Giới báo chí và quan sát quốc tế đã ví von việc tình báo quốc tế bủa vây các bàn hội nghị ở Vienna, Geneva và Lausanne như cuộc săn tìm chiếc "Chén Thánh" (Holy Grail) trong truyền thuyết Thiên Chúa giáo; và chiếc "Chén Thánh" đó không gì khác hơn những quan điểm, ý định, quân bài đàm phán mà mỗi bên tham gia đàm phán đang nắm trong tay, hoặc giữ kín để thủ thế trên bàn hội nghị...
Điệp viên hai mang chơi khăm
Tiến trình đàm phán quốc tế để tìm kiếm một thỏa thuận sau cùng về chương trình hạt nhân của Iran càng về giai đoạn cuối cùng trở nên quyết liệt; các bên tham gia đàm phán bao gồm Mỹ và Iran đang bước vào giai đoạn đàm phán nước rút để tìm một kết quả sơ bộ trước khi ký kết thỏa thuận toàn diện dự kiến vào ngày 30-6-2015.
Không lâu trước hạn chót kết thúc đàm phán ngày 31-3, trên diễn đàn truyền thông quốc tế phát sinh chuyện lùm xùm việc Israel chơi "xỏ lá" Mỹ bằng việc nghe lén các cuộc đàm phán quốc tế về chương trình hạt nhân Iran ở Vienna (Áo), Geneva và Lausanne (Thụy Sĩ) rồi sau đó đem hết thông tin tình báo này trao cho phe chống đàm phán ở Quốc hội Mỹ do đảng Cộng hòa chủ xướng hòng phá bĩnh Tổng thống Barack Obama.
Hậu quả của việc phá bĩnh này có thể khiến cho chính sách an ninh và đối ngoại của Mỹ ở Trung Đông bị đổ vỡ. Mục đích của tất cả chuyện này là vì Israel lo sợ Iran cạnh tranh sức mạnh hạt nhân với mình.
Nhưng không chỉ có mỗi mình Israel "rình rập" bên bàn hội nghị ở Áo và Thụy Sĩ. Hầu như tất cả các cường quốc thế giới quan tâm đến chương trình đàm phán hạt nhân Iran đều có gián điệp "nằm vùng" tại các địa điểm này.
Giới báo chí và quan sát quốc tế đã ví von việc tình báo quốc tế bủa vây các bàn hội nghị ở Vienna, Geneva và Lausanne như cuộc săn tìm chiếc "Chén Thánh" (Holy Grail) trong truyền thuyết Thiên Chúa giáo; và chiếc "Chén Thánh" đó không gì khác hơn những quan điểm, ý định, quân bài đàm phán mà mỗi bên tham gia đàm phán đang nắm trong tay, hoặc giữ kín để thủ thế trên bàn hội nghị.
Nắm được "Chén Thánh" để hiểu được tình hình đàm phán sẽ đi về đâu, diễn tiến theo chiều hướng nào. Và quan trọng hơn, nắm được "Chén Thánh" là nắm được phần thắng.
Để tìm kiếm "Chén Thánh", các cơ quan tình báo quốc tế đã không từ thủ đoạn nào, tìm đủ mọi cách để đột nhập lấy trộm thông tin. Iran do là một bên quan trọng của các vòng đàm phán, nên từ lâu đã là mục tiêu gián điệp hàng đầu, rồi đến Mỹ và Cơ quan Năng lượng nguyên tử Quốc tế (IAEA).
Trong cuộc tìm kiếm quyết liệt này, tình báo Anh được cho là đã thành công với việc thu thập được một số dữ liệu về chương trình hạt nhân của Iran.
Khi cần "nói chuyện riêng" hai ông John Kerry và Mohammad Javad Zarif không thể đứng trong khách sạn như thế này mà phải đi bộ ra phố.
Người Mỹ đã từ lâu không chỉ theo dõi, do thám phái đoàn đàm phán của Iran mà còn dùng thủ đoạn tình báo để "chơi khăm" Iran.
Hồ sơ được tiết lộ trong quyển sách “State of War” (Tình trạng chiến tranh) của tác giả James Risen, phóng viên tờ New York Times, cho biết, vào tháng 2-2000, CIA đã cử một điệp viên hai mang là kỹ sư hạt nhân người Nga đến Vienna mang theo bản thiết kế chi tiết cho một đầu đạn hạt nhân kèm theo những chỉ dẫn để giao cho phái đoàn thường trực của Iran.
