TX.Dĩ An là địa phương có nhu cầu nhà ở rất cao, bởi nơi đây đang là trung tâm công nghiệp của cả tỉnh, thu hút hàng chục ngàn lao động từ các tỉnh, thành khác về làm việc, sinh sống... Bên cạnh các khu dân cư (KDC) đã được phê duyệt, thời gian qua trên địa bàn thị xã cũng xuất hiện hàng loạt KDC tự phát. Hiện chính quyền địa phương đang nỗ lực lập lại trật tự trước tình trạng này.
TX.Dĩ An đang rất nỗ lực chấn chỉnh các KDC tự phát. Trong ảnh: 43 hộ dân tại KDC tự phát ở tổ 2, khu phố 2, phường Dĩ An, TX.Dĩ An đã bỏ ra gần 300 triệu đồng để xây dựng đường giao thông, hệ thống điện, nước... Ảnh: PHÙNG HIẾU
Khó nhất là việc xác nhận nguồn gốc đất
Cơn sốt đất nơi đây bắt đầu từ những năm 90 của thế kỷ trước khi Dĩ An đang trên đường phát triển mạnh về công nghiệp. Người lao động từ khắp nơi trong cả nước chọn Dĩ An là nơi lý tưởng cho việc “an cư lập nghiệp”. Tình hình mua bán đất trái phép cũng vì thế được đà phát triển, nhất là kể từ khi tái lập huyện Dĩ An (trước đây). Những khu đất nông nghiệp trên địa bàn được phân lô, chia nhỏ bán cho nhiều người đã làm xấu bộ mặt đô thị của TX.Dĩ An.
Ông Nguyễn Thanh Phong, Chủ tịch UBND TX.Dĩ An cho biết, với số lượng hàng trăm KDC tự phát, công tác chỉnh trang đô thị của thị xã gặp nhiều khó khăn, khó khăn nhất là việc xác nhận nguồn gốc đất để cấp giấy chứng nhận. Cụ thể, nhiều căn nhà được mua đi bán lại nhiều lần, nhiều chủ đất đã rời khỏi địa phương… nên không thể liên lạc để làm các thủ tục đất đai cần thiết. Đáng chú ý, nhiều KDC tự phát dù đáp ứng đủ yêu cầu về hạ tầng kỹ thuật nhưng lại có nhiều nền đất diện tích nhỏ hơn 60m2. Điều này gây rất nhiều khó khăn, lúng túng cho công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở.
Theo ông Phong, đa số hộ dân tại các KDC tự phát thật sự có nhu cầu nhà ở; họ đa phần là công nhân lao động thu nhập thấp nên thị xã rất trân trọng sự đóng góp của người dân tại các KDC này trong nỗ lực cùng chung tay góp sức với chính quyền để lập lại trật tự văn minh đô thị. Riêng tại phường Tân Đông Hiệp có tới 128 KDC tự phát, trong đó có hàng chục KDC được chính tay người dân xây dựng, hoàn thiện hệ thống hạ tầng để bảo đảm cho cuộc sống lâu dài. Tuy nhiên, vấn đề cấp giấy chứng nhận còn rất nhiều thủ tục liên quan từ hậu quả phân lô bán nền vô tội vạ đã diễn ra trong thời gian qua.
Theo UBND TX.Dĩ An, qua công tác rà soát, kiểm tra, hiện thị xã có 259 KDC tự phát với tổng diện tích 85,4 ha; trong đó có 235 KDC có vị trí phù hợp với quy hoạch thị xã, 24 KDC có vị trí không phù hợp với quy hoạch chung đô thị.
Tích cực chấn chỉnh
Để lập lại trật tự, xử lý các KDC tự phát làm phá vỡ quy hoạch tổng thể của địa phương, ngày 23-12-2014, Thị ủy Dĩ An đã ra Nghị quyết 35-NQ/TU về việc “Thực hiện chỉnh trang các KDC tự phát để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu nhà ở cho hộ gia đình, cá nhân”. Nghị quyết này ra đời trong bối cảnh trên địa bàn thị xã có hàng trăm KDC “nhiều không”: không điện, không nước, không đường giao thông, không có hệ thống thoát nước... và cả không có giấy tờ hợp lệ.
Nhằm bảo đảm hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai, ngăn chặn và hạn chế tình trạng phân lô bán nền, kinh doanh bất động sản trái pháp luật, ngày 28-3-2016, UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 09/CT-UBND về việc tách thửa đối với các loại đất không phải là đất ở trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành và UBND cấp huyện, cấp xã thực hiện nghiêm các nội dung liên quan đến hoạt động tách thửa đối với các loại đất không phải là đất ở. Hy vọng, với chỉ thị này, cùng sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của các ngành chức năng và địa phương trong tỉnh sẽ giải quyết tốt tình trạng phát triển các KDC tự phát, phân lô bán nền trái quy định. |
Tiếp sức cho công tác chấn chỉnh đô thị tại các KDC tự phát, ngày 24-3-2015, UBND TX.Dĩ An tiếp tục ban hành Kế hoạch 803/KH-UBND tập trung các nội dung: Chỉnh trang các KDC tự phát phù hợp với quy hoạch để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở cho các hộ gia đình cá nhân sử dụng đất tại các KDC tự phát. Tiến hành chỉnh trang các KDC phân lô, bảo đảm về hạ tầng kỹ thuật (có hệ thống thoát nước, bảo đảm nguồn điện, nước sinh hoạt...) tạo điều kiện ổn định cuộc sống nhân dân, đồng thời thiết lập tốt công tác quản lý nhà nước trên địa bàn. Từng bước và tiến tới xóa bỏ các khu nhà ở manh mún, chưa phù hợp với quy hoạch với hệ thống hạ tầng cơ sở còn yếu kém trên địa bàn thị xã, góp phần xây dựng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng đô thị để Dĩ An đủ điều kiện trở thành đô thị loại II vào năm 2020. Để thực hiện nhiệm vụ này, ngay từ năm 2015, TX.Dĩ An đã chọn mỗi phường ít nhất 2 KDC làm thí điểm thực hiện chỉnh trang đô thị. Thị xã phấn đấu đến năm 2020, có ít nhất 50% (118/235 KDC tự phát phù hợp quy hoạch) được chỉnh trang đế cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đất, sở hữu nhà.
Ngoài ra, TX.Dĩ An cũng thường xuyên kiểm tra, xử lý nghiêm những cán bô, công chức trong hệ thống chính trị có hành vi phân lô bán nền, xây dựng trái phép, không phép hoặc bao che, cấu kết với các đối tượng bên ngoài làm sai chủ trương, chính sách quy định trong lĩnh vực đất đai và xây dựng.
Hồi chuông cảnh tỉnh
Qua thực tế ở các KDC tự phát tại TX.Dĩ An một lần nữa đã đánh lên hồi chuông cảnh tỉnh đối với người dân trong việc mua đất tại khu đất không rõ nguồn gốc và trái quy hoạch. Trong hàng trăm KDC tự phát, nhiều KDC dù phù hợp với quy hoạch tổng thể của TX.Dĩ An nhưng việc được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu không phải nơi nào cũng đáp ứng đủ yêu cầu theo đúng quy trình, thủ tục pháp lý.
Tại nhiều KDC tự phát ở các phường An Bình, Tân Đông Hiệp, Dĩ An của TX.Dĩ An, trường hợp hàng chục hộ gia đình có chung giấy chứng nhận đất đai hiện khá phổ biến. Trong đó, nhiều trường hợp sang nhượng bằng giấy viết tay qua 5 - 6 đời chủ, diện tích tối thiểu không đúng quy định...; trong khi chủ gốc lô đất đã đi khỏi địa phương càng làm cho hy vọng của người dân lỡ mua nhà, đất tại các KDC tự phát có giấy chứng nhận sở hữu càng thêm khó khăn. Thực tế cho thấy, đa phần KDC tự phát, người dân phải sống trong điều kiện sinh hoạt rất kém, tiềm ẩn những nguy cơ ảnh hưởng đến trật tự an ninh xã hội. Đó là chưa nói đến việc mua bán nhà, đất tại các KDC tự phát này chỉ bằng giấy viết tay không có giá trị pháp lý, dễ dẫn đến tình huống “trắng tay” cho người mua khi có tranh chấp trên nền đất này.
Góp sức xây dựng hạ tầng KDC
Chị Huỳnh Thị Thái, ngụ ở khu phố 4, phường Tân Đông Hiệp, TX.Dĩ An chia sẻ, chị và gia đình đến sinh sống ở Dĩ An từ năm 2000. Năm 2011, chị mua lô đất làm nhà trong điều kiện rất khó khăn: Điện phải câu nhờ, con đường dẫn vào nhà quanh năm lầy lội... Thế nhưng, khi có chủ trương chấn chỉnh đô thị tại các KDC tự phát, gia đình chị và bà con trong xóm đã góp sức, tiền bạc để cùng nhau hoàn thiện cơ sở hạ tầng bảo đảm cho cuộc sống lâu dài tại địa phương. Hiện nay, nơi chị Thái ở đường sá đã khang trang, điện đến tận nhà, đường thảm nhựa, hệ thống thoát nước hoàn thiện… nên đời sống của bà con được cải thiện rõ nét.
PHÙNG HIẾU