Để chủ động phòng, chống hạn và hạn chế thiệt hại do nắng hạn, thiếu nước gây ra, bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt của người dân, ngành chức năng, các địa phương trong tỉnh đã và đang tích cực thực hiện các giải pháp đề ra. Xung quanh vấn đề này, phóng viên Báo Bình Dương đã phỏng vấn ông Vũ Ngọc Thìn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi.
Ngành chức năng kiểm tra cửa van cống lấy nước hồ Cần Nôm (xã Thanh An, huyện Dầu Tiếng)
- Qua kiểm tra thực tế, chi cục có những đánh giá ra sao về công tác vận hành các công trình thủy lợi đợt cao điểm mùa khô, thưa ông?
- Công tác vận hành công trình thủy lợi được các đơn vị quản lý khai thác thực hiện theo đúng quy trình, quy phạm được duyệt; sử dụng nước hợp lý, tiết kiệm và hiệu quả, bảo đảm cung cấp đủ nước tưới phục vụ nông nghiệp, tránh rò rỉ, thất thoát nguồn nước.
Căn cứ tình hình nguồn nước, các đơn vị lập kế hoạch tưới chi tiết, cân đối nguồn nước, dự báo diện tích bảo đảm nước tưới của từng tuyến kênh trong khu tưới của các công trình thủy lợi để phối hợp với chính quyền địa phương khuyến cáo người dân bố trí cơ cấu sản xuất cho phù hợp. Bên cạnh đó, các đơn vị thường xuyên kiểm tra, xác định mực nước hồ và lượng nước hồ còn lại trong suốt quá trình tưới để có phương án phân phối nước hợp lý và có biện pháp điều chỉnh kịp thời nhằm bảo đảm nguồn nước tưới.
Đối với các vùng tưới sử dụng nguồn nước triều, các đơn vị thường xuyên theo dõi tình hình xâm nhập mặn trên sông Sài Gòn, sông Đồng Nai để có biện pháp lấy nước phù hợp phục vụ sản xuất của nhân dân ven sông. Cùng với đó, ngành chức năng quản lý, vận hành điều tiết các cống dưới đê bao hợp lý để vừa phòng chống xâm nhập mặn vừa bảo đảm nước tưới phục vụ cây trồng; tránh tình trạng đóng cống trong thời gian dài và liên tục sẽ làm tăng độ phèn làm chết cây trồng.
Đối với các khu vực chưa bị ảnh hưởng xâm nhập mặn (sông Đồng Nai), các đơn vị khai thác tối đa lợi thế của thủy triều, tranh thủ thời điểm triều cường, bơm nước cho các vùng phía đầu nguồn nhằm lấy nước phục vụ tưới tiêu.
- Mùa khô năm nay nguy cơ xảy ra xâm nhập mặn có ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của người dân không, thưa ông?
- Nhiễm mặn trên sông Sài Gòn xuất hiện từ tháng 12- 2019. Theo dự báo, năm nay xâm nhập mặn sẽ vào sâu và độ mặn cao. Độ mặn cao nhất đến thời điểm này (ngày 10-2-2020) đo được tại các điểm khảo sát như sau: Lái Thiêu 3,0‰, Cầu Ngang 2,3‰, Bà Lụa 1,7‰, Thủ Dầu Một 0,7‰.
Ngành nông nghiệp đã phối hợp chặt chẽ với Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Dầu Tiếng - Phước Hòa trong việc vận hành xả nước qua tràn hồ Dầu Tiếng để đẩy mặn trên sông Sài Gòn. Đến nay, hồ Dầu Tiếng xả nước đẩy mặn 3 đợt xuống sông Sài Gòn với tổng lượng nước xả là 33,77 triệu m3, cụ thể: Đợt 1 từ 7 giờ ngày 14-1-2020 đến 17 giờ ngày 15-1- 2020 với Q=50m3/s, tổng lượng xả W=6,12 triệu m3. Đợt 2 từ 17 giờ ngày 22-1-2020 đến 17 giờ ngày 24-1-2020 với Q=60m3/s, tổng lượng xả W=10,37 triệu m3. Đợt 3 từ 10 giờ ngày 8-2- 2020 đến 10 giờ ngày 11-2-2020 với Q= 50-100m3/s, tổng lượng xả W=17,28 triệu m3.
Do có sự phối hợp chặt chẽ với Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Dầu Tiếng - Phước Hòa trong việc xả đẩy mặn, độ mặn trên sông Sài Gòn đã giảm, không ảnh hưởng đến sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp. Trong thời gian tới, đơn vị tiếp tục phối hợp với công ty xả nước đẩy mặn để bảo đảm xâm nhập mặn trên sông Sài Gòn không ảnh hưởng đến sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp của người dân.
- Xin ông cho biết, chi cục đã triển khai những giải pháp nào trong phòng chống hạn, xâm nhập mặn?
