Bài 2: Lãng phí nguồn lực, hiệu quả đầu tư thấp
Sự xuất hiện một ngôi chợ mới nằm sát bên chợ Quang Vinh 1 hiện hữu như là cái bóng của sự giả dối, gây ra nhiều luồng tư tưởng tiêu cực cho chủ đầu tư chợ Quang Vinh 1 là Công ty TNHH Quang Vinh và gây hoang mang lo lắng cho bà con tiểu thương đang buôn bán tại chợ Quang Vinh 1. Bên cạnh đó, chợ chồng lên chợ còn kéo theo một vấn đề đáng quan tâm là gây lãng phí nguồn lực, hiệu quả đầu tư mang lại không cao và đặc biệt là phá hỏng quy hoạch chung... Tính đến thời điểm này, nhiều dãy sạp trong nhà lồng chợ Quang Vinh 1 vẫn còn trống, chưa khai thác hết công suất
Khuyến khích chợ tư nhân phát triển
Phó Giám đốc Sở Công Thương Nguyễn Văn Sáu, người có nhiều kinh nghiệm trong việc quy hoạch hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại và vận động các doanh nghiệp bỏ vốn đầu tư xây dựng chợ theo hướng xã hội hóa, đúc kết: Bên cạnh hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại đang phát triển theo chiều hướng tiện nghi, hiện đại thì mô hình chợ nông thôn sẽ không thể biến mất, mà ngược lại cũng phát triển song hành gắn với công cuộc xây dựng và phát triển nông thôn mới theo chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Những năm qua cùng với sự phát triển công nghiệp của tỉnh, ngành công thương đã tham gia quy hoạch hệ thống chợ truyền thống từ thành thị đến nông thôn, bên cạnh các trung tâm thương mại, siêu thị. Kết quả này phải kể đến sự đóng góp tích cực của các cấp, các ngành, các địa phương trong việc vận động, mời gọi các thành phần kinh tế ngoài Nhà nước đầu tư xây dựng chợ. Trong đó, các huyện, thị phía Nam của tỉnh, chợ tư nhân phát triển tương đối mạnh nhờ mật độ dân cư đông đúc. Các huyện phía Bắc của tỉnh, chợ tư nhân cũng đang trên đà phát triển, như: chợ Chánh Phú Hòa, chợ Lai Uyên (Bến Cát), chợ Hưng Hòa (Dầu Tiếng); chợ Quang Vinh (Tân Uyên)...
Các công trình này được đầu tư xây dựng còn gắn với công cuộc vận động xây dựng nông thôn mới, nên đã tạo hiệu quả xã hội rất tích cực với nhiều lý do: Tiểu thương có chỗ kinh doanh đàng hoàng, sạch đẹp, văn minh, văn hóa; người đi chợ phấn khởi, an tâm hơn vì gần nhà, có Ban Quản lý chợ điều hành vấn đề trật tự, quản lý tốt vấn đề cân đong nên tránh được hiện tượng nói thách, cân thiếu; bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, phòng tránh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng... Hệ thống chợ nông thôn còn góp phần bảo đảm trật tự xã hội tại địa phương, tránh được hiện tượng mua bán lấn chiếm lòng lề đường, phát sinh chợ tự phát.
“Riêng chợ Quang Vinh, những năm qua đã thực hiện đầu tư đúng quy hoạch, góp phần mang lại bộ mặt xã hội khang trang tại địa phương nên cần được phát huy”, ông Sáu nhấn mạnh.
