Quốc hội khóa IX (1992-1997(: Ban hành nhiều quyết sách quan trọng để xây dựng và phát triển đất nước

Quốc hội (QH) khóa IX được tổ chức và hoạt động trên cơ sở Hiến pháp năm 1992. QH khóa IX đã tiến hành đồng bộ và có hiệu quả các hoạt động nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ về lập pháp, về giám sát và về quyết định các vấn đề trọng đại của đất nước, bảo đảm cho công cuộc đổi mới đạt được những thành tựu to lớn, đưa đất nước bước vào thời kỳ phát triển mới.

Chủ tịch QH Nông Đức Mạnh tại lễ kết nạp Việt Nam vào Liên minh nghị viện Hiệp hội các nước Đông Nam Á được tổ chức tại Singapore, ngày 19-9-1995 Ảnh: TƯ LIỆU

QH khóa IX tiếp tục thể chế hóa cương lĩnh và chiến lược ổn định và phát triển kinh tế - xã hội của Ðảng được đề ra từ Ðại hội Ðảng lần thứ VI và được Ðại hội Ðảng lần thứ VII khẳng định, tiếp tục đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới sâu sắc và toàn diện. QH đã phát huy vai trò của cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam thực sự của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân.

Kỳ họp thứ nhất, QH khóa IX họp từ ngày 19-9 đến ngày 8-10- 1992, tại Hà Nội, đã bầu Chủ tịch nước: Lê Ðức Anh; Phó Chủ tịch nước: Nguyễn Thị Bình; Ủy ban Thường vụ Quốc hội, gồm 13 thành viên; Chủ tịch Quốc hội: Nông Ðức Mạnh; Thủ tướng Chính phủ: Võ Văn Kiệt; Chánh án Tòa án nhân dân tối cao: Phạm Hưng; Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao: Lê Thanh Ðạo. QH cũng đã bầu Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội: Ủy ban Pháp luật; Ủy ban Kinh tế và Ngân sách; Ủy ban Quốc phòng và An ninh; Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, thiếu niên và nhi đồng; Ủy ban về Các vấn đề xã hội; Ủy ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường; Ủy ban Ðối ngoại.

Trong nhiệm kỳ với 11 kỳ họp, QH khóa IX đã tập trung thời gian, trí tuệ đẩy mạnh hoạt động lập pháp với kết quả 36 luật, bộ luật và 43 pháp lệnh đã được ban hành. QH đã ưu tiên ban hành các văn bản cần thiết nhằm thiết lập hệ thống chính sách nhất quán, tạo môi trường ổn định, thuận lợi cho sự phát triển của các thành phần kinh tế với vai trò chủ đạo của kinh tế Nhà nước; góp phần đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, trong đó có việc đổi mới chính sách tài chính, tiền tệ, giá cả nhằm mục tiêu thúc đẩy sản xuất, huy động, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, tăng tích lũy để tạo vốn đầu tư, phát triển. Nhiều đạo luật tạo cơ sở pháp lý hình thành môi trường ổn định và thuận lợi cho sự phát triển của các thành phần kinh tế đã được QH khóa IX ban hành, như: Luật Đất đai, Luật Doanh nghiệp Nhà nước, Luật Hợp tác xã, Luật Phá sản doanh nghiệp, Luật Công ty (sửa đổi), Luật Doanh nghiệp tư nhân (sửa đổi), Luật Khuyến khích đầu tư trong nước, các luật về thuế…

