Bỏ quên sân nhà?

Từ đầu năm đến hết tháng 10-2016, trong khi xuất khẩu của cả nước vào thị trường Trung Quốc tăng 23,9%, Mỹ tăng 15%, Liên minh châu Âu tăng 7,4%… thì xuất khẩu sang thị trường ASEAN lại giảm tới 7,4% so với cùng kỳ năm 2015, dù Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) đã hình thành.

10 tháng năm 2016, trong số 10 quốc gia ASEAN thì có tới 6 quốc gia giảm nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam. 3 quốc gia hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang tăng trưởng là Myanmar (21,1%), Philippines (13,8%) và Thái Lan (11,6%) so với cùng kỳ năm 2015. Các mặt hàng xuất khẩu sang thị trường ASEAN của Việt Nam chủ yếu là gạo, cao su, cà phê... Ở chiều ngược lại, thời gian gần đây các nhóm hàng bánh kẹo, sữa, thực phẩm, may mặc, gỗ, vật liệu xây dựng… từ các nước ASEAN thâm nhập vào thị trường Việt Nam khá nhiều.

Theo nhiều chuyên gia, tâm lý lo sợ, ngại cạnh tranh… với các đối thủ ở thị trường ASEAN, nhất là với Thái Lan của các doanh nghiệp Việt Nam dường như là hệ quả tất yếu của sự chuẩn bị chưa kỹ càng cho việc hội nhập AEC. Dù rằng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng việc giảm sút xuất khẩu sang ASEAN là do tính tương đồng trong cơ cấu hàng xuất khẩu và những rào cản phi thương mại khiến sản phẩm xuất khẩu của nước ta gặp khó khăn khi tìm chỗ đứng tại những thị trường này. Bên cạnh đó, nếu so với sản phẩm cùng loại của Thái Lan hay Singapore, nhiều sản phẩm của Việt Nam vẫn chưa cạnh tranh được về giá và sự đa dạng chủng loại hàng hóa…

Lãnh đạo một doanh nghiệp gỗ của Bình Dương thừa nhận, “rổ” hàng xuất khẩu của các quốc gia ASEAN là khá tương đồng nhau, trong khi đó doanh nghiệp Việt Nam đang mất dần lợi thế nguồn nhân công giá rẻ nên nhiều doanh nghiệp ít chọn ASEAN là thị trường xuất khẩu chính. Cho dù khi xuất khẩu sang thị trường ASEAN, doanh nghiệp Việt sẽ tiết kiệm rất nhiều thời gian và tiền bạc. Mặt khác, chủng loại hàng hóa đạt chất lượng của Việt Nam còn chưa phong phú và đa dạng, cho dù thị trường này có nhiều điểm tương đồng về văn hóa và thói quen tiêu dùng.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) vừa giới thiệu Vinamilk vào danh sách doanh nghiệp được lựa chọn tham gia chương trình tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa của các nước thành viên ASEAN. Bản ghi nhớ thực hiện dự án tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong khuôn khổ ASEAN bao gồm Lào, Indonesia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam. Qua đó cho thấy, tiềm năng tại “sân nhà” ASEAN các doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa tận dụng hết. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, việc càng ít lệ thuộc vào một thị trường nhất định sẽ giảm thiểu nhiều rủi ro cho doanh nghiệp. Đã đến lúc doanh nghiệp phải điều chỉnh chiến lược phát triển của mình, theo hướng nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm... để tận dụng tối đa thị trường sẵn có bởi các cam kết đến từ AEC.

 HOÀNG PHONG

• Ứng dụng công nghệ số: Tạo bứt phá trong sản xuất, kinh doanh (15/11)
• Phát triển kinh tế số và xã hội số: Người dân, doanh nghiệp là chủ thể, là mục tiêu... (15/11)
• Đại hội Hiệp hội Chế biến gỗ tỉnh Bình Dương lần thứ VI, nhiệm kỳ 2024–2027: Quyết tâm tạo ra những điểm nhấn cho bước đột phá mới (14/11)
• Đồng loạt đi xuống, giá xăng RON95-III còn 20.607 đồng mỗi lít (14/11)
• Ứng dụng công nghệ số - Lực đẩy cho ngành công nghiệp chế biến, chế tạo (14/11)
• Sẽ xin ý kiến đại biểu Quốc hội về mức thuế suất đối với phân bón (14/11)
• Khai mạc Diễn đàn Quốc gia Phát triển kinh tế số và xã hội số lần thứ II (14/11)
• Kumho Tire tăng công suất nhà máy giai đoạn 3 thêm 5 triệu lốp xe (14/11)