Cuối năm, nhu cầu tiêu thụ các mặt hàng như thực phẩm khô, gia vị thực phẩm, hàng thời trang, vật liệu xây dựng, hóa mỹ phẩm... tăng vọt. Đây cũng là thời điểm các đối tượng kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc tung ra dồn dập...
Một cơ sở sản xuất bột cà ri nhái bị cơ quan chức năng tại TP.HCM phát hiện Đội phòng ngừa đấu tranh và sở hữu trí tuệ Công an TP.HCM bắt quả tang công nhân cơ sở Thành Phát sản xuất bột cà ri nhái sản phẩm của Công ty liên doanh sản xuất gia vị thực phẩm Việt ẤnCác nhà sản xuất hàng chính hãng trong nước đang đối mặt với hàng ngoại nhập ở hai cuộc chiến: cuộc chiến với hàng nhập khẩu chính ngạch (cùng chủng loại) và cuộc chiến với hàng dỏm, hàng giả nhập lậu. Doanh thu của một số doanh nghiệp trong nước đã bị sụt giảm nặng nề.
Chào bán giá rẻ
“Nước mắm NN thật được các nhân viên tiếp thị và phân phối chào bán giá sỉ 16.000 đồng/chai 750ml. Cũng kiểu dáng chai y chang, nhãn hiệu, địa chỉ công ty, các thông số về thành phần, chỉ tiêu chất lượng giống hệt trên nhãn của sản phẩm “xịn”, nhưng do một nhóm tiếp thị khác vừa đến chào giá bán sỉ chỉ 11.000 đồng/chai” - chị Nguyễn Nga, chủ một tiệm tạp hóa ở khu phố 16, P.Bình Trị Đông, Q.Bình Tân, TP.HCM, cho biết.
Theo chị Nga, người chào hàng khẳng định không phải hàng thật nhưng họ dụ các tiệm tạp hóa bằng giá bán loại nước mắm này rẻ hơn hàng thật tới hơn 30% và còn đang có chiến dịch mua một thùng tặng một thùng!
Vỏ ngoại, ruột nội
Những năm gần đây, bánh kẹo ngoại (chủ yếu là bánh hộp thiếc) dần mất ưu thế trên thị trường bởi giá cao. Tuy nhiên, tâm lý chuộng bánh ngoại dùng để biếu tặng cho sang vẫn tạo điều kiện cho những loại bánh hộp ngoại chất lượng phập phù có đất sống. Tình trạng làm giả nhiều nhất là vỏ ngoại, ruột nội với hộp thiếc đẹp, giá không rẻ nhưng lập lờ nguồn gốc xuất xứ, chất lượng bánh kém.
Tại khu vực chợ Bình Tây, chợ sỉ đường Lê Quang Sung (Q.6), từ đầu tháng 12 các mặt hàng bánh kẹo đã được trưng bày đầy ắp cửa hàng. Khi hỏi mua bánh hộp, người bán thường giới thiệu các loại bánh trong nước nhưng nếu thấy khách có nhu cầu lấy hàng nhiều, người bán lập tức tư vấn sang “nhập hàng ngoại, bán dễ lời hơn”.
Đa số bánh ngoại loại hộp thiếc trọng lượng 500-700gr được bày bán ở những khu vực này là hàng ghi xuất xứ Malaysia, Thái Lan. Tuy nhiên, không ít trong số đó là hộp bánh thương hiệu ngoại nhưng bên trong là bánh được nhập xá, đóng gói tại VN. Chưa kể để tăng lợi nhuận, người bán còn trộn cả hàng cơ sở trong nước vào do tem dán trên bao bì một số loại bánh ngoại chỉ là loại keo nilông, mở ra dán lại khá dễ dàng. Bánh ngoại được nhập dạng xá trong các thùng nhựa loại 20 lít, sau đó được chiết sang từng gói nhỏ và đóng hộp. Với công đoạn đóng và mở này, nếu không đảm bảo vệ sinh, bánh dễ bị xuống chất lượng và nhiễm khuẩn.
