Bài 28: Mùa xuân xuống đường
Thực hiện mệnh lệnh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp: “Thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo hơn nữa, tranh thủ từng giờ từng phút xốc tới chiến trường giải phóng miền Nam, quyết chiến và toàn thắng”, ngày 29-4-1975, Tỉnh ủy Thủ Dầu Một tập trung hơn 400 cán bộ tại căn cứ Rừng Tre, xã Vĩnh Tân triển khai kế hoạch khởi nghĩa. Các mục tiêu tiến công vào thị xã đã được xác định: Tiểu khu Phú Lợi, Chi khu quân sự Châu Thành, Tòa hành chính tỉnh, Ty cảnh sát, trường Công binh…
Tại buổi họp, Ban Chỉ huy giải phóng đã đề ra phương án tiến về Thủ Dầu Một bằng 4 cánh quân trên 4 hướng tiến công bắc - nam - đông - tây. Chỉ huy ở cánh bắc là đồng chí Lê Văn Cao, với nhiệm vụ đánh đồn dân vệ xã Định Hòa, ấp Chánh Thành… sau đó tiến thẳng vào tỉnh lỵ phối hợp với lực lượng tại chỗ. Cánh nam, do đồng chí Nguyễn Văn Lực chỉ huy, được chia thành hai tổ kết hợp với lực lượng bên trong đánh chiếm ấp Chánh Ngoài, Chánh Trong và tiến quân bảo vệ nhà máy đường Bà Lụa. Cánh đông, do đồng chí Huỳnh Văn Tấn (Bảy Tấn), Bí thư Thị ủy chỉ huy. Lực lượng gồm một trung đội vũ trang, một số cán bộ tăng cường của tỉnh và một tổ du kích Phú Hòa… Nhiệm vụ của cánh quân này là đánh chiếm Nhà việc Phú Cường. Cánh tây, do đồng chí Tư Hoàng phụ trách cùng đồng chí Khoa, có nhiệm vụ phối hợp với lực lượng mật đánh chiếm xã Tương Bình Hiệp, phát triển vào đánh chiếm thành Công binh. Ngoài ra, còn một mũi do đồng chí Tám Tấn phụ trách cùng đồng chí Chín A và một trung đội công an vũ trang đánh chiếm Ty cảnh sát và khám đường, giải phóng tù nhân …
Với tinh thần 1 ngày bằng 20 năm, ngay trong đêm 29 rạng ngày 30-4, lực lượng 5 cánh quân trên các hướng tiến thẳng vào các mục tiêu trong thị xã cùng hàng ngàn quần chúng nhân dân nội ô nhanh chóng chiếm lĩnh các mục tiêu trong nội ô và các vùng ven thị xã. Các tổ chức quần chúng công nông, trí thức, thanh niên, phụ nữ hoạt động bí mật đã ra công khai phối hợp với các đoàn cán bộ, các đơn vị bộ đội địa phương cắm cờ giải phóng, chiếm giữ các mục tiêu công sở. Lực lượng vũ trang thị xã và lực lượng tỉnh đã tiến vào chiếm hầu hết các cơ quan công sở trọng yếu của địch trong thị xã, phát loa kêu gọi địch đầu hàng. Một số đơn vị địch ngoan cố chống trả quyết liệt và chỉ đầu hàng khi thấy không còn khả năng chống cự. Các mục tiêu như Tòa hành chính, Dinh tỉnh trưởng, Ty cảnh sát, Thành công binh, Kho bạc, khám đường… trong nội ô thị xã đều bị đánh chiếm. Ta cũng chiếm giữ Chi khu Châu Thành, khu Gò Đậu, khu hậu cần Thành Quan, bắt sống 700 tên địch (có 1 đại tá Hiệu phó trường Sĩ quan Công binh) và nhiều mục tiêu khác.
