Theo khuynh hướng phát triển thương mại điện tử (TMĐT) của thế giới, cũng như khuynh hướng hội nhập quốc tế của Việt Nam trong thời công nghiệp 4.0, có thể nói TMĐT là kênh giúp doanh nghiệp (DN) tìm kiếm thị trường, bán hàng và xuất khẩu (XK) trực tuyến mạnh mẽ, khẳng định thương hiệu. Thời gian qua, với sự hỗ trợ về chính sách từ các ngành, các cấp, từ Trung ương đến địa phương, các văn bản pháp luật được ban hành ngày càng sát sườn, đã giúp Bình Dương nói chung, các DN Bình Dương nói riêng mạnh dạn ứng dụng công nghệ, mô hình phát triển TMĐT mới và hội nhập TMĐT ngày càng sâu rộng, góp phần nâng cao chỉ số TMĐT của tỉnh nhà một cách bền vững.
Hỗ trợ DN tìm kiếm thị trường
Theo báo cáo của Sở Công Thương, Bình Dương là tỉnh phát triển công nghiệp thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, với tốc độ phát triển kinh tế bình quân của tỉnh (chỉ số GRDP) là 8,1%/năm. Toàn tỉnh có hơn 25.000 DN. Trong đó có 12,9% là DN có vốn đầu tư nước ngoài, 87% là DN trong nước. Hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) của DN đạt hiệu quả cao. Kim ngạch XNK bình quân tăng 15,6%/năm. Năm 2016, kim ngạch XNK đạt 24 tỷ đ ô la, 6 tháng đầu năm 2017 là 18 tỷ đô la Mỹ. Thị trường XK ngày càng mở rộng và đa dạng với hơn 174 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đạt được kết quả này là nhờ sự chỉ đạo điều hành xuyên suốt của Tỉnh ủy, UBND và sự phối hợp của các sở ngành có liên quan luôn tạo điều kiện thuận lợi cho DN và tháo gỡ khó khăn cho DN trong cơ chế quản lý hiện nay.
Tuy nhiên Bình Dương cũng gặp không ít khó khăn trong quá trình hỗ trợ DN đẩy mạnh hoạt động sản xuất, kinh doanh, phát triển thị trường XK, tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm. Để đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường chất lượng cao này, đòi hỏi các DN phải có bước chuẩn bị kỹ lưỡng như cải tiến kỹ thuật, công nghệ, mẫu mã, bao bì và xây dựng thương hiệu của DN.
Để tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 6-6-2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc Chính phủ đồng hành cùng DN và Chỉ thị số 16/CT-UBND tỉnh về việc hỗ trợ DN tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, Trung tâm Xúc tiến thương mại (XTTM), Sở Công Thương với vai trò là cơ quan tham mưu cho UBND tỉnh đã có nhiều hoạt động tích cực thúc đẩy TMĐT phát triển mạnh, góp phần phát triển lĩnh vực thương mại XNK, hỗ trợ DN tìm kiếm thị trường trong thời đại công nghiệp 4.0.
XK trực tuyến còn quá khiêm tốn
Theo các chuyên gia kinh tế, tính đến hết tháng 9-2017, tổng kim ngạch hàng hóa XK của cả nước đạt 154 tỷ USD. Tuy nhiên, ước tính mới chỉ có 1% DN XK biết khai thác các nền tảng kinh doanh trực tuyến toàn cầu để XK. Tại Bình Dương, qua khảo sát tình hình ứng dụng TMĐT tại DN, con số này có sáng sủa hơn: 22% DN đã và đang triển khai, 24% có ý định triển khai, song có gần 54% DN không có ý định triển khai TMĐT.
Nằm trong số doanh nhân thực hiện TMĐT rất sớm và rất thành công là ông Trần Đỗ Hoài Bảo, Giám đốc Công ty Cổ phần Sản xuất Thương mại HE VI. Ông Bảo cho biết: “Trong thời đại công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế sâu rộng như hiện nay, bên cạnh kênh tiếp thị trực tiếp, HE VI rất chú trọng kênh hội chợ, đặc biệt là kênh marketing internet. Vì đây là kênh tiếp thị có chi phí thấp nhất mà hiệu quả nhất. DN chúng tôi cũng sử dụng các kênh này thường xuyên. Nhờ vậy mới có thành công như hiện nay. Ngoài kênh tiếp thị trực tiếp, tôi rất chú trọng kênh tiếp thị quảng bá, bán hàng qua hội chợ Vi Fa, Bi Fa, Viet Buld, đặc biệt là marketting internet. Trong giai đoạn khởi nghiệp 2007-2012, tôi đã sử dụng các trang quảng cáo mạng miễn phí như Blog yahoo 360 quảng cáo (giống facebook hiện giờ). Cùng với đó, tôi quảng cáo trên các trang rao vặt miễn phí trên mạng như: Rao vặt.com, Mua bán 365. com, Rao vặt 123.com… Tôi cũng đóng phí thực hiện quảng cáo trên Google Adwads trên trang tìm kiếm của google. Có thể nói TMĐT đã góp phần rất lớn trong thành công hôm nay của DN chúng tôi. Mấy năm gần đây, HE VI đạt doanh số trên 20 tỷ đồng. Doanh số năm sau cao hơn năm trước từ 20 -30%”.