Khai mạc kỳ họp thứ nhất, QH khóa IX Ảnh: TƯ LIỆU

Cùng với các văn bản pháp luật về kinh tế, QH khóa IX đã quan tâm ban hành các luật, pháp lệnh về đổi mới hệ thống chính trị nhằm góp phần thực hiện tốt nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. QH khóa IX đã xem xét thông qua Luật Tổ chức QH, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức Toà án nhân dân, Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân, Luật Tổ chức HĐND và UBND (sửa đổi)… Đây là những đạo luật quan trọng, tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới tổ chức và hoạt động của các cơ quan Nhà nước phù hợp với các quy định của Hiến pháp 1992. Ngoài ra, QH còn chú ý xây dựng và ban hành các văn bản pháp luật thể chế hóa các quyền và lợi ích chính đáng của công dân, bảo đảm trật tự, kỷ cương, giữ vững ổn định chính trị, củng cố quốc phòng - an ninh như ban hành 2 bộ luật: Bộ luật Lao động (1994), Bộ luật Dân sự (1995), Nghị quyết về việc thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí, chống tham nhũng, chống buôn lậu…

QH đã có nhiều quyết sách quan trọng để xây dựng và phát triển đất nước, như hàng năm xem xét và thông qua các nghị quyết về dự toán ngân sách Nhà nước, phân bổ ngân sách Nhà nước, các vấn đề cơ bản về đối nội, đối ngoại. Đáng chú ý là lần đầu tiên sau 10 năm tiến hành đổi mới, QH đã thông qua nghị quyết về nhiệm vụ, kế hoạch 5 năm (1996-2000), thể hiện vai trò và trách nhiệm của QH trước định hướng phát triển lâu dài của đất nước. QH cũng đã quyết định việc miễn nhiệm, bầu và phê chuẩn việc bổ nhiệm một số nhân sự cấp cao của Nhà nước; sáp nhập một số bộ, ngành; việc chia tách một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Công tác giám sát của QH cũng có những đổi mới nhất định như tiến hành nghe các báo cáo hoạt động của các cơ quan Nhà nước ở Trung ương; cử các đoàn đi kiểm tra, giám sát việc thi hành pháp luật ở địa phương; chất vấn và trả lời chất vấn được tiến hành thường xuyên, nghiêm túc, có chất lượng, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao của đại biểu QH, của Chính phủ và các cơ quan hữu quan trước nhân dân. Đặc biệt, từ năm 1994 đến nay, các phiên chất vấn tại các kỳ họp QH đã được phát thanh, truyền hình trực tiếp, tạo không khí cởi mở, đối thoại giữa người hỏi và người trả lời, được nhân dân quan tâm, theo dõi và hoan nghênh. Hoạt động đối ngoại của QH cũng có nhiều đổi mới. Các cơ quan của QH đã triển khai hoạt động đối ngoại một cách chủ động, tích cực, thực hiện có kết quả chính sách rộng mở đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại, góp phần quan trọng thúc đẩy việc thực hiện thành công chính sách đối ngoại Việt Nam “muốn làm bạn với tất cả các nước trong cộng đồng thế giới, phấn đấu vì hòa bình, độc lập, phát triển”.

Kết thúc nhiệm kỳ, Chủ tịch QH Nông Đức Mạnh đã nêu rõ: Cùng với toàn Đảng, toàn dân, các cơ quan khác trong bộ máy Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, QH đã không ngừng phấn đấu, góp phần quan trọng vào những thành tựu đạt được sau 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ VII của Đảng và 10 năm đổi mới của đất nước ta…

 P.V (tổng hợp)

• Thống nhất thời gian Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số tỉnh lần thứ IV (05/11)
• Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Côn Minh bắt đầu chuyến công tác tại Trung Quốc (05/11)
• Công đoàn Khu công nghiệp Việt Nam - Singapore: Đổi mới, sáng tạo trong các phong trào thi đua yêu nước (05/11)
• Củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc tại khu dân cư (05/11)
• Quốc hội thảo luận về phân bổ ngân sách, Luật Địa chất và Khoáng sản (05/11)
• Thủ tướng lên đường tham dự các hội nghị GMS, ACMECS và CLMV tại Trung Quốc (05/11)
• Cử tri kiến nghị nhiều vấn đề liên quan đến hạ tầng giao thông (04/11)
• Phó Chánh án Tòa án tỉnh Bình Dương được bổ nhiệm làm Chánh án Tòa án tỉnh Bình Phước (04/11)