Đó là chiến dịch tình báo mang mật danh “Merlin” nhằm mục tiêu dẫn dụ các nhà khoa học Iran đi theo hướng thiết kế sai, vì bản thiết kế chứa đựng một sai sót quan trọng khiến cho quả bom nếu được chế tạo theo hướng đó sẽ xịt chứ không nổ.
Tuy nhiên, kế hoạch của CIA thất bại do điệp viên hai mang mà CIA đinh ninh là người của mình lại quay sang giúp Iran bằng cách đính kèm theo bản thiết kế một mẩu giấy nhỏ cảnh báo phái đoàn Iran về chi tiết sai nghiêm trọng đó.
Đi lang thang và tản bộ để an toàn
Biết rất rõ hoạt động gián điệp dày đặc ở Vienna nên người Mỹ hết sức cảnh giác. Tháng 1-2015, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cùng với Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif đã bách bộ quanh các con phố ở thủ đô Vienna. Công chúng nhìn thấy đó là một cuộc đi dạo bình thường của "đôi bạn" Đông-Tây.
Thực ra thì đó chính là cách tốt nhất để hai ông Kerry và Javad Zarif có thể yên tâm "nói chuyện riêng" mà không phải lo ngại bị các thiết bị gián điệp tối tân nghe lén.
Trong thời gian diễn ra vòng đàm phán tại Vienna vào tháng 11-2014, ông Kerry muốn nói chuyện riêng với Ngoại trưởng Canada, ông cũng phải lựa địa điểm là một công viên gần khách sạn nơi tổ chức đàm phán.
Các đối tác trong nhóm P5+1 tham gia đàm phán cũng không nằm ngoài tầm ngắm. Tại Lausanne, nơi đang diễn ra vòng đàm phán cuối cùng trước hạn chót ngày 31-3-2015, các quan chức phái đoàn đàm phán các nước đã phải cảnh giác cao độ, phải đi lang thang cách xa khách sạn Beau-Rivage Palace, nơi tổ chức đàm phán, để gọi điện thoại về nước báo cáo tình hình tại chỗ chứ không dám ngồi trong phòng khách sạn gọi điện.
Là cơ quan của Liên Hiệp Quốc chịu trách nhiệm giám sát hoạt động hạt nhân và kiểm soát chương trình cấm phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu, IAEA luôn là tâm điểm của các hoạt động gián điệp, bất kể có đàm phán hay không.
Trong thời gian không diễn ra các vòng đàm phán, hoạt động gián điệp chủ yếu nhắm vào các cuộc họp Hội đồng điều hành IAEA diễn ra hàng quý.
Các cuộc họp này luôn có sự tham dự của các quan chức an ninh hàng đầu và các nhà khoa học hạt nhân từ khắp thế giới, kể cả Iran. Và gián điệp cũng theo chân họ đến bên bàn hội nghị.
Các gián điệp của nhiều quốc gia, nhất là các cường quốc và Israel, đến Vienna để tìm "Chén Thánh" là những thông tin tối mật về chương trình hạt nhân của Iran. Chỉ cần nắm được thông tin để xác định Iran có chương trình chế tạo vũ khí bí mật nào hay không và mức độ, quy mô như thế nào, các cường quốc có thể quyết định mức độ trừng phạt Iran, hoặc thậm chí có thể đi đến chiến tranh.
Cựu Tổng Giám đốc IAEA Mohamed ElBaradei cũng từng là mục tiêu của tình báo Israel MOSSAD.
Trong các hoạt động đi tìm "Chén Thánh" của chương trình hạt nhân Iran, Cơ quan tình báo Mossad của Israel tỏ ra tích cực hơn hẳn các nước khác. Đối tượng mục tiêu của cơ quan này không chỉ là Iran, mà còn Syria và IAEA.
Các tài liệu về gián điệp ở Vienna kể lại một vụ gián điệp Mossad đột nhập vào nơi ở của Trưởng phái đoàn Syria Ibrahim Othman vào tháng 3-2007 và đã lấy trộm nhiều thông tin chi tiết từ chiếc máy tính xách tay của vị trưởng đoàn này có liên quan đến việc xây dựng một cơ sở hạt nhân bí mật ở al-Kibar.
Tháng 9 năm đó, xảy ra vụ máy bay ném bom Israel xâm nhập không phận Syria và ném bom xóa sổ cơ sở hạt nhân bí mật này.
Theo ANTG