Lập "Ngày Thương binh, Liệt sĩ" - Một quyết định mang đậm giá trị đạo đức, nhân văn của Chủ tịch Hồ Chí Minh

(BDO) Chúng ta thường biết đến sự ra đời của Ngày Thương binh - Liệt sĩ khởi nguồn từ một quyết định hành chính: Sắc lệnh số 20/SL, ngày 16-2-1947, do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký. Song trong sâu thẳm trái tim mình, từ trước đó Bác đã dành tình thương yêu to lớn, sự trân trọng với những hy sinh của các chiến sĩ vì cách mạng, vì dân. Cho đến trước lúc đi xa, Bác luôn thành tâm thể hiện sự tri ân và nhắc nhở phải chăm lo cho thương binh, thân nhân liệt sĩ. Đó là một biểu hiện sáng ngời về đạo đức, nhân văn của một bậc lãnh tụ - danh nhân văn hóa thế giới. 

Một quyết định hành chính nhưng mang đậm truyền thống, đạo lý nhân văn của dân tộc

Dân tộc Việt Nam ta vốn có truyền thống tốt đẹp: "Uống nước nhớ nguồn", "ăn quả nhớ người trồng cây"... Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương lớn trong việc phát huy các truyền thống tốt đẹp ấy trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình. 

Ông Võ Văn Minh, Phó Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương, Chủ tịch UBND tỉnh ân cần thăm hỏi, tặng quà 27-7 cho Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Trần Ngọc Giao, phường Đông Hòa, TP.Dĩ An. Ảnh: QUANG TÁM

Chúng ta đều biết, sau cách mạng tháng 8 năm 1945, hòa bình chưa bao lâu thì toàn thể dân tộc ta lại phải đương đầu với thù trong, giặc ngoài. Để giữ vững thành quả cách mạng, bảo vệ nền độc lập quý giá, rất nhiều cán bộ, chiến sĩ và người dân đã ngã xuống hoặc hy sinh xương máu. 

Phát huy truyền thống đạo lý nhân nghĩa "máu chảy ruột mềm", "thương người như thể thương thân" của dân tộc, để vơi bớt nỗi đau của những gia đình có người hy sinh, Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu đã có nhiều biện pháp chăm lo và xúc tiến thành lập tổ chức "Hội giúp binh sĩ tử nạn". Bác Hồ được mời làm Hội trưởng danh dự của hội này. 

Ngày 16-2-1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 20/SL quy định chế độ hưu bổng, thương tật và tiền tuất tử sĩ. Tháng 6-1947, tại ATK Định Hóa, Hồ Chủ tịch đề nghị với Chính phủ chọn một ngày làm “Ngày Thương binh”. Đầu tháng 7-1947, Ban vận động tổ chức Ngày Thương binh đã thống nhất chọn ngày 27-7-1947 làm "Ngày Thương binh toàn quốc" để trình Trung ương và Bác Hồ quyết định. Từ tháng 7-1955, Đảng và Nhà nước ta quyết định đổi “Ngày Thương binh” thành “Ngày Thương binh, Liệt sĩ”. Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Ban Bí thư ra Chỉ thị 223/CT-TW ngày 8-7-1975 chọn ngày 27 tháng 7 hàng năm là “Ngày Thương binh, Liệt sĩ” của cả nước. Từ đó, hàng năm nước ta có một ngày lễ kỷ niệm rất linh thiêng nhằm thành kính tri ân những người đã hy sinh máu xương cho độc lập, tự do và sự phát triển tiến bộ của đất nước.

Bác luôn tự mình nêu cao tấm gương tri ân các thương binh, liệt sĩ bằng những hành động cụ thể, thiết thực

Là lãnh tụ cao nhất của Đảng và Nhà nước sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến các chiến sĩ, thương, bệnh binh và thân nhân liệt sĩ. 

Ghi nhớ công lao của họ, Người nhắc: "Máu đào của các thương binh, liệt sĩ đã làm cho lá cờ cách mạng thêm đỏ chói. Sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ đã chuẩn bị cho đất nước ta nở hoa độc lập, kết trái tự do". Còn trong giao tiếp hàng ngày, ngay từ những hành động nhỏ nhất của Bác trong đối xử với những thương binh, gia đình liệt sĩ cũng luôn toát lên tình yêu thương chân thành, sự tri ân sâu sắc, không chỉ của vị lãnh tụ mà còn như một người chịu hàm ơn. 

Lãnh đạo các sở, ngành tỉnh Bình Dương thăm, tặng quà Mẹ Việt Nam anh hùng trên địa bàn tỉnh nhân dịp kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27-7). Ảnh: QUANG TÁM

Chúng ta đều đã biết về những câu chuyện cảm động mà Bác đã làm với các thương binh, thân nhân liệt sĩ. Có thể kể ra các sự kiện như: Ngày 7-11-1946, Hồ Chủ tịch đã ra “Thông báo về việc nhận con các liệt sĩ làm con nuôi”. Người viết: “Tôi gửi lời chào thân ái cho gia đình các liệt sĩ đó và tôi nhận con các liệt sĩ làm con nuôi của tôi”. Ngày 7-1-1947, Bác Hồ gửi thư chia buồn tới bác sĩ Vũ Đình Tụng, khi hay tin con trai bác sĩ hi sinh ngày 2-1-1947, trong trận chiến đấu chống quân Pháp đánh vào Hà Nội. Người viết: "Ngài biết rằng tôi không có gia đình, cũng không có con cái. Nước Việt Nam là đại gia đình của tôi. Tất cả thanh niên Việt Nam là con cháu tôi. Mất một thanh niên thì hình như tôi đứt một đoạn ruột". 