- Chi cục Thủy lợi thường xuyên cập nhật và thông báo tình hình khí tượng thủy văn, tình hình xâm nhập mặn kịp thời cho các đơn vị, địa phương để phục vụ công tác phòng chống hạn, như: Mực nước các sông, hồ trong tỉnh; diễn biến triều cường của các sông… Đồng thời, chi cục thường xuyên thông báo tình hình xả nước đẩy mặn của hồ Dầu Tiếng trên sông Sài Gòn tới các huyện, thị, thành phố ven sông để cơ quan, đơn vị và người dân chủ động trong sản xuất, sinh hoạt.
Chi cục đã tham mưu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu UBND tỉnh ban hành chỉ thị về việc tăng cường các biện pháp phòng, chống hạn, nhiễm mặn và cháy rừng trong mùa khô (Chỉ thị số 21/CT-UBND ngày 11-11- 2019); xây dựng kế hoạch thực hiện công tác phòng chống hạn, nhiễm mặn và phòng, chống cháy rừng mùa khô năm 2020 (Kế hoạch 2652/KH-SNN, ngày 27-12-2019) triển khai đến các địa phương, đơn vị quản lý khai thác công trình thủy lợi thực hiện các giải pháp như: Triển khai các đơn vị quản lý khai thác thủy lợi tổ chức vận hành công trình thủy lợi theo đúng quy trình, bảo đảm cung cấp đủ nước tưới phục vụ nông nghiệp; đối với các vùng tưới sử dụng nguồn nước triều cần theo dõi tình hình xâm nhập mặn trên sông Sài Gòn để có biện pháp lấy nước phù hợp phục vụ sản xuất của nhân dân ven sông.
Chỉ đạo các đơn vị quản lý hồ chứa tổ chức kiểm tra, đánh giá tình hình nguồn nước của các hồ; xác định cụ thể vùng bảo đảm tưới, vùng thiếu nước đối với từng khu vực, từng tuyến kênh tưới đối với từng loại cây trồng cụ thể; xây dựng kế hoạch điều tiết phù hợp nhằm phục vụ sản xuất cho đến cuối vụ. Từ đó khuyến cáo người dân biết để chủ động chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp ngay từ đầu vụ, nhất là các vùng canh tác lúa gặp khó khăn về nguồn nước tưới.
Chi cục phối hợp chặt chẽ với Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Dầu Tiếng - Phước Hòa trong việc vận hành xả nước, bảo đảm dòng chảy tự nhiên và đẩy mặn trên sông Sài Gòn trong mùa khô.
Đối với vùng có khả năng bị hạn, chi cục phối hợp tuyên truyền, vận động người dân chuyển đổi cây trồng, chuyển sang trồng các loại cây ngắn ngày, sử dụng ít nước, bảo đảm diện tích gieo trồng, tránh tình trạng bỏ trắng diện tích; đối với vụ hè - thu có thể xuống giống muộn để đón mưa. Chi cục phối hợp tuyên truyền các địa phương tăng cường biện pháp bổ sung nguồn nước sinh hoạt và sản xuất, như nạo vét các giếng đào để tăng thêm nguồn nước tưới; tập trung máy bơm khai thác nước từ các sông suối, giếng khoan, giếng đào; hướng dẫn nhân dân áp dụng các biện pháp giữ ẩm như ủ rơm, cỏ, lá cây xung quanh gốc và sử dụng nước tưới tiết kiệm...
- Xin cảm ơn ông!
Trên địa bàn tỉnh có 3 công trình hồ chứa phục vụ tưới sản xuất nông nghiệp, gồm hồ Cần Nôm, hồ Đá Bàn và hồ Dốc Nhàn. Toàn tỉnh còn có hệ thống kênh tưới thuộc hệ thống thủy lợi hồ Suối Giai do tỉnh Bình Phước quản lý công trình đầu mối. Mực nước của các hồ chứa thời điểm này từ 54,17% ÷ 71,09% dung tích hữu ích thiết kế, trong đó hồ Cần Nôm 64,11%, hồ Đá Bàn 63,54%, hồ Dốc Nhàn 54,17%, hồ Suối Giai (Bình Phước) 71,09%. Theo dự báo của các đơn vị quản lý khai thác các hồ, với lượng nước còn lại dự kiến hồ Cần Nôm, hồ Suối Giai, hồ Đá Bàn bảo đảm tưới 2 vụ đông - xuân và hè - thu; hồ Dốc Nhàn bảo đảm đủ nước tưới vụ đông - xuân, có thể thiếu nước tưới thời điểm đầu vụ hè - thu. Đối với nước sinh hoạt, đến thời điểm này chưa xảy ra tình trạng thiếu nước sinh hoạt. Theo Chi cục Thủy lợi, hiện nay hầu hết các xã nông thôn trong tỉnh đều được đầu tư công trình cấp nước sạch sinh hoạt nông thôn nên từ năm 2018 đến nay, trên địa bàn tỉnh không xảy ra tình trạng thiếu nước sinh hoạt trong mùa khô. |
THOẠI PHƯƠNG (thực hiện)