Tân Thủ tướng Abiy Ahmed Ali hứa hẹn thay đổi Ethiopia

Abiy Ahmed Ali, chào đời ngày 15-8-1976 ở thành phố Agaro thuộc vùng Oromia, giữ chức Thủ tướng Ethiopia thứ 12 vào ngày 2-4-2018. Abiy Ahmed lãnh đạo đảng cầm quyền Mặt trận Dân chủ cách mạng nhân dân Ethiopia (EPRDF) và Tổ chức Dân chủ dân tộc Oromo (OPDO).

Theo giới phân tích, việc đại diện sắc tộc Oromo đầu tiên là ông Abiye lên nắm quyền lãnh đạo Ethiopia hứa hẹn xoa dịu căng thẳng giữa các nhóm sắc tộc trong nước, đồng thời đưa ra những chính sách cải cách hợp lý để phát triển đất nước.

Trong sự kiện mới đây nhất, Chính phủ Ethiopia và Eritrea ký kết “Tuyên bố chung về hòa bình và hữu nghị” và từ đó mở ra tương lai bình thường hóa quan hệ giữa hai quốc gia láng giềng. Tuy nhiên, Abiy Ahmed vẫn chưa thỏa mãn với thành công vừa mới đạt được sau khi tuyên thệ nhậm chức Thủ tướng Ethiopia thay thế Hailemariam Desalegn - người tiền nhiệm từ chức hồi tháng 2-2018 sau làn sóng biểu tình chống chính phủ lan rộng trong nước từ cuối năm 2015 làm chết hàng trăm người.

Tân Thủ tướng Abiy Ahmed.

Abiy Ahmed muốn nỗ lực nhiều hơn nữa với cam kết sẽ thay đổi Ethiopia theo hướng tốt đẹp hơn sau khi ngồi vào vị trí lãnh đạo đất nước. Abiy Ahmed đại diện cho Oromo - sắc tộc chiếm hơn một phần ba dân số Ethiopia - và lần đầu tiên giữ chức thủ tướng sau 27 năm cầm quyền của EPRDF.

Abiy Ahmed thừa kế một đất nước được đánh giá có nền kinh tế lớn nhất trong khu vực Đông và Trung Phi tính theo GDP và đây cũng là một trong những nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới trong những năm gần đây. Nhưng, chính quyền nơi đây cũng vật vã đối phó sự chống đối mạnh mẽ từ những người dân cảm thấy bị gạt khỏi nhịp điệu phát triển của xã hội.

Thậm chí, chính quyền trước đây còn bị buộc tội vi phạm nhân quyền - bao gồm tra tấn và ám sát các đối thủ chính trị. Nhưng, chỉ sau vài tháng cầm quyền ngắn ngủi, Abiy Ahmed đã nhanh chóng kết thúc cuộc chiến tranh biên giới với Eritres kéo dài 2 thập niên bằng thỏa thuận nhượng lại vùng đất Badme cho Eritrea.

Xung đột biên giới đẫm máu giữa Ethiopia và Eritrea đã giết chết khoảng 80.000 người trước khi hiệp định hòa bình được ký kết ngày 12/12/2000. Tuy nhiên, sau đó khu vực biên giới chung giữa hai nước vẫn tiếp tục căng thẳng đe dọa nguy cơ lập lại chiến tranh.

Abiy Ahmed cũng tạo ra nhiều thay đổi lớn ở Ethiopia, bao gồm việc thả tù nhân và hướng tới tự do hóa nền kinh tế. Ngoài ra, tân thủ tướng cũng cam kết sẽ thực hiện các cuộc cải cách dân chủ nhằm xoa dịu những căng thẳng giữa các nhóm sắc tộc ở Oromya.

Ngày 9-7-2018, 2 quốc gia láng giềng đạt thỏa thuận mở lại đại sứ quán, đồng thời mở cửa biên giới cho phép công dân di chuyển qua lại tự do, hợp tác các hãng hàng không và cảng biển. Ngày 26-6-2018, phái đoàn cấp cao của Eritrea đến thăm thủ đô Addis Ababa của Ethiopia - lần đầu tiên kể từ khi nổ ra cuộc chiến tranh biên giới giữa hai nước.

Sau những thành tựu mới đạt được, người dân kỳ vọng sắp tới Abiy Ahmed sẽ thay đổi đường lối lãnh đạo của EPRDF để phát triển quốc gia có hơn 100 triệu dân thoát khỏi khủng hoảng.

Chính sách của tân thủ tướng hứa hẹn xoa dịu căng thẳng giữa các sắc tộc ở Ethiopia.

Abiye Ahmed nổi tiếng là một nhà hùng biện, tốt nghiệp Khoa An ninh và Hòa bình Đại học Addis Ababa của Ethiopia. Abiy Ahmed phục vụ quân đội trong một thời gian, lên đến cấp trung tá, sau đó trở thành đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành Cơ quan An ninh mạng Ethiopia (INSA) từ năm 2008 đến 2010. Dưới thời chính quyền Thủ tướng Haile-mariam, Abiy Ahmed giữ chức Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ.

Theo giới chuyên gia phân tích, sắp tới Abiye Ahmed phải đối mặt những thách thức hết sức to lớn - không chỉ phải quyết định thay đổi phần lớn chính sách để ổn định xã hội, kinh tế và chính trị mà còn phải giải quyết hàng loạt bất đồng quan điểm trong nội bộ EPRDG.

Hiện nay Etiopia thiếu ngoại tệ trầm trọng dẫn đến khả năng cản trở cải cách thương mại quốc tế. Do đó, chính quyền Abiy Ahmed đề xuất chương trình tư nhân hóa vài lĩnh vực công cộng cùng với một loạt biện pháp tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Etiopia được giới chuyên gia phân tích đánh giá có thể trở thành thị trường tiêu thụ hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài. Ethiopia hiện đang phát triển các lĩnh vực sản xuất và may mặc khi triển khai kế hoạch xây dựng một loạt khu công nghiệp. Với quyết tâm cải cách đất nước của Abiy Ahmed, Ethiopia đang thu hút được sự quan tâm đầu tư từ nhiều công ty thời trang khổng lồ - bao gồm PVH (Mỹ), Velocity Apparelz (Dubai) và Jiangsu Sunshine Group (Trung Quốc).

Ngoài ra, Ethiopia cũng thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực nông nghiệp. Cho đến nay nông nghiệp là nguồn lợi chính của Ethiopia.

Jawar Mohammed, giám đốc Mạng Truyền thông Oromia (OMN) đặt trụ sở tại Mỹ, bình luận: “Quyết định bổ nhiệm thủ tướng đối với Abiy Ahmed hứa hẹn đưa đất nước Ethiopia chuyển mình đến nền dân chủ trong hòa bình”.

Jawar Mohammed - nhà hoạt động chính trị từng bị buộc tội khích động những cuộc biểu tình chống chính quyền trước đây - đang có kế hoạch kết thúc cuộc sống lưu vong ở Mỹ để quay trở về quê hương Ethiopia. 

Theo CAND

• Hành trình ly kỳ của ông Trump từ tổng thống thất cử đến tổng thống đắc cử Mỹ (09/11)