Đừng để lãng phí nguồn lực
Ông Lê Quang Vinh, Giám đốc Công ty TNHH Quang Vinh, bày tỏ: “Đầu tư kinh doanh chợ là cả quá trình nên dự án đầu tư phải phân kỳ theo nhiều giai đoạn. Công ty chúng tôi đã tìm hiểu kỹ sự phát triển của địa phương và của vùng nên đã đầu tư các công trình phúc lợi xã hội như chợ nông thôn, bến xe. Giai đoạn đầu công ty phải chia sẻ khó khăn để giữ chân tiểu thương bằng cách tặng 2 triệu đồng tiền mặt cho bà con đăng ký sạp chợ, giảm 20% tiền thuê mặt bằng cho bà con đăng ký 5 năm. Khó khăn này còn kéo dài vì giai đoạn đầu ít khách, chợ phải thường xuyên nâng cấp để tạo bộ mặt đẹp, khang trang, thu hút khách hàng đến chợ. Nhờ kiên trì đầu tư, tự làm mới mình mà chợ Quang Vinh 1 mới đông khách trong 2 năm trở lại đây. Tuy nhiên đến thời điểm này thì chợ Quang Vinh 1 cũng chỉ mới đạt công suất cho thuê gần 70%!”.
Trong khi Ban Quản lý chợ Quang Vinh 1 sử dụng nhiều biện pháp nhằm khuyến khích tiểu thương mà vẫn chưa lấp đầy số lượng sạp thì một chợ mới kế bên đang hình thành, tạo ra sự cạnh tranh khách hàng, lôi kéo tiểu thương. Huyện Tân Uyên hiện đang tiếp tục phát triển theo hướng đẩy mạnh thương mại, dịch vụ, du lịch và đã được UBND tỉnh thông qua quy hoạch mạng lưới chợ, trung tâm thương mại, siêu thị trên địa bàn nhằm chuẩn bị cơ sở hạ tầng cho Tân Uyên “cất cánh”. Tuy nhiên, với cách bố trí “chợ chồng chợ” như vậy sẽ làm lãng phí nguồn lực, dẫn tới hiệu quả đầu tư thấp, tạo tâm lý bất an cho các nhà đầu tư và đặc biệt là phá hỏng quy hoạch đã được phê duyệt.
Để bảo vệ quy hoạch, cũng như bảo vệ các nhà đầu tư đã đồng hành cùng địa phương ngay từ những ngày đầu còn khó khăn như trường hợp Công ty TNHH Quang Vinh, ông Nguyễn Văn Sáu nêu ý kiến: “Công tác quy hoạch hệ thống chợ, siêu thị trên toàn địa bàn phải qua rất nhiều giai đoạn, mất rất nhiều thời gian, có sự tham gia xuyên suốt của nhiều ngành, nhiều cấp và lãnh đạo địa phương nên không thể bố trí, cho phép thành lập, xây dựng chợ tùy tiện. Về nguyên tắc, nếu chợ cũ đã lấp đầy thì mới được mở thêm chợ mới để bảo đảm hiệu quả đầu tư, tiết kiệm đất đai, phù hợp quy hoạch đã được duyệt. Còn chợ cũ chưa hoạt động hết công suất mà cho xây dựng thêm chợ mới, sát bên cạnh chợ cũ là không đúng. Cộng đồng xã hội, địa phương phải thường xuyên theo dõi, giám sát, kiểm tra hoạt động “hậu cấp phép” để góp phần bảo vệ quy hoạch và tạo tâm lý an tâm cho các nhà đầu tư”.
- Tiểu thương Vương Thị Thanh Long:
“Nếu cho phép xây dựng chợ mới thì phải cách chợ cũ từ 5 - 10km mới có thể hoạt động được, chứ chợ mới mà nằm sát chợ cũ thế này thì chẳng những không mua bán được mà còn thường xuyên tạo ra tranh cãi, gây bức xúc, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho xã hội...”.
- Tiểu thương Vũ Thị Hải:
“Tôi buôn bán ở chợ Quang Vinh 1 này đã được chừng 6 - 7 năm, lúc chưa có khách chủ đầu tư sẵn sàng cho chúng hoãn nộp tiền thuê chỗ và tặng thêm tiền mặt cho chúng tôi để chia sẻ khó khăn. 2 năm nay chợ bắt đầu có khách thì chủ khác đến xây chợ để cạnh tranh khách hàng. Nếu địa phương cho xây thêm chợ mới thì nên dời chợ mới xa chợ cũ một chút để tiểu thương chợ cũ an tâm mua bán...”.
DUY CHÍ