Hiện nay, tại một số tỉnh ở Đông Nam bộ đang có một số thương lái gom mua rễ cây hồ tiêu để bán cho các doanh nghiệp xuất qua Trung Quốc. Điển hình như mới đây, tại xã Xuân Thọ, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai, đã có 14 hộ trồng tiêu đào rễ bán cho thương lái, với diện tích hơn 10 ha. Ghi nhận của UBND xã Xuân Thọ cho thấy, phần lớn diện tích tiêu nông dân chặt bỏ để bán rễ đều tận dụng từ cây già cỗi, năng suất thấp. Điều đáng nói, hiện giá hồ tiêu đang xuống thấp, chỉ còn vài chục ngàn đồng/ kg, trong khi giá rễ tiêu được thu mua khá cao nên lãnh đạo xã đang lo người dân sẽ ồ ạt chặt cây tiêu đem bán rễ, coi như triệt hạ cả cây tiêu.
Các chuyên gia cảnh báo, đây là trò quen thuộc của không ít thương lái Trung Quốc nhằm triệt hạ vườn tiêu của nông dân trong nước. Cách đây không lâu, các thương lái Trung Quốc cũng cho người đi lùng sục khắp các vườn điều tại Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước… để mua lá điều. Thấy lợi trước mắt, nhiều gia đình nông dân trồng điều ở các tỉnh này đã vặt lá điều bán cho thương lái. Cây điều bị vặt hết lá khiến kiệt sức, dẫn đến tan hoang các vườn điều. Sau đó, các thương lái ngưng thu mua lá điều, người trồng điều lãnh đủ hậu quả.
Mới đây, nông dân trồng dưa hấu ở các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi cũng “ôm hận” vì các thương lái. Trước khi trồng dưa hấu, các gia đình nông dân ở đây được thương lái hứa hẹn bao tiêu sản phẩm, giá mua ổn định, nhưng sau khi thu hoạch họ biệt tăm, người trồng dưa hấu khóc nghẹn bán với giá… 1.000 đồng/kg. Tại Bình Dương, năm 2017, hàng trăm hộ nông dân nuôi heo cũng “chết dở sống dở” khi các thương lái đặt mua heo trước đó lặn mất tăm truớc ngày xuất chuồng. Hậu quả, hàng ngàn con heo hơi được nhiều hộ chăn nuôi làm thịt, xé nhỏ đem ra lề đường bán để mong thu hồi vốn…
Thực tế trên cho thấy, người nông dân còn thiếu cảnh giác đối với hoạt động thu mua bất thường của các thương lái. Điều này sẽ làm bất ổn thị trường nông sản, mặt khác thiệt hại phần lớn thuộc về người nông dân… Cơ quan chức năng khuyến cáo, người dân nếu có nghi ngờ về hoạt động thu mua bất thường của thương lái cần liên hệ với cơ quan chức năng, để phòng ngừa thiệt hại cho người chăn nuôi và cho ngành nông nghiệp.
HOÀNG PHONG