:“Xác định TƯLĐTT chính là công cụ pháp lý hữu hiệu để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của NLĐ, vì vậy thời gian qua, CĐCS công ty tập trung nâng cao chất lượng cho TƯLĐTT với nhiều điều khoản có lợi hơn cho NLĐ”. Cụ thể, trong TƯLĐTT tại công ty có các nội dung như thưởng lương tháng 13 cho NLĐ; tiền lương thâm niên được cộng vào lương cơ bản cho NLĐ để tính lương; hỗ trợ sau thai sản và nhiều phúc lợi khác. Bởi theo ông Nguyễn Bình Yên, khi đã ký kết trong TƯLĐTT thì mọi quyền, lợi ích chính đáng của NLĐ sẽ được chủ DN thực hiện.
Để có một bản TƯLĐTT với nhiều điều khoản có lợi cho NLĐ không phải là chuyện ngày một ngày hai có thể thỏa thuận được. Ông Yên chia sẻ kinh nghiệm: “Chúng tôi xác định thương lượng để có một bản TƯLĐTT là một quá trình lâu dài, vì vậy phải kiên nhẫn thuyết phục và chờ đợi. Với những trường hợp cụ thể, chúng tôi phải lấy ý kiến của tập thể NLĐ. Và sau khi có bản nội dung hoàn thiện, chúng tôi tranh thủ lúc “thuận lời” để làm việc với Ban giám đốc, trình bày những nguyện vọng của NLĐ. Và sau khi ký kết, Ban chấp hành công đoàn phải theo sát, giám sát việc thực hiện của người sử dụng lao động đối với bản TƯLĐTT”.
Bằng những việc làm thiết thực, CĐCS công ty đã được NLĐ tin tưởng, sẵn sàng chia sẻ những băn khoăn, thắc mắc trong chế độ, chính sách, để từ đó góp phần xây dựng mối quan hệ hài hòa, ổn định trong DN.
Để công cụ thực sự hữu hiệu
Thời gian qua, việc nâng cao chất lượng thương lượng, ký kết và thực hiện TƯLĐTT trong các DN được các cấp công đoàn chú trọng thực hiện; số lượng TƯLĐTT tăng so với đầu nhiệm kỳ. Đến nay, đã có 1.366 DN xây dựng, đăng ký TƯLĐTT đạt 56,3%. Nội dung thỏa ước tập trung vào những cam kết thiết thực, có lợi hơn cho NLĐ theo quy định của pháp luật về tiền lương, tiền thưởng, các phúc lợi khác. Vai trò của tổ chức công đoàn trong việc đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ từng bước được nâng lên.
Tuy nhiên, trong nhiệm kỳ 2013-2018, với tỷ lệ 56,3% số DN ngoài Nhà nước có tổ chức công đoàn có thương lượng, ký kết TƯLĐTT thì chưa đạt chỉ tiêu nghị quyết (chỉ tiêu 65% trở lên). Và nhiều DN thương lượng, ký kết và thực hiện TƯLĐTT vẫn mang tính hình thức, nội dung chủ yếu ghi lại các nội dung của Bộ luật Lao động, chưa có nhiều điều khoản có lợi hơn cho NLĐ so với quy định pháp luật...
Bà Trương Thị Bích Hạnh, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh, cho biết mặc dù việc thương lượng, ký kết TƯLĐTT vẫn còn rất nhiều khó khăn. Nhưng để TƯLĐTT thực sự là công cụ sắc bén của tổ chức công đoàn bảo vệ quyền và lợi ích của NLĐ, trong giai đoạn 2018-2023, LĐLĐ tỉnh tiếp tục chỉ đạo công đoàn cấp trên cơ sở, CĐCS nâng cao số lượng, chất lượng thương lượng, ký kết và thực hiện TƯLĐTT tại DN. Nghị quyết đại hội đề ra chỉ tiêu ít nhất 70% DN ngoài Nhà nước có thương lượng và ký kết TƯLĐTT; ít nhất 80% TƯLĐTT có nội dung có lợi hơn so với quy định của pháp luật, trong đó có ít nhất 35% TƯLĐTT đạt loại A. Cụ thể là tăng tỷ lệ doanh nghiệp có tổ chức công đoàn ký kết TƯLĐTT; tăng cường vai trò của công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở trong quá trình đối thoại, thương lượng, ký kết TƯLĐTT; thực hiện quy trình thương lượng thực chất, chú trọng các điều khoản mang tính cốt lõi như tiền lương, tiền thưởng, bữa ăn giữa ca, thời giờ làm việc và các chế độ phúc lợi khác; phối hợp với cơ quan chức năng kiểm tra, thanh tra việc thương lượng, ký kết và thực hiện TƯLĐTT tại DN.
Để thực hiện những chỉ tiêu trên, LĐLĐ tỉnh sẽ tổ chức tập huấn chuyên sâu cho cán bộ công đoàn cấp trên cơ sở về kỹ năng đối thoại xãhội, đàm phán, thương lượng, kýkết TƯLĐTT cùng với triển khai thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở; đồng thời phối hợp kiểm tra, giám sát thực hiện pháp luật lao động, Quy chế dân chủ cơ sở, TƯLĐTT... Về phía CĐCS, cũng cần tập trung thương lượng những nội dung và những điều khoản có lợi hơn cho NLĐ so với pháp luật quy định…
THU THẢO