Ngày xuân suy ngẫm về lời khuyên

 Đứng đầu trong Lục độ của giáo lý nhà Phật là bố thí. Theo nghĩa dễ hiểu nhất, bố thí là cho. Trong các mức độ cho thì cho của cải/tiền bạc (Tài thí) là thấp nhất còn cho lời khuyên đúng, cho chân lý (Pháp thí) để người ta đi đến chỗ sáng sủa, đúng đắn, thành công là cao nhất.

 Trong các loài động vật đều có các dạng thức lời khuyên để duy trì sự tồn tại và phát triển. Chỉ khác nhau ở cách thức hoặc ngôn ngữ mà thôi. Cuộc sống con người của chúng ta cần biết bao lời khuyên để chia sẻ kinh nghiệm, tình cảm, tri thức cũng như các kỹ năng sống khác. Mỗi người trong cuộc đời mình đã trao và nhận lời khuyên rất nhiều lần.

Lời khuyên có thể chứa đựng sức mạnh, lòng nhân ái, thúc giục người ta đến chân thiện mỹ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống, nhưng cũng không ít những lời khuyên có thể làm cho ta lầm đường, lạc lối, bị tổn thương hoặc thất bại ê chề. Cho nên mỗi lần khuyên ai đó, hãy luôn tự hỏi lời khuyên đó có đúng hay không và có nên đưa ra lời khuyên vào hoàn cảnh đó không.

Rất nhiều người thích hay đưa ra lời khuyên, thế nhưng việc học cách đón nhận lời khuyên hầu như ít ai để ý. Lời khuyên dù của ai đi chăng nữa cũng đều mang tính chủ quan. Vì vậy lời khuyên đúng hay không đúng tùy thuộc vào kinh nghiệm sống, kết quả quan sát tinh tế và cách suy xét, tư duy của chủ thể đưa ra lời khuyên. Về người được khuyên, nên chăng cần phải bình tĩnh, chăm chú lắng nghe và cân nhắc kỹ lưỡng bản chất của sự việc. Quyết định chấp nhận và thực hiện lời khuyên đối với những vấn đề quan trọng và phức tạp là điều cần thận trọng. Hãy dựa vào những kinh nghiệm từ thực tiễn cuộc sống để quyết định, để dễ đúng đắn và ít sai lầm hơn.

Hãy tổng kết những lời khuyên từ cuộc đời mình. Có những lời khuyên thật sự tuyệt vời tạo ra bước ngoặt làm thay đổi ngày một tốt hơn cuộc đời, sự nghiệp, nghề nghiệp và cũng có những lời khuyên suýt nữa theo nó thì kết cục sẽ hoàn toàn ngược lại.

Việc đánh giá khách quan về giá trị và sự hữu ích của những lời khuyên mà ta dành cho ai đó cũng như làm sao lượng định được kết quả lời khuyên của người khác với ta là điều thật sự không dễ dàng. Muốn làm được điều đó, trước hết phải suy xét kinh nghiệm sống của người đưa ra lời khuyên. Câu hỏi thường là: Người đó có kinh nghiệm, kiến thức, hiểu biết đặc biệt gì về lĩnh vực ấy không? Và nếu được hãy kiểm tra động cơ của họ, cân nhắc xem lời khuyên đó có tốt cho mình không để tránh thái độ hoài nghi và giễu cợt làm phương hại đến quan hệ xã hội vốn có.

Các nhà tâm lý học đưa ra khái niệm “Tính ỳ của ý thức” để chứng minh tình trạng tiềm thức của nhiều người không muốn thay đổi dù điều đó có thể tốt cho họ. Khi nhìn lại những gì đã trải qua người ta mới thừa nhận giá mà ta làm theo lời khuyên ấy thì giờ đã khác.

Đối với vấn đề có tính nhạy cảm như tình yêu, hôn nhân thì việc đưa ra lời khuyên lại càng cần tính cẩn thận vì những ngôn ngữ, cử chỉ, giọng điệu của người đưa ra lời khuyên đều ảnh hưởng đến nội dung, bản chất của lời khuyên. Thái độ chân thành, ngôn ngữ hợp lý, cử chỉ thận trọng khiến cho người được khuyên sẵn sàng lắng nghe và khả năng làm theo lời khuyên cao hơn. Thái độ, ngôn ngữ, cử chỉ ấy chưa phải là điều quyết định dẫn tới niềm tin ở người được khuyên mà chính lối sống của người đưa ra lời khuyên có tương ứng với lời khuyên ấy hay không.

Trong đời sống xã hội, con người luôn có nhu cầu trao tặng lời khuyên và đón nhận lời khuyên. Việc nâng cao khả năng giao tiếp sẽ giúp cho con người thực hiện tốt nhu cầu đó. Sự thông hiểu về tình cảm, trình độ học vấn, văn hóa, nền tảng giáo dục giữa các chủ thể giao tiếp sẽ làm tăng chất lượng, kết quả cho và nhận lời khuyên.

Cuộc sống của con người trong đời sống hiện đại ngày càng phức tạp, khó khăn và đầy thử thách. Con người chưa bao giờ đứng trước nhiều lựa chọn căng thẳng như hiện nay, vì vậy nhu cầu chia sẻ những lời khuyên thông minh, những lời khuyên đúng và việc thực hiện theo những lời khuyên đó càng cần thiết, hữu ích hơn bao giờ hết.

Trong lịch sử của nhân loại, biết bao lời khuyên của các bậc tiền nhân, danh nhân đã trở thành tài sản vô giá của các thế hệ kế tiếp và những câu chuyện về kinh nghiệm tiếp nhận, thực hiện những lời khuyên cũng rất phong phú trong các nền văn hóa.

Bí quyết để chia sẻ lời khuyên hữu ích là mọi người phải hiểu được hoàn cảnh, động cơ và cảm xúc của người mà chúng ta mang lời khuyên lại cho họ. Có như vậy lời khuyên mới đạt đến giá trị đích thực của nó và tránh được những sai lạc đáng tiếc.

Hãy mở lòng trao tặng và đón nhận lời khuyên tốt để làm cho đời sống chúng ta có chất lượng ngày một cao hơn, nhân bản hơn.

THƯỜNG SƠN 

Tin bài cùng chủ đề

• Ấm áp tình xuân (11-02-2015)
• Xuân trên thành phố trẻ (11-02-2015)
• “Xuân hội ngộ 2015”: Nơi tôn vinh những người con đất Việt xa xứ (12-02-2015)
• “Xuân Quê hương 2015” đón gần 100 kiều bào vui Tết cổ truyền (12-02-2015)
• Ấm áp hoạt động mừng đón Tết Ất Mùi tại Campuchia, Hàn Quốc (12-02-2015)