Theo Cục Quản lý thị trường, hiện số vụ vi phạm về hàng giả, hàng nhái, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ đã đạt đến con số 3.000-5.000 vụ/năm. Với kỹ thuật làm giả, nhái tinh vi, hàng giả, hàng nhái xuất hiện trên thị trường ngày càng nhiều và công khai bày bán tại các chợ, cửa hàng, thậm chí ở cả những trung tâm thương mại sang trọng. Tiêu dùng hàng gian, hàng giả là sự lãng phí ghê gớm tiền của và ảnh hưởng sức cạnh tranh của doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Cũng ở mặt hàng gia vị thực phẩm, Đội phòng ngừa đấu tranh và sở hữu trí tuệ thuộc Công an TP.HCM vừa tạm giữ 1.500 gói bột cà ri 20g, 2.700m2 bao bì đã in sẵn và năm ống đồng (khuôn mẫu in bao bì) của cơ sở sản xuất gia vị thực phẩm Thành Phát (khu phố 16, P.Bình Trị Đông, Q.Bình Tân).
Cơ sở Thành Phát đã bị bắt quả tang đang sản xuất, buôn bán và in bao bì vi phạm nhãn hiệu, nhái sản phẩm bột cà ri của Công ty liên doanh sản xuất gia vị thực phẩm Việt Ấn (Vianco). Theo Vianco, tại TP.HCM đang có cả chục cơ sở sản xuất các loại sản phẩm gia vị thực phẩm nhái, giả sản phẩm của Vianco.
Các cơ sở làm giả “đánh” hàng ồ ạt ra chợ Bình Tây, chiếm lĩnh khâu bán sỉ. Do đó hàng giả theo tiểu thương buôn hàng từ chợ Bình Tây đi khắp TP.HCM tiêu thụ, thậm chí công ty còn phát hiện hàng giả ở Bến Tre, An Giang...
Tại các tiệm tạp hóa ở những quận vùng ven như Tân Phú, Bình Tân... cũng xuất hiện các loại hóa mỹ phẩm giả. Một số tiệm tạp hóa khẳng định nước xả quần áo của thương hiệu C không rõ nguồn gốc đang được chào hàng với giá giao tận nơi khoảng 1.000 đồng/bịch, trong khi giá sỉ của hàng chính hãng là 1.350 đồng/bịch.
Vật liệu xây dựng cũng bị “dính” khi nhu cầu sửa, trang trí lại nhà cửa của người dân tăng vọt, khiến không ít nhà “sản xuất” giả mạo lao vào kiếm lời. Đội Quản lý thị trường Tân Phú vừa phạt gần 48 triệu đồng và tịch thu 168 bao (40kg/bao) bột trét tường cao cấp dùng cho sơn nước hiệu AB Duluxusa (giả mạo nhãn hiệu Dulux đã được đăng ký bảo hộ), 802 bao bì nhãn hiệu AB Duluxusa. Đơn vị vi phạm là chi nhánh Công ty TNHH thương mại sản xuất Tân An Bình (địa chỉ tại D12 Lê Thúc Hoạch, P.Tân Quý, Q.Tân Phú).
Ngoài ra, tại trụ sở công ty này ở P.Bình Hưng Hòa, Q,Bình Tân, lực lượng quản lý thị trường còn bắt giữ tới 996 bao bột trét tường giả mạo nhãn hiệu Dulux và Joton.
Phập phù nguồn gốc
Một thực tế tiếp tục tồn tại ở các chợ Bình Tây (Q.6), An Đông (Q.5), Bến Thành (Q.1)... là thực phẩm dỏm, nhái và không rõ nguồn gốc vẫn bày bán tràn lan. Mặt hàng phổ biến là bột ngọt, đường, thực phẩm khô và nhiều loại hạt, bánh kẹo tiêu thụ dịp tết. Năm ngoái, khi rộ lên thông tin hạt dưa có chứa hóa chất độc hại, nhiều điểm bán hạt dưa, hạt hướng dương, hạt bí đã được đóng gói với nhãn mác đầy đủ.
Nhưng năm nay thì ngược lại hoàn toàn. Tại chợ Bình Tây, các mặt hàng này được chứa trong những bao lớn, không có bất cứ thông tin nào về xuất xứ, nơi sản xuất. Chỉ khi người mua hỏi, các tiểu thương cho biết hàng nhập về từ Trung Quốc. Tại chợ Bến Thành, thậm chí người bán hàng còn không biết hàng xuất xứ từ đâu, dù giá các loại hạt này thấp nhất cũng phải 120.000 đồng/kg.
