Theo tờ New York Times, có lẽ, vị tư lệnh quân đội quan trọng nhất trong cuộc chiến ở Syria lại không phải người Syria. Nhân vật bí ẩn này chính là Thiếu tướng Qassem Suleimani của Iran. Suleimani là chỉ huy lực lượng Quds, đơn vị tinh túy nhất của Vệ binh cách mạng Iran. Vị tướng này chuyên trách các hoạt động đặc biệt, thâu tóm mảng tình báo và quân sự, trở thành một tâm điểm khiến các cơ quan an ninh Mỹ phải đau đầu theo dõi rất sát.
Ông luôn nhún nhường tự nhận chỉ là một "quân nhân nhỏ nhất" trong hàng ngũ quân đội Iran nhưng lại được nhiều thủ lĩnh Hồi giáo ca ngợi là "hình ảnh sống của kẻ sẵn sàng tử vì đạo trong mọi cuộc cách mạng".
Trên thực tế, Qassem Suleimani là cái tên ít được người Mỹ biết đến song theo tiết lộ, ông là "điệp vụ quyền lực nhất ở Trung Đông" hiện nay. Bắt đầu chỉ huy lực lượng Quds cách đây 15 năm, Suleimani đã nổi như cồn với khả năng đứng sau cánh gà đạo diễn hàng loạt vụ.
Khi cuộc khủng hoảng chính trị Syria nổ ra và chế độ Assad có lúc tưởng chừng không thể cầm cự, Suleimani đã chỉ đạo Quds bắt đầu lên kế hoạch cứu Damascus (thủ đô Syria) - đồng minh lâu năm của ông trong suốt nhiều năm qua.
Chỉ huy lực lượng tinh nhuệ nhất Iran
Qassem Suleimani sinh ngày 11-3-1957, xuất thân từ gia đình nghèo khó ở tỉnh Kerman, Iran - nơi mà chính quyền trung ương không đọ nổi sức mạnh của các bộ tộc địa phương. 13 tuổi ông đã qua nhiều cơ cực, nghèo khó khi bắt đầu tự lao động chân tay để nuôi sống bản thân. Do vậy Suleimani chỉ học hết trung học, và xin vào làm tại một nhà máy lọc nước, sau đó chuyển sang nghề công nhân xây dựng.
Năm 1979, khi Suleimani tròn 22 tuổi, chế độ phong kiến Iran sụp đổ. Trước khí thế hừng hực của làn sóng cách mạng Hồi giáo, Suleimani gia nhập lực lượng Vệ binh cách mạng, tham gia mặt trận chiến tranh Iran - Iraq với nhiệm vụ đơn giản là vận chuyển nước uống và lương thực cho quân lính. Nổi tiếng với sự gan lì và dám mạo hiểm, Suleimani được chuyển sang nhóm biệt kích, luồn sâu vào biên giới Iraq trước vòng vây của quân Iraq.
Ông cũng tích cực tham gia chiến đấu chống bọn buôn lậu ma túy và chính quyền Taliban ở Afghanistan. Ông được miêu tả là "chuyên đi trộm dê" bởi lẽ nhiều lần, Suleimani táo tợn tới mức vẫn còn thừa thới gia đi bắt dê đem về cải thiện đời sống sau khi hoàn thành nhiệm vụ do thám hay ám sát.
Cuộc chiến giữa Iran và Iraq đã dẫn tới sự ra đời của lực lượng Quds - đội quân chiến đấu tinh nhuệ nhất Iran - với mục đích "xuất khẩu" hào khí cách mạng Hồi giáo sang các nước láng giềng. Năm 1998, nhờ gây dựng được tiếng tăm trong cuộc chiến, Suleimani được bổ nhiệm chức Tư lệnh trưởng Quds, xây dựng lực lượng này thành một tổ chức có thể vươn rộng hơn, gồm các bộ phận phụ trách tình báo, tài chính, chính trị và các chiến dịch đặc biệt. Bắt đầu từ đây, con người này tạo nên ảnh hưởng đáng kể không chỉ đối với chính trường Iran mà còn đến cả chính trị khu vực Trung Đông, khiến Mỹ buộc phải dè chừng.
Theo nhận định của giới quan chức Mỹ và Trung Đông, tướng Suleimani đảm nhận nhiều vai trò như tổ chức chiến dịch tình báo, vạch ra đường lối cho chính sách đối ngoại, chỉ huy mặt trận và cả nhiệm vụ lên kế hoạch khủng bố. Chuyên gia chống khủng bố Richard Clarke cho rằng, Suleimani đứng đằng sau mọi hoạt động bí mật của Quds cũng như nỗ lực mở rộng ảnh hưởng của Iran ra khu vực Trung Đông.
Qassem Suleimani quyết liệt chống đối bất cứ sự hiện diện nào của phương Tây ở Trung Đông, và chỉ hợp tác nếu điều đó đem lại lợi ích cho Iran.
Thật vậy, trong nhiều năm, lực lượng Quds xây dựng được một mạng lưới hoạt động rộng ở tầm quốc tế, tổ chức các chiến dịch quy mô nhằm vào các mục tiêu chính gồm Mỹ và Israel. Chỉ trong vòng 2 năm đã có tới 30 cuộc tấn công, một số do Suleimani lên kịch bản được thực hiện tận Thái Lan, Ấn Độ và cả Azerbaijan. Israel từng công khai lên tiếng chỉ trích Suleimani chỉ huy lực lượng Quds tiến hành một chuỗi những vụ mưu sát nhằm vào các nhà ngoại giao của Israel, phản đối động thái trợ giúp các phần tử Hezbollah và Hamas đối đấu với Israel.
Đầu năm 2004, tình báo Mỹ và Iraq phát hiện những chiến binh vượt biên giới phía Iraq để vào Iran nhận sự huấn luyện của Quds. Giới quan chức Mỹ lúc đó bộc lộ sự thất vọng khi thấy nhiều đồng minh của họ bên trong Iraq duy trì mối quan hệ khăng khít với tướng Qassem Suleimani. Ít lâu sau, giới lãnh đạo quân đội Mỹ ở Iraq bất ngờ tố cáo Quds đã cung cấp vũ khí cho chiến binh Hồi giáo Iraq, và từ đó dẫn đến việc Suleimani bị Bộ Ngoại giao Mỹ coi là kẻ ủng hộ khủng bố vào năm 2007.
Cũng theo giới quan chức Mỹ, Suleimani là người đề ra kế hoạch vũ trang cho các chiến binh Shiite ở Iraq để quấy rối lực lượng Mỹ ở nước này trong nhiều năm qua. Tháng 10-2011, Bộ Tư pháp Mỹ buộc tội tướng Suleimani có vai trò trong mưu đồ đánh bom mưu sát Đại sứ Arập Xêút tại một quán cà phê ở Washington D.C. Kế hoạch bị thất bại bởi kẻ cầm đầu băng ma túy Mexico, mà Suleimani thuê làm sát thủ, hóa ra là người thuộc cơ quan phòng chống ma túy Mỹ. Thậm chí, có nguồn tin tiết lộ sau vụ này, an ninh Mỹ đã soạn thảo sẵn kế hoạch để "khử êm" Suleimani.
Đáp lại, hơn 200 nhà lập pháp Iran đồng ký tên vào bản tuyên bố ủng hộ tướng Qassem Suleimani. Và trên trang web bằng tiếng Farsi (ngôn ngữ chính thức của Iran), các nhóm người Iran phát động một chiến dịch bảo vệ vị tướng với khẩu hiệu: "Tất cả chúng tôi đều là Qassem Suleimani".
Theo cand.com.vn