Sở Giáo dục - Đào tạo (GD-ĐT) vừa tổ chức cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh (HS) cấp trung học năm học 2014-2015. Đây thực sự là sân chơi bổ ích, khơi gợi sự sáng tạo và niềm đam mê nghiên cứu khoa học của HS.
Dự án “Mũ bảo hiểm thông minh” của học sinh trường THCS Chánh Nghĩa (TP.TDM) là 1 trong 2 dự án đoạt giải nhất tại cuộc thi. Ảnh: H.THÁI
Nhiều sáng tạo
Đây là lần đầu tiên Sở GD-ĐT tổ chức cuộc thi mang tính trí tuệ có quy mô lớn như vậy. Có 95 dự án ở 12 lĩnh vực dự thi, trong đó lĩnh vực điện và cơ khí 49 dự án, khoa học máy tính 16 dự án, khoa học môi trường 8 dự án, vật lý thiên văn 6 dự án và khoa học thực vật 5 dự án… điều này đã thể hiện sự tâm huyết, nỗ lực của thầy, trò các trường THCS và THPT trong tỉnh. Qua quan sát chúng tôi nhận thấy, có nhiều đề tài mang tính sáng tạo và gần gũi, thiết thực với cuộc sống.
Hàng năm, nước ta luôn xảy ra tình trạng thiếu điện sử dụng, đó là lý do có một số dự án đề cập đến vấn đề tiết kiệm điện năng. Dự án “Hệ thống tiết kiệm đèn chiếu sáng ở khu phố” của em Nguyễn Đinh Vương Dũng, trường THCS Chu Văn An (TP.TDM) là một điển hình. Theo Dũng, hoạt động của hệ thống này dựa trên sự phát hiện nhiệt phát ra từ người và xe khi tham gia giao thông trên đường và đèn tự động bật sáng. Khi người và xe vượt qua khu vực cảm biến phát hiện thì đèn sẽ tắt nhằm tiết kiện điện năng. Hệ thống này tiết kiệm được một lượng điện năng rất lớn.
Với 2 em Phan Hồng Anh và Trần Tuấn Khôi, HS lớp 8, trường THCS Tân Thới (TX.Thuận An), dù còn nhỏ tuổi nhưng qua những kiến thức đã học được ở thầy cô, các em đã nghiên cứu ra máy cắt cỏ điều khiển từ xa. “Thương người nông dân cắt cỏ vất vả nên em muốn giúp họ giảm sức lao động, nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc, đồng thời phòng tránh tai nạn do máy cắt cỏ gây ra”, Hồng Anh tâm sự.
Dự án “Máy bay cánh bằng điều khiển từ xa” của HS Bồ Linh Dương trường THPT Tân Bình (Bắc Tân Uyên) đã thể hiện niềm đam mê và thích thú sáng tạo các sản phẩm máy bay điều khiển giải trí. Qua thử nghiệm, máy bay bay được tầm xa 100m, bay cao 50m, thời gian bay 5 phút. Từ dự án trên, em mong được đi sâu hơn vào lĩnh vực chế tạo các sản phẩm này.
Đổi mới dạy và học
Cuộc thi khoa học kỹ thuật cho HS trung học chính là thực hiện theo Nghị quyết 29 của Ban chấp hành Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế và nghị quyết mới của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa. Điều này còn nhằm thực hiện mục tiêu tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân; phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho HS; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn; phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời.
Ông Dương Thế Phương, Giám đốc Sở GD-ĐT đã chỉ đạo, từ cuộc thi này, phòng GD-ĐT các huyện, thị, thành phố chú trọng tổ chức hội thảo, tập huấn bồi dưỡng cho cán bộ quản lý, giáo viên và HS về phương pháp nghiên cứu khoa học (NCKH), tổ chức hoạt động NCKH cho HS trung học; phát huy đội ngũ giáo viên hiện có, đặc biệt là giáo viên có năng lực, kinh nghiệm NCKH, giáo viên đã thực hiện đề tài NCKH sư phạm ứng dụng, đưa nội dung triển khai NCKH của HS vào sinh hoạt của tổ bộ môn, hội đồng bộ môn; giao nhiệm vụ cho giáo viên trao đổi, thảo luận về những vấn đề thời sự, những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn trong giờ sinh hoạt lớp, chào cờ, ngoại khóa để định hướng hình thành ý tưởng về dự án nghiên cứu cho HS.
Ông DƯƠNG THẾ PHƯƠNG, Giám đốc Sở GD-ĐT nhận xét, cuộc thi đã góp phần thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá, phát triển năng lực của HS, nâng cao chất lượng giáo dục trong các cơ sở giáo dục cấp trung học; khuyến khích HS trung học nghiên cứu, sáng tạo khoa học, kỹ thuật, vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết những vấn đề thực tiễn cuộc sống. Qua đó còn tạo cơ hội để các em giới thiệu kết quả nghiên cứu, sáng tạo khoa học, kỹ thuật của mình, đồng thời tăng cường trao đổi, giao lưu văn hóa, giáo dục giữa HS và giáo viên các trường học trong tỉnh. Từ cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh, sở sẽ tuyển chọn các dự án có chất lượng tốt để dự thi cấp quốc gia vào tháng 3-2015 sắp tới do BộGD-ĐT tổ chức.
H.THÁI