Tương tự, bột ngọt Trung Quốc cũng đang được bày bán với số lượng lớn do rẻ hơn 20% so với hàng có nguồn gốc xuất xứ đầy đủ. Chị Thúy Đào, tiểu thương chợ Bình Tây, cho biết thông thường mỗi ngày sạp chỉ bán khoảng hai bao (50kg/bao), nhưng đón sức mua dịp tết tăng, nguồn hàng chuẩn bị có thể đáp ứng 4-5 bao/ngày.
Theo quan sát, chỉ khi hàng còn đóng trong bao, người tiêu dùng mới có thể nhận biết xuất xứ qua vài chữ Trung Quốc viết trên bao. Nhưng khi hàng xẻ ra bán lẻ, loại hàng hóa này không hề có bất cứ thông tin nào về xuất xứ, chất lượng... cho người sử dụng.
Tình trạng thông tin nhãn mác phập phù còn phổ biến ở các loại hàng nông sản ngoại nhập. Đội quản lý thị trường 4A đã kiểm tra ba sạp tại chợ đầu mối nông sản Tam Bình (Q.Thủ Đức) và niêm phong 2.700 thùng cà rốt (10kg/thùng) do Trung Quốc sản xuất không có nhãn tiếng Việt, không hóa đơn chứng từ.
Kiểm tra ba sạp trái cây ở chợ Tam Bình, lực lượng quản lý thị trường cũng niêm phong giao chủ hàng bảo quản 212 thùng táo xuất xứ Trung Quốc nhập lậu và 1.212 thùng táo Trung Quốc không có nhãn tiếng Việt.
Tại trung tâm thương mại Saigon Square, chợ Bến Thành và một số điểm bán thời trang trên phố, nhiều mặt hàng quần áo, túi xách,...cũng không ghi xuất xứ. Trong số đó nhiều mặt hàng là hàng giả mạo thương hiệu. Tuần trước, chỉ riêng nhóm hàng thời trang, đội quản lý thị trường 3A đã phát hiện trên 10 vụ hàng giả, không thông tin xuất xứ. Qua kiểm tra cho thấy đa số là hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Doanh nghiệp khốn đốn
Ông Châu Thịnh Lân, tổng giám đốc Vianco, cho biết không chỉ sản phẩm bột cà ri mà cả bột ngũ vị hương, bột vani... của công ty đều bị làm giả. Do đã thâu tóm được đầu mối phân phối, trung chuyển hàng tại chợ Bình Tây nên các cơ sở làm giả, nhái sản phẩm của công ty đang đẩy mạnh đưa hàng ra thị trường khiến doanh số của hầu hết sản phẩm của Vianco giảm trên 30% so với cùng kỳ năm ngoái.
Chúng tôi phải liên tục thay đổi bao bì nhưng các cơ sở làm giả cũng nhanh chóng thay theo. “Nhà sản xuất chân chính phải bỏ ra nhiều tỉ đồng để quảng bá, làm thương hiệu nhưng người hưởng thành quả lại là những đối tượng làm giả với giá rẻ hơn. Doanh nghiệp không thể tự xoay xở được” - ông Lân bức xúc. Theo ông Lân, hiện công ty đang làm loại bao bì có in tem chống hàng giả trực tiếp lên bao bì với hi vọng các cơ sở nhỏ lẻ khó có thể nhái được mẫu mới này.
Theo ông Hoàng Nhâm Nam - phó trưởng phòng kế hoạch thị trường Công ty cổ phần đường Biên Hòa, khi phát hiện sản phẩm đường tinh luyện Biên Hòa bị làm giả trên thị trường, ngay lập tức công ty đã phối hợp cùng cơ quan chức năng làm rõ vụ việc. “Hàng giả đã sử dụng đường nhập khẩu từ Thái Lan (không có thương hiệu), sau đó sang chiết đóng gói thành loại 0,5kg và 1kg, sử dụng thương hiệu của đường Biên Hòa để bán ra ngoài thị trường, gây khó khăn cho doanh nghiệp” - ông Nam nói.
Theo Tuổi Trẻ