Hỗ trợ DN chuyển từ kinh doanh truyền thống sang bán hàng, XK trực tuyến
Với lợi thế là tỉnh có chỉ số phát triển TMĐT- EBI đứng thứ 4 so với cả nước trong năm 2017. Trong đó việc ứng dụng tin học, công nghệ thông tin trong hoạt động sản xuất, kinh doanh được DN áp dụng cao và hình thức giao thương trực tuyến hiện là xu hướng mới cũng được DN đặc biệt quan tâm. Sở Công Thương Bình Dương đã xây dựng kế hoạch phát triển TMĐT đến năm 2020 và được tỉnh phê duyệt. Điểm nhấn trong kế hoạch này, là sở phối hợp với Liên minh Hỗ trợ XK Việt Nam VESA - Đại diện Tập đoàn Alibaba tại Việt Nam tổ chức hội thảo “Giải pháp liên kết xúc tiến XK trực tuyến cho DN Bình Dương qua Alibaba. com”. Hội thảo rất có ý nghĩa với DN trong việc chuyển dịch từ kinh doanh truyền thống sang XK trực tuyến để tối ưu hóa hoạt động của DN, giúp DN giảm bớt các chi phí quảng cáo, tiếp thị, marketing, phân phối trưng bày, giới thiệu sản phẩm, cũng như giảm bớt các chi phí tìm kiếm nguồn nguyên liệu, đầu vào cho DN. Việc tận dụng ưu thế của XK trực tuyến là kênh xây dựng thương hiệu Việt quan trọng nhất hiện nay trong khu vực và trên toàn thế giới.
Theo ông Nguyễn Kỳ Minh, Phó Giám đốc Trung tâm Phát triển TMĐT, Cục TMĐT và Công nghệ thông tin (Bộ Công Thương): “Đối với phương thức XK trực tuyến, DN Việt Nam có 2 kênh chính để sử dụng: Tìm đối tác nước ngoài thông qua các sàn giao dịch TMĐT và thông qua kênh này bán trực tiếp tới tận tay người tiêu dùng ở nước ngoài. Tuy nhiên kênh XNK trực tuyến vẫn chưa được ưa chuộng do DN chưa có đủ kỹ năng để tự tin bán hàng trên các kênh trực tuyến tới tận tay người tiêu dùng”.
Theo Báo cáo Chỉ số TMĐT năm 2017, thực hiện giao dịch điện tử sẽ mang lại hiệu quả lớn cho DN XNK. Theo đó, DN tiết kiệm được 15 - 30%, thậm chí lên tới 90% thời gian so với cách làm truyền thống, đồng thời tiết kiệm về nhân lực, giảm sai sót, minh bạch về thủ tục và tăng khả năng số hóa.
“Trong khi đó, với phương thức giao dịch truyền thống, bên cạnh các thủ tục rườm rà, nhiều DN vẫn phải chịu chi phí khi muốn tìm đối tác nước ngoài hay XTTM. Vì vậy, phương thức XNK trực tuyến là cơ hội lớn để giảm chi phí thời gian, đặc biệt là các DN nhỏ và vừa tìm kiếm thông tin bạn hàng, XTTM, tiếp thị sản phẩm, giao dịch và thanh toán”, đại diện Bộ Công Thương nói.
Nói rõ hơn về các giải pháp của Alibaba.com - Ông Trần Đình Toản, Phó Tổng Giám đốc Công ty OSB đã giới thiệu cho các DN về dự hội thảo những tính năng tích cực mà dịch vụ Gold Supplier của Alibaba.com đem lại cho DN và phương thức khai thác hiệu quả các tính năng của Gold Supplier để nâng cao năng lực cạnh tranh cho DN XK Việt Nam nhằm thâm nhập hiệu quả hơn tới thị trường quốc tế.
Tóm lại, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0) đang diễn ra từ những năm 2000, còn gọi là cuộc cách mạng số, thông qua các công nghệ như internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo (VR), tương tác thực tại ảo (AR), mạng xã hội, điện toán đám mây, di động, phân tích dữ liệu lớn (SMAC)... để chuyển hóa toàn bộ thế giới thực thành thế giới số. Trong xu thế chung này, Bình Dương nói riêng, Việt Nam nói chung đang hội nhập quốc tế và TMĐT hóa cao độ, đặc biệt là qua hội thảo xúc tiến XK của Alibaba, các DN đã nắm bắt được thêm nhiều cơ hội để xây dựng, khẳng định thương hiệu tại thị trường trong nước và thế giới.
Ông Hồ Văn Bình, Phó Giám đốc Sở Công Thương: Hoạt động TMĐT trong thời gian qua ở Bình Dương đã đạt được một số kết quả nhất định. Công tác hỗ trợ phát triển TMĐT trên địa bàn tỉnh tiếp tục nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của UBND tỉnh, sự hỗ trợ kịp thời về nghiệp vụ của Cục TMĐT và Công nghệ thông tin - Bộ Công Thương. Sự phối hợp, đóng góp ý kiến của các sở, ban, ngành đã nâng cao hiệu quả các chương trình TMĐT trong những năm qua, đã tạo sự chuyển biến quan trọng về nhận thức, trách nhiệm của cả cộng đồng DN đang hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh và sự đồng thuận của xã hội về quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong việc phát triển TMĐT. Hiện DN Bình Dương đang chuyển dần từ kinh doanh truyền thống sang bán hàng, XK trực tuyến, nâng cao năng lực cạnh tranh, khẳng định thương hiệu.
BẢO ANH