Tính đến tháng 6-2015, trên địa bàn Bình Dương có 624 doanh nghiệp (DN) nợ xấu, quá hạn BHXH, BHYT, BHTN từ 3 tháng trở lên, với số tiền trên 245 tỷ đồng. Trong đó, Công ty TNHH Diễn Viên là một trường hợp điển hình cần được mổ xẻ để đưa ra những giải pháp hạn chế nợ xấu, nợ quá hạn...
Công nhân đang trong giờ làm việc (Ảnh chỉ có tính minh họa)
Thực trạng của Công ty TNHH Diễn Viên
Công ty TNHH Diễn Viên (khu phố 6, phường An Phú, TX.Thuận An), nhà đầu tư EQUAL (Hàn Quốc) ngành nghề gia công hàng may mặc. Công ty bắt đầu hoạt động từ tháng 5-2008, ông Kim Jae Seon là người đại diện theo pháp luật của công ty. Đến tháng 8-2014, công ty ngưng hoạt động hoàn toàn, công ty còn 611 lao động đóng BHXH với tổng số tiền nợ khoảng 13,5 tỷ đồng; cơ quan BHXH đã thu về 1.845 sổ BHXH, trong đó cơ quan BHXH thực hiện chốt sổ BHXH đến tháng đã đóng tiền (5- 2013) cho 1.704 trường hợp và có 1.524 trường hợp người lao động có thời gian tham gia BHXH, BHTN từ tháng 6-2013 về sau nhưng chưa được bảo lưu (do đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN từ tháng 6-2013). Về chế độ ốm đau, thai sản có khoảng 219 người, với số tiền gần 1,2 tỷ đồng chưa được thanