Trong những ngày đầu năm học mới 2018-2019, dư luận xã hội, đặc biệt là phụ huynh học sinh đã có những ý kiến đa chiều xoay quanh sách Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục (TV1-CNGD) đang được đưa vào giảng dạy thí điểm tại một số địa phương. Trong đó không ít phụ huynh bày tỏ sự lo lắng về một số nội dung trong quyển sách này. Để góp phần làm sáng tỏ vấn đề trên, phóng viên Báo Bình Dương đã trao đổi với bà Nguyễn Thị Kim Tuyết (ảnh), Phó trưởng Phòng Giáo dục Tiểu học, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) tỉnh.
- Xin bà cho biết có phải hiện nay ngành GD-ĐT nói chung đã triển khai giảng dạy sách TV1-CNGD?
- Theo lãnh đạo Bộ GD-ĐT, tài liệu TV1-CNGD được các nhà khoa học nghiên cứu từ năm 1978, trong đó đứng đầu là GS.TSKH Hồ Ngọc Đại; tài liệu được áp dụng vào dạy học tại trường Thực nghiệm Giảng Võ, Hà Nội.
Chương trình trên là một trong các phương án dạy học tăng cường tiếng Việt cho học sinh (HS) dân tộc thiểu số được Bộ GD-ĐT triển khai thí điểm từ năm học 2008-2009. Sau đó, Bộ GD-ĐT đã có chủ trương mở rộng chương trình này để nâng cao chất lượng dạy học tiếng Việt cho HS tiểu học. Đến nay, cả nước đã có 48 tỉnh, thành với hơn 600.000 HS học chương trình này.
Năm học mới 2018-2019, hoạt động giảng dạy ở các trường tiểu học đã ổn định
Để việc triển khai dạy học TV1-CNGD năm học 2018- 2019 đạt kết quả tốt, Bộ GD-ĐT cũng đã hướng dẫn các sở GD-ĐT xây dựng kế hoạch triển khai dạy học môn tiếng Việt cho HS lớp 1 theo tài liệu TV1-CNGD phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương trên nguyên tắc tự nguyện của HS và nhà trường. Các sở tổ chức tập huấn, hỗ trợ kỹ thuật dạy học cho giáo viên trong quá trình thực hiện, nếu có nhu cầu. Ngành cũng chịu trách nhiệm về chất lượng dạy học môn tiếng Việt lớp 1 theo tài liệu TV1-CNGD và báo cáo kết quả triển khai về Bộ GD-ĐT.
- Dư luận đã có nhiều ý kiến trái chiều về cách đánh vần và cách đọc chữ bằng ô vuông trong quyển sách này đem lại nhiều khó khăn cho phụ huynh khi dạy con mình ở nhà. Xin bà có ý kiến về vấn đề này?
- Phương pháp dạy đánh vần và viết trong tài liệu trên dạy cho HS một số luật chính tả, tiếp cận theo hướng ngữ âm học. Cách đọc chữ bằng ô vuông là cách dùng các hình khối để minh họa số lượng tiếng trong một câu bằng hình ảnh trực quan để HS lớp 1 dễ tiếp thu những khái niệm đơn giản nhất về thành phần cấu tạo nên câu. Mục đích của tài liệu này không phải cải cách, thay đổi cấu trúc ngôn ngữ tiếng Việt mà là một trong những phương án để các địa phương chọn lựa nhằm nâng cao chất lượng dạy tiếng Việt lớp 1 trong giai đoạn HS mới tập đọc, viết, nhất là đối với HS vùng khó, vùng dân tộc thiểu số.
Năm học 2017-2018, Bộ GD-ĐT đã tổ chức Hội đồng thẩm định cấp Quốc gia thẩm định tài liệu TV1-CNGD. Sau 2 vòng thẩm định, tài liệu TV1- CNGD cơ bản đã đáp ứng yêu cầu về mục tiêu, chuẩn kiến thức kỹ năng của môn Tiếng Việt lớp 1 trong chương trình phổ thông cấp tiểu học hiện hành và đã được các tác giả chỉnh sửa, hoàn thiện theo kết luận của Hội đồng thẩm định.
Nhiều năm nay, có gần 50 tỉnh, thành chọn thí điểm chương trình này và đang tiếp tục áp dụng. Trong thực tế, khi tỉnh, thành nào áp dụng một phương pháp mới hay tài liệu mới đều tổ chức tập huấn giáo viên; chỉ đạo nhà trường họp phụ huynh và có những hướng dẫn cụ thể rõ ràng. Khi chọn thực hiện bộ sách nào giáo viên đều phải biết chọn lựa phương pháp hướng dẫn để HS biết đọc, viết đúng chính tả và đạt mục tiêu theo chuẩn kiến thức kỹ năng của Bộ GD-ĐT quy định.
Hiện nay, sở dĩ có nhiều ý kiến trái chiều là do clip quay một đoạn trong buổi họp đầu năm, cô giáo trao đổi với phụ huynh học sinh; đoạn clip rất ngắn nên chưa có sự giải thích tường tận, cộng với tựa đề: Cách đánh vần “lạ” nên tạo ra tâm lý thắc mắc, hoang mang của nhiều người.
- Riêng Bình Dương có triển khai thực hiện giảng dạy môn tiếng Việt lớp 1 theo tài liệu TV1-CNGD không, thưa bà?
- Trong những năm qua, Bình Dương đã thực hiện ổn định chương trình hiện hành của Bộ GD-ĐT, không có trường nào thí điểm TV1-CNGD; năm học 2018-2019 này, khi đang chuẩn bị nhiều điều kiện cho việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông và thay sách lớp 1 trong năm học 2019-2020, chúng tôi muốn giữ ổn định cho giáo viên tập trung vào những thay đổi sắp tới nên cũng không chọn thực hiện chương trình TV1-CNGD.
- Thưa bà, quyển sách này có phải được chọn dạy chính thức trong chương trình thay sách ở lớp 1?
- TV1-CNGD không phải chương trình riêng mà chỉ là tài liệu dạy học. Bộ GD-ĐT cũng chỉ khuyến khích các đơn vị thí điểm trên tinh thần tự nguyện và phù hợp thực tiễn địa phương.
Theo chúng tôi được biết, khi chương trình giáo dục phổ thông mới được ban hành, các bộ sách giáo khoa mới đều được Hội đồng quốc gia thẩm định. Khi có kết luận của Hội đồng thẩm định quốc gia, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT sẽ phê duyệt danh mục sách giáo khoa được phép sử dụng. Trước mắt, đến thời điểm này, chưa có bộ sách giáo khoa nào (kể cả tài liệu TV1-CNGD) được chọn dạy chính thức trong chương trình thay sách lớp 1.
- Xin cảm ơn bà!
HỒNG THÁI (thực hiện)