Dù vẫn còn những khó khăn nhất định, nhưng với sự nỗ lực từ nhiều phía, Bình Dương cũng đang từng bước xây dựng, thực hiện chính sách và biện pháp nhằm giúp đỡ người khuyết tật nói chung và trẻ em bị khuyết tật nói riêng vượt qua khó khăn để hòa nhập vào cuộc sống cộng đồng.
Em Hà Thị Phương Trinh (giữa), bị khiếm thị đang theo học hòa nhập tại trường THCS Phú Hòa
Nỗ lực từ nhiều phía
Dự án giáo dục “Tăng cường hỗ trợ giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật” đã được Bộ Giáo dục - Đào tạo (GD-ĐT) triển khai rộng rãi từ năm 2006. Dự án hướng tới mục tiêu tăng cường giúp đỡ và hỗ trợ giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật, tạo điều kiện cho trẻ khuyết tật sớm hòa nhập cộng đồng và được định hướng nghề nghiệp phù hợp với bản thân, tạo nguồn nhân lực phục vụ cho công tác giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật. Bình Dương là một trong những địa phương thực hiện rất tốt dự án này.
Theo ông Trần Hiếu, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT, trong những năm qua, dự án “Tăng cường hỗ trợ giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật” đã nhận được sự quan tâm của các cấp chính quyền, các ban ngành, đoàn thể và toàn ngành GD-ĐT. Mô hình giáo dục này đã nâng cao vai trò và cộng đồng trách nhiệm của toàn xã hội, trong đó nổi bật là sự chuyển biến về trách nhiệm của các gia đình có trẻ khuyết tật, ý thức vươn lên học tập của các em học sinh và sự nhìn nhận của xã hội đối với những trẻ vốn không may chịu thiệt thòi.
Toàn tỉnh hiện có hơn 2.300 trẻ em bị khuyết tật. Trong thời gian qua, Bình Dương luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất để các trẻ em khuyết tật có cơ hội hòa nhập với các bạn cùng trang lứa, được đối xử bình đẳng và được chăm sóc tốt hơn. Nhờ được phát hiện, can thiệp sớm, nhiều trẻ khuyết tật đã có những tiến bộ đáng kể về nhận thức, ngôn ngữ, thể lực, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng cá nhân và xã hội... giúp các em có thể học hòa nhập tại trường mầm non và tiểu học. Số lượng trẻ khuyết tật được học hòa nhập ngày càng tăng. Nhiều phụ huynh có trẻ khuyết tật rất xúc động khi con em mình được học tập, vui chơi với các bạn cùng trang lứa, nhiều trẻ khuyết tật sau bậc học mầm non đã vào học tiểu học và các cấp học cao hơn trước khi trở thành những công dân có ích trong xã hội.
Sơ Trịnh Thị Đào, Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục trẻ khuyết tật TX.Thuận An, cho rằng: “Thời gian qua, có nhiều em tại trung tâm được nhận vào các trường để học hòa nhập nên chúng tôi thấy rất vui. Thế nhưng, để theo kịp với các học sinh tại các trường bên ngoài đối với các em khuyết tật quả thật không đơn giản chút nào, nhất là những em bị tật khiếm thính như ở đây. Để các em được học hòa nhập bên ngoài, giáo viên chúng tôi rất vất vả, mỗi em phải có một hoặc hai giáo viên kèm cặp liên tục mới có thể theo kịp. Để được học hòa nhập với các bạn bên ngoài, bản thân các em, gia đình cũng như các thầy cô giáo của cả hai trường đã nỗ lực rất nhiều”.
Vượt qua khó khăn
Hiện tại, Hội Người mù tỉnh và Trung tâm giáo dục trẻ khuyết tật TX.Thuận An là hai nơi có nhiều học sinh khuyết tật đang được học hòa nhập với cộng đồng tại các trường trên địa bàn như: TH Phú Hòa, THCS Phú Hòa, TH Lái Thiêu, TH Tuy An, TH Bình Thuận, MN Hoa Cúc 4, MN Hoa Cúc 5, MN Hoa Mai 1…
Cô Đặng Thị Thu Phương, giáo viên Hội Người mù tỉnh, cho biết: “Các em càng học lên trên thì càng phải ra ngoài cộng đồng để được học nhiều hơn. Với những em đi học hòa nhập cộng đồng đều gặp không ít khó khăn, vất vả. Vì xin được cho các em học hòa nhập đã khó, học được lại càng khó hơn. Từ đường đi lối lại, đến những hạn chế của việc học. Có nhiều môn học mà người khiếm thị không thể học được như môn hình học, môn họa, môn thể dục… hơn nữa giáo viên dạy cho người khiếm thị cũng còn thiếu và hạn chế. Nhưng tôi tin với tinh thần ham học, với ý chí nỗ lực vươn lên của các em và sự giúp đỡ của cộng đồng… các em sẽ vượt qua tất cả”.
Dù xã hội luôn vẫn luôn mở rộng vòng tay để cho các em học sinh được đến lớp, được hòa nhập với các bạn cùng trang lứa nhưng thực tế không ít trường hợp vẫn đang phải đứng ngoài cổng trường vì nhiều lý do khác nhau. Anh Nguyễn Văn Phước, phụ huynh của một học sinh khuyết tật tại Thuận An tâm sự: “Theo tôi, để các em được hòa nhập tốt với cộng đồng thì trước hết phải tạo cho các em một niềm tin về chính bản thân mình. Chứ ngay cả những người thân thiết nhất với các em mà cũng không tin tưởng, khuyến khích các em thì làm sao các em có thể thoát khỏi những tự ti, mặc cảm”. Anh Phước bảo, trường hợp của con trai anh là một ví dụ, trước đây thấy cháu không được lành lặn như con người ta, vợ chồng anh rất mặc cảm. Nhưng khi nghe bác sĩ khuyên cho cháu đi học lớp can thiệp sớm, gia đình đã thấy cháu thay đổi rõ rệt. Từ một đứa trẻ thụ động cháu đã trở nên lạc quan hơn rất nhiều.
Ông Trần Hiếu, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT, nhận định: “Để giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật, ngoài nắm vững các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các kiến thức thì giáo viên phải xác định được trách nhiệm và câng cao lòng yêu nghề. Chỉ có yêu nghề và thương yêu các em thì mới giúp các em nhanh chóng hòa nhập được. Bản thân các trường cũng phải bố trí những giáo viên có khả năng phù hợp để giáo dục trẻ khuyết tật, quan tâm hơn nữa đến nhu cầu hòa nhập của các em. Thật ra, việc giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật không quá khó nhưng điều quan trọng phải biết nhìn đúng người và dạy đúng phương pháp.
NGỌC THANH