Ông NGUYỄN VĂN LỰC, nguyên chỉ huy cánh quân phía nam: “Ngày 29-4, tôi được đồng chí Huỳnh Văn Tấn, Bí thư Thị ủy Thủ Dầu Một giao nhiệm vụ chỉ huy cánh quân phía nam tiến vào giải phóng thị xã, mục tiêu là các ấp ở xã Phú Thọ, Chánh Nghĩa. Sáng 30-4, trời mưa tầm tã, đơn vị tôi sau khi nghe tiếng pháo của bộ đội chủ lực, lập tức chia thành hai hướng tiến quân. Tất cả chúng tôi, ai ai cũng bừng bừng khí thế vừa đi vừa chạy mà không hề mệt mỏi. Lúc chúng tôi tiếp cận mục tiêu, quân địch ở đây đã hoàn toàn tan rã, buông vũ khí đầu hàng, lực lượng hai bên không hề nổ súng, không hề đổ máu, đó cũng là điều mà cho đến tận bây giờ tôi vẫn cảm thấy hạnh phúc. Điều này cũng chứng tỏ, vai trò của công tác dân vận, địch vận được chuẩn bị rất tốt từ trước…”. |
Sau khi nghe tin Dương Văn Minh lên tiếng mời đại diện của cách mạng vào “ bàn giao” chính quyền (thực chất chính quyền Sài Gòn không còn tư thế để bàn giao!) thì ở Bình Dương, Nguyễn Văn Của, Tỉnh trưởng ngụy quyền mở máy PRC.25 trên tần số 41 liên lạc với ban chỉ đạo, chỉ huy tiền phương của tỉnh xin “bàn giao chính quyền”. Trong tình thế tuyệt vọng. Nguyễn Văn Của cùng mấy tên tùy tùng đi trên một chiếc xe Jeep ra gặp ta như đã hẹn trước. Khi chúng ra đến ngã tư Gò Đậu thì bị một tổ nữ an ninh mật, do đồng chí Cẩm Vân phụ trách chặn giữ vào lúc 9 giờ 40 phút sáng ngày 30-4. Sau khi mũi tiến vào nội ô thị xã do đồng chí Tám Tấn, Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban An ninh tỉnh phụ trách đã chiếm xong Ty cảnh sát, khám đường rồi tiến lên cắm cờ Tòa hành chính ngụy quyền vào lúc 10 giờ 30 phút. Cũng vào thời điểm này, đoàn của đồng chí Bảy Tấn cũng cắm cờ trên Nhà việc Phú Cường.
Khoảng 10 giờ 30 phút, ngày 30-4- 1975 cờ cách mạng tung bay trên nóc nhà các cơ quan công sở địch. Ta hoàn toàn làm chủ tình hình trong nội ô thị xã. Nhân dân hân hoan đổ ra đường chào mừng các chiến sĩ giải phóng, chào mừng chiến thắng. Cả thị xã rực rỡ màu cờ Tổ quốc và cờ Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam. Hàng trăm tên địch đóng trong Tòa hành chính tỉnh, Chi khu Châu Thành được quần chúng tác động và ta dùng loa kêu gọi đã cởi bỏ bộ đồ lính về với gia đình.
Đến 17 giờ ngày 30-4-1975, 14 đoàn cán bộ được giao nhiệm vụ tiếp quản thị xã đã tiếp quản các công sở của bộ máy chính quyền địch trong thị xã. Nhiều công nhân nhà đèn, nhà máy nước đã chạy về nhà không còn ai ở lại làm việc. Do đó, ta phải cho cơ sở tìm đến nhà những người phụ trách điện, nước giáo dục động viên giao nhiệm vụ cho họ đến sửa chữa điện nước. Ngay trong đêm 30- 4, sự cố về điện, nước trong nội ô thị xã đã cơ bản được khắc phục, hoạt động trở lại bình thường.
Những cố gắng của Ban quân quản, các lực lượng và quần chúng nhân dân đã đưa mọi hoạt động của thị xã trung tâm chính trị, quân sự, kinh tế - xã hội của tỉnh vừa giải phóng, dù còn bộn bề, đã sớm trở lại bình thường và ổn định. Như vậy, tỉnh Thủ Dầu Một (Bình Dương) đã thực hiện được “3 nhanh” sau những ngày đầu giải phóng là đánh chiếm nhanh, tiếp quản nhanh, ổn định tình hình nhanh.
Trong niềm vui chung của cả nước, ngày 15-5-1975, tại khu vực Gò Đậu dưới sự chủ trì của Tỉnh ủy, hơn 40.000 đồng bào thị xã, Lái Thiêu, Châu Thành, cán bộ, chiến sĩ một số đơn vị lực lượng vũ trang của tỉnh và lực lượng Sư đoàn 312 (đơn vị trực tiếp tham gia giải phóng thị xã), đại diện cho toàn thể quân dân trong tỉnh dự lễ mít tinh và tổ chức diễu hành mừng chiến thắng, mừng miền Nam hoàn toàn giải phóng.
Bài cuối: Vui sao nước mắt lại trào!
KIẾN GIANG