Máy móc, thiết bị… là những công cụ không thể thiếu đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp (DN). Tuy vậy, không phải DN nào cũng đủ vốn để trang bị máy móc, dây chuyền sản xuất hiện đại cho mình.
Theo các cơ quan chức năng, việc mua thiết bị, máy móc cũ của doanh nghiệp cần thực hiện đúng quy định đã ban hành
Cũ người mới ta
Trong vai một người được ông chủ giao cho nhiệm vụ đi mua một chiếc máy phay, tiện, bào gỗ, người viết có cuộc hẹn với Trần Đình Tiến, một tay chuyên bán máy móc cũ. Cuộc hẹn diễn ra tại cửa hàng của Tiến, nằm ngay mặt tiền quốc lộ 13 (TX.Thuận An). Khi trò chuyện, Tiến giới thiệu cửa hàng nằm ở quốc lộ 13 chỉ là nơi trưng bày ít sản phẩm, còn kho hàng chính nằm ở TX.Dĩ An. Chiếc máy chế biến gỗ khá cũ kỹ, màu vàng lợt được Tiến quảng cáo mới sử dụng có 10 năm đang có giá 120 triệu đồng. Tiến cắm điện cho máy khởi động, thanh gỗ đưa vào máy được cắt ngọt lịm… Chỉ có điều, máy phay tiện gỗ này to bằng chiếc ô tô 4 chỗ, phát ra tiếng kêu rất to và rung lắc dữ dội. Thấy khách tỏ ra không hài lòng, Tiến xin số điện thoại và hứa khi nào có hàng tốt hơn sẽ gọi lại.
Hiện ngành gỗ đang đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế của Bình Dương, chính vì thế phần lớn thiết bị máy móc cũ vào tỉnh nhắm đến ngành gỗ. Chỉ riêng tại TX.Thuận An hiện có hàng chục cửa hàng chuyên mua bán máy móc, thiết bị cũ. Nhiều DN nhỏ đã tìm đến những cửa hàng này để mua sắm trang thiết bị phục vụ cho sản xuất gỗ.
Bên cạnh đó, các loại máy múc, máy đào, xe nâng, xe cẩu đã qua sử dụng cũng được rao bán khá phổ biến trên các trang mạng, làm cho “chợ trời” máy móc, thiết bị hiện nay hết sức sôi động. Lãnh đạo một DN (đề nghị giấu tên) chia sẻ, thời buổi này sản xuất bằng sức lao động chân tay kém hiệu quả. Máy móc, thiết bị không thể thiếu đối với các DN, nhưng không phải DN nào cũng đủ điều kiện trang bị máy móc cho mình. “chợ trời” chính là cứu cánh cho các DN, với ưu điểm là giá thành chỉ bằng 1/2 hoặc 1/5 giá máy mới, giúp DN vốn ít vẫn có thể mua sắm máy móc phục vụ sản xuất. Tuy nhiên, việc đi “chợ trời” mua sắm máy móc DN chấp nhận đánh cuộc hên xui, may rủi với số tiền bỏ ra đầu tư.
Ông Lê Mạnh, giám đốc một công ty ở TX.Tân Uyên cho biết, nếu mua máy móc, thiết bị mới công ty sẽ tốn hàng chục tỷ đồng. Nhờ có “chợ trời” máy móc, ông đã dần thay đổi công nghệ sản xuất, giảm dần lệ thuộc vào lao động chân tay. Nhưng theo ông Mạnh, mua sắm thiết bị cũ chỉ là giải pháp tạm thời. Các DN muốn tồn tại lâu dài phải thay thế máy móc, công nghệ hiện đại hơn mới đủ sức cạnh tranh trên thị trường.
Ngăn ngừa rác thải công nghệ
Bình Dương hiện có hàng ngàn DN có vốn đầu tư nước ngoài, họ đầu tư vào Bình Dương thường mang theo cả những công nghệ sản xuất hiện đại. Bên cạnh đó, có không ít DN trong nước cũng chi mạnh đầu tư vào công nghệ như Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam tại Bình Dương…, làm thay đổi quan niệm và tư duy sản xuất cũ đối với các DN trên địa bàn tỉnh.
Ông Nguyễn Liêm, Giám đốc Công ty Cổ phẩn Gỗ Lâm Việt (TX.Tân Uyên) cho biết, hiện nay mối liên hệ giữa các hiệp hội ngành hàng đối với các công ty lớn chuyên sản xuất thiết bị ngày càng phát triển, bởi nhu cầu trang bị máy móc, dây chuyền sản xuất tiên tiến đang là mục tiêu của các DN. Tuy vậy, với phần lớn DN vừa và nhỏ đang có mặt tại Bình Dương, máy móc thiết bị cũ đang là “trợ lực” cho họ.
Trong khả năng đồng vốn ít ỏi, trước yêu cầu cấp bách thay đổi phương thức sản xuất, “chợ trời” máy móc, thiết bị vẫn có thị trường riêng cho mình. Điều chính quyền địa phương nên quan tâm là hạn chế và kiểm soát chặt chẽ nguồn thiết bị đã quá cũ kỹ, lạc hậu gây tổn hại cho môi trường để tránh biến Bình Dương trở thành nơi xả rác thải công nghệ.
Với áp lực cạnh tranh và yêu cầu cấp bách thay đổi công nghệ trong chuỗi cung ứng toàn cầu, các DN Bình Dương sẽ phải thay thế dần máy móc lạc hậu. Về phía địa phương, hàng năm Bình Dương thường xuyên tổ chức và khuyến khích các hiệp hội tổ chức hội chợ chuyên đề về máy móc, công nghệ, mới đây nhất là Hội chợ Máy móc thiết bị ngành gỗ, để DN tiếp cận với dây chuyền sản xuất tiên tiến nhất của thế giới. Năm 2013, UBND đã ban hành quy định chỉ được nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng trong trường hợp cần thiết và phải đáp ứng các yêu cầu theo hướng dẫn của Bộ Khoa học và Công nghệ. Đồng thời, không nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ mà các nước đã công bố loại bỏ vì lạc hậu, chất lượng kém, gây ô nhiễm môi trường. Cần ưu tiên nhập khẩu công nghệ, máy móc, thiết bị mới, tiên tiến, phù hợp với dự án đầu tư đã được phê duyệt; khuyến khích nhập khẩu máy móc, thiết bị có tính năng vượt trội về tiết kiệm năng lượng và tài nguyên, thân thiện môi trường.
XUÂN VĨ