Một số điểm mới trong Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)

- Bổ sung quy định về trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại phạm các tội trong lĩnh vực kinh tế, môi trường.

Trên cơ sở đánh giá tình hình vi phạm pháp luật do pháp nhân thực hiện diễn ra trong thời gian vừa qua, nhất là các hành vi gây ô nhiễm môi trường, buôn lậu, trốn thuế, sản xuất, vận chuyển, buôn bán hàng giả, hàng cấm, trốn đóng bảo hiểm cho người lao động... gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống an lành của người dân và gây mất trật tự, an toàn xã hội, BLHS 2015 quy định trách nhiệm hình sự của các pháp nhân thương mại, đồng thời quy định điều kiện truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại và quy định 33 tội phạm thuần túy là các tội phạm trong lĩnh vực kinh tế và môi trường mà pháp nhân phải chịu trách nhiệm hình sự.

Bãi bỏ hình phạt tử hình đối với một số tội phạm, đồng thời mở rộng đối tượng không bị áp dụng hình phạt tử hình và không thi hành án tử hình.

BLHS quy định về hình phạt tử hình như sau: Bãi bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội, trong đó có 5 tội là bỏ hoàn toàn gồm: Tội hoạt động thổ phỉ; tội cướp tài sản; tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; tội chống mệnh lệnh; tội đầu hàng địch. Có 3 tội bỏ hình phạt tử hình trên cơ sở tách ra từ các tội có quy định hình phạt tử hình trước đó gồm: Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm; tội tàng trữ trái phép chất ma túy; tội chiếm đoạt chất ma túy.

Ngoài ra, BLHS đã sửa đổi bổ sung đối tượng không áp dụng hình phạt tử hình là người từ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử. Mở rộng thêm 2 trường hợp không thi hành án tử hình gồm: Người từ đủ 75 tuổi trở lên và người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn. Trong trường hợp này sẽ chuyển hình phạt tử hình thành hình phạt tù chung thân.

Hoàn thiện chính sách xử lý đối với người dưới 18 tuổi

BLHS bổ sung nguyên tắc, việc xửlýngười chưa thành niên phạm tội phải “bảo đảm lợi ích tốt nhất cho người chưa thành niên”; quy định nguyên tắc: “Khi xét xử, tòa án chỉáp dụng hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội nếu xét thấy việc miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng một trong các biện pháp giám sát, giáo dục hoặc việc áp dụng biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng không bảo đảm hiệu quả giáo dục, phòng ngừa”, thay vì quy định như trước đây là phải đánh giá cân nhắc việc áp dụng hình phạt trước nếu xét thấy không cần thiết thì mới áp dụng các biện pháp giáo dục, phòng ngừa. BLHS quy định rõ hơn trách nhiệm hình sựngười chưa thành niên từđủ14 tuổi đến dưới 16 tuổi, cụ thể: Xử lý trách nhiệm hình sự ngay đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi thực hiện một trong 7 tội phạm; quy định người từđủ14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sựvề các tội phạm rất nghiêm trọng do cốývàtội phạm đặc biệt nghiêm trọng đối với một số tội cụ thể. BLHS đã bổ sung 3 biện pháp có tính chất giám sát, giáo dục người dưới 18 tuổi phạm tội khi họ thực hiện tội phạm mà cơ quan có thẩm quyền xét thấy không cần thiết phải xử lý hình sự đối với họ gồm: Khiển trách; hòa giải tại cộng đồng; giáo dục tại xã, phường, thị trấn.

Thay thế Tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng bằng các tội danh cụ thể trong lĩnh vực quản lý kinh tế.

BLHS đã thay thế Điều 165 BLHS 1999 bằng 9 tội danh mới thuộc các lĩnh vực: Quản lý cạnh tranh, đầu tư công; quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước; quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp; đấu thầu; đấu giá tài sản; kế toán; quản lý thuế; xây dựng; bồi thường thu hồi đất.

 Chương trình này được Hội Luật gia tỉnh Bình Dương và Báo Bình Dương cùng phối hợp thực hiện theo Công văn số 5748/UBND-NC ngày 18-12- 2017 của UBND tỉnh Bình Dương. Chúng tôi rất mong nhận được thư, bài góp ý hoặc yêu cầu tư vấn xin gửi về địa chỉ: Số 26 đường Đoàn Thị Liên, phường Phú Lợi, TP.Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.

• TP.Thuận An: Chủ động điều tiết, phân luồng tại các chốt giao thông trọng điểm (26/06)
• Tập trung tuần tra kiểm soát, bảo đảm trật tự an toàn giao thông (26/06)
• “Chung tay xây dựng xã, phường, thị trấn sạch ma túy”: Nỗ lực phòng ngừa từ cơ sở (26/06)
• Nhiều hoạt động hưởng ứng Ngày toàn dân phòng, chống ma túy (26/06)
• Xét xử vụ án mua bán trái phép ma túy với số lượng lớn (25/06)
• Công an tỉnh: Nhanh chóng làm rõ các vụ án được dư luận quan tâm (25/06)
• Công an TP.Thủ Dầu Một: Triệt xóa điểm phức tạp về ma túy (25/06)
• TP.Thuận An: Quyết tâm chuyển đổi số, phục vụ người dân và doanh nghiệp (25/06)