Chiến thắng trận đầu của Hải quân Nhân dân Việt Nam: Biểu tượng bản lĩnh Việt Nam

Kỳ 1: Âm mưu của đế quốc Mỹ

LTS: Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày truyền thống đánh thắng trận đầu của Hải quân Nhân dân Việt Nam (HQNDVN) và quân, dân miền Bắc (ngày 2 và 5.8.1964 - ngày 2 và 5.8.2014), báo Bình Dương trân trọng giới thiệu đến bạn đọc loạt bài hồ sơ tư liệu về sự kiện này. Chiến thắng trận đầu của HQNDVN là chiến thắng của sức mạnh chính trị, tinh thần đoàn kết dân tộc, của ý chí quyết tâm chiến đấu đánh bại đế quốc Mỹ xâm lược; là biểu tượng của bản lĩnh Việt Nam kiên cường bất khuất; của dân tộc yêu tự do, độc lập không bao giờ chịu khuất phục trước kẻ thù xâm lược; của nghệ thuật quân sự Việt Nam… được kế thừa, phát triển trong thời đại Hồ Chí Minh.

“Chương trình thử nghiệm 4 tháng”

Cuối năm 1963, vấn đề Việt Nam ngày càng trở nên nóng bỏng đối với giới cầm quyền Mỹ. Bị thất bại liên tiếp trên chiến trường miền Nam, đế quốc Mỹ buộc phải hậu thuẫn cho cuộc đảo chính phế bỏ chính quyền tay sai Ngô Đình Diệm và Ngô Đình Nhu (ngày 1-11-1963). Sau khi đảo chính, tình hình chính trị ở Sài Gòn không những không được cải thiện mà càng trở nên tồi tệ rối ren hơn. Trong khi đó, lực lượng cách mạng ngày càng được củng cố, phát triển và giành nhiều thắng lợi trên các chiến trường.

Tàu khu trục Ma Đốc buộc phải tháo chạy khi bị trúng ngư lôi của HQNDVN

Nhằm cứu vãn sự thất bại không thể tránh khỏi của chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”, đế quốc Mỹ quyết định đẩy mạnh chiến tranh xâm lược miền Nam bằng một chiến lược mới và mở rộng chiến tranh phá hoại đối với miền Bắc, để triệt tiêu công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, ngăn chặn sự chi viện cho miền Nam. Tháng 2-1964, Tổng thống Mỹ Giôn Xơn đã thông qua “Chương trình thử nghiệm 4 tháng” gồm 3 nội dung chủ yếu: “Kế hoạch hành quân 34A” nhằm tàn phá, gây tổn thất kinh tế và phá rối Hà Nội; mở các cuộc tiến công của không quân Lào do CIA tổ chức nhằm chuẩn bị cho mở rộng hơn nữa kế hoạch ném bom miền Bắc Việt Nam; “Kế hoạch Đề sô tô”, tổ chức các cuộc tuần tra bằng tàu khu trục Mỹ ở khu vực vịnh Bắc bộ, nhằm thu thập tin tức tình báo phục vụ cho các hoạt động trong khuôn khổ kế hoạch 34A, hỗ trợ các cuộc tiến công của hải quân Nam Việt Nam vào bờ biển miền Bắc.

Giôn Xơn đã yêu cầu Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Mỹ soạn thảo kế hoạch hành động từng bước, kết hợp cả hoạt động chính trị và quân sự chống lại miền Bắc Việt Nam; soạn dự thảo nghị quyết nhằm tìm kiếm sự phê chuẩn của Quốc hội cho việc mở rộng các hoạt động quân sự ở Đông Dương. Theo chỉ thị của Giôn Xơn, Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ thông qua kế hoạch dùng không quân, hải quân đánh phá 94 mục tiêu trên miền Bắc nước ta theo 4 giai đoạn trong 13 tuần. Bằng cách thức tiến hành leo thang từng bước với quy mô tăng dần và tính chất ngày càng ác liệt; dùng hải quân khóa chặt cửa biển miền Bắc; dùng máy bay mở các chiến dịch đánh phá ven biển, các mục tiêu trong nội địa, săn tìm các căn cứ hải quân của ta để tiêu diệt lực lượng tàu thuyền chiến đấu có khả năng cản trở bước tiến công của chúng; dùng máy bay thả thủy lôi, bom từ trường để phong tỏa các cảng sông, cửa biển; trang bị hiện đại cho hải quân ngụy kết hợp chống phá miền Bắc. Đế quốc Mỹ hy vọng: “Hà Nội sẽ phải “quỳ gối” trong vòng 2 đến 6 tháng”.

Cái gọi là “Sự kiện vịnh Bắc bộ”

Tháng 5-1964, kế hoạch xúc tiến chiến tranh phá hoại miền Bắc đã được đế quốc Mỹ hoàn tất. Hệ thống căn cứ không quân, hải quân bố trí gần miền Bắc nước ta đều đã được bảo đảm sẵn sàng nhận lệnh. Một “kịch bản” đã được chuẩn bị từ trước, đế quốc Mỹ xác định phải “có một chiến dịch khiêu khích Bắc Việt Nam” để tạo cớ. Và họ đã tính toán cái “cớ” ấy nằm trong khuôn khổ của Kế hoạch Đề sô tô là phù hợp nhất. Ngày 2-3-1964, Mỹ cho tàu khu trục tuần tiễu ven biển miền Bắc Việt Nam vừa trinh sát vừa thăm dò ta và làm hậu thuẫn cho hải quân ngụy đánh phá các đảo và vùng dân cư ven biển các tỉnh khu 4; cho máy bay do thám vùng trời; cho tàu thả biệt kích, hàng tâm lý chiến ở các cửa sông, ven biển và truyền đơn kích động gây chiến tranh tâm lý; cho tàu khu trục, tuần dương vào sát bờ do thám và quấy rối, phá hoại, bắt cóc ngư dân… gây hoang mang trong nhân dân. Sang tháng 7, các hoạt động khiêu khích của Mỹ càng gia tăng hơn. Chúng vừa đẩy mạnh các hoạt động trên biển, trên trời và phá hoại trên đất liền, vừa rêu rao sẽ oanh tạc miền Bắc Việt Nam để gây chú ý của dư luận. Đêm 30-7-1964, chúng cho tàu biệt kích ngụy bắn pháo bừa bãi trên đảo Hòn Mê (Thanh Hóa), Hòn Ngư (Nghệ An). Ngày 1 và 2-8, các máy bay T28 của phía hữu Lào được Mỹ huy động bắn phá đồn biên phòng Nậm Cắn và làng Nọong Dẻ ở miền tây tỉnh Nghệ An. Ngoài vịnh Bắc bộ, tàu khu trục Ma Đốc của Mỹ tiếp tục tiến về phía Bắc, xâm phạm hải phận của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, gây ra một số vụ khiêu khích đối với thuyền đánh cá của ngư dân miền Bắc. Đặc biệt, đêm 31-7 rạng sáng 1-8-1964, tàu khu trục Ma Đốc đã tiến vào vùng biển Quảng Bình để thu thập tin tức tình báo và khiêu khích lực lượng hải quân ta ở đèo Ngang. Ngày 2- 8-1964, tàu Ma Đốc bị tàu phóng lôi của hải quân ta tiến công đánh đuổi buộc chúng phải rút ra khỏi vùng biển của Việt Nam, ngay lập tức Mỹ lớn tiếng vu cáo: “Tàu phóng lôi của Việt Nam vô cớ công kích tàu Ma Đốc của Mỹ đang đi trên vùng biển quốc tế…” và “Bắc Việt Nam khiêu khích trắng trợn, Bắc Việt Nam đã vi phạm luật pháp quốc tế…”. Để những lời vu cáo đó có sức thuyết phục hơn đối với nhân dân Mỹ và dư luận quốc tế, hôm sau Giôn Xơn lệnh cho tàu khu trục Tooc-nơ-gioi cùng khu trục Ma Đốc tiếp tục vào vịnh Bắc bộ, nhanh chóng tạo ra “sự kiện thứ hai” nhằm lấy cớ “trừng phạt hải quân Bắc Việt Nam”. Đêm 4-8-1964, Mỹ đã dựng lên “sự kiện vịnh Bắc bộ”, cho tàu khu trục Ma Đốc và tàu Tooc-nơ-gioi ở vùng biển quốc tế phát tín hiệu bị tấn công, vừa hành trình vừa đồng loạt bắn các loại pháo, rồi ngay lập tức các nhà cầm quyền Mỹ ở Lầu Năm Góc lu loa lên rằng: “Một cuộc tiến công cố ý thứ hai trong đêm tối của các tàu tuần tra Bắc Việt Nam đã đánh vào tàu Ma Đốc và tàu Tooc-nơ-gioi trong khi hai tàu khu trục này đang thực hiện tuần tra thường lệ trên vịnh Bắc bộ trong hải phận quốc tế cách khoảng 65 dặm (gần 105km) nơi gần bờ biển nhất”.

Cái gọi là “sự kiện vịnh Bắc bộ” do giới cầm quyền Mỹ dựng lên thực chất là bịa đặt, cố tình lừa dối nhân dân Mỹ nhằm để thông qua cho được bản nghị quyết của Quốc hội Mỹ về các hoạt động quân sự ở Việt Nam, được gọi là “Nghị quyết vịnh Bắc bộ”, một nghị quyết mà Thượng nghị sĩ Mỹ Uay-ni-mozo đã mô tả như một bản “Tuyên chiến đề ngày trước”. Đó là đường hướng, chính sách của Mỹ đối với Việt Nam được tính toán cho việc leo thang mở rộng chiến tranh chứ không phải là bất ngờ hay là một sự “trả đũa”. Chính học giả Danien-En-bớt của Hoa Kỳ đã khẳng định: Thực chất cuộc tấn công mang tính “trả đũa” lực lượng HQNDVN chỉ là cái cớ mở đường cho cuộc chiến tranh đẫm máu của Mỹ ở Việt Nam, một phần của kế hoạch gia tăng áp lực quân sự trên miền Bắc mà Hoa Kỳ đã theo đuổi từ đầu năm 1964.

Kỳ 2: Quyết tâm chiến lược của Đảng ta

C.T (Nguồn: Ban Tuyên giáo Trung ương)

• Đức: Chính trường đầy sóng gió (14/11)