Bác sĩ Vũ Đình Tụng kể, khi đọc xong bức thư của Bác ông vô cùng xúc động, rồi tự nhiên ông thấy sự hy sinh và nỗi đau của gia đình trở nên nhỏ bé trong tình thương và sự hy sinh to lớn của dân tộc, của Bác Hồ…

Hàng năm, dù rất bận việc nước, nhưng cứ đến Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27-7), Bác đều trực tiếp gửi thư, tặng quà, đi thăm các thương binh, gia đình liệt sĩ và viếng các anh hùng liệt sĩ ở nghĩa trang. Thăm các thương binh, Người ân cần dạy bảo cần phải: "Hòa mình với nhân dân, tránh phiền nhiễu nhân dân, không công thần, không coi thường lao động, không coi thường kỷ luật, không bi quan chán nản" và luôn cố gắng vươn lên, bởi "thương binh tàn nhưng không phế". 

Trong Di chúc để lại trước lúc đi xa, Bác đã dặn: "Ngay sau khi cuộc chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta đã hoàn toàn thắng lợi, công việc đầu tiên đối với con người là chăm lo cho thương binh và những người có công trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình, Đảng, Chính phủ và đồng bào phải tìm mọi cách làm cho họ có nơi ăn, chốn ở yên ổn, đồng thời phải mở những lớp dạy nghề thích hợp với mỗi người để họ có thể dần dần "tự lực cánh sinh". 

Đối với các liệt sĩ ở mỗi địa phương, cần xây dựng vườn hoa và bia kỷ niệm ghi sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta. Đối với cha mẹ, vợ con (của thương binh, liệt sĩ) mà thiếu sức lao động và túng thiếu thì chính quyền địa phương phải giúp đỡ cho họ có công ăn việc làm thích hợp, quyết không để họ bị đói rét". 

Có thể nói rằng, tình yêu thương, sự tri ân của Bác với các thương binh, liệt sĩ, thân nhân liệt sĩ đã vượt xa trách nhiệm của một lãnh tụ cách mạng với đồng chí, đồng đội của mình. Mà hơn thế, đó chính là biểu hiện cao nhất của sự kết tinh các giá trị truyền thống đạo đức, nhân văn cao cả ở một vĩ nhân, danh nhân văn hóa thế giới Hồ Chí Minh. 

Có thể thấy rằng, trong mọi hoàn cảnh Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn coi trọng công tác đền ơn, đáp nghĩa với các thương binh, liệt sĩ, thể hiện truyền thống, đạo lý tốt đẹp “uống nước nhớ nguồn” ngàn đời của dân tộc Việt Nam.

Trong thời gian tới, các cấp, các ngành, từng cán bộ, đảng viên cần tích cực hơn nữa trong việc chăm lo cho các thương, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và người có công. Nên có những hành động thiết thực, cụ thể tùy theo điều kiện của đơn vị, địa phương để chăm sóc thân nhân liệt sĩ không nơi nương tựa, già yếu, bệnh tật; chăm lo, động viên, giúp đỡ các thương, bệnh binh, nhất là những người già yếu, thương tật nặng. 

Với những địa phương có điều kiện, có thể xây nhà dưỡng lão tập trung để nuôi dưỡng các đối tượng chính sách khó khăn, đau ốm và không nơi nương tựa. Các cơ quan, đơn vị nên xây dựng một quỹ ủng hộ thương binh, liệt sĩ và dùng quỹ này để hỗ trợ các trường hợp cần chăm sóc, bên cạnh các chính sách của Nhà nước mà họ được hưởng. Cần quan tâm hơn đối với những gia đình chính sách bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19. 

Đặc biệt, học tập và làm theo Bác thì cần lưu ý rằng mọi sự quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ các thân nhân liệt sĩ, các thương, bệnh binh phải luôn xuất phát từ tâm, phải thật sự chân thành, trọng thị; cần tránh hình thức, làm theo phong trào, làm cốt để quảng bá hình ảnh mà thiếu sự thành kính.

Phó Giáo sư - Tiến sĩ BÙI TRUNG HƯNG (Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai)

• Nhân rộng điển hình thi đua “Lao động giỏi, lao động sáng tạo” (24/12)
• Thủ tướng: Triển khai thực hiện Nghị quyết tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV (24/12)
• Chung kết cuộc thi trực tuyến tìm hiểu kiến thức pháp luật về phòng, chống ma tuý (23/12)
• Chương trình Tình nguyện mùa đông - Xuân tình nguyện: Mang tết đến với trẻ em vùng cao (23/12)
• Thành đoàn Tân Uyên: Bàn giao công trình sửa chữa ngôi nhà khăn quàng đỏ (23/12)
• Tập huấn chuyên đề tuyên truyền Đại hội Đảng các cấp, nhiệm kỳ 2025-2030 cho phóng viên báo đài (23/12)
• Huyện Phú Giáo: Sôi nổi các phong trào thi đua chào mừng đại hội Đảng các cấp (23/12)
• Liên đoàn lao động TP.Tân Uyên: Nhiều chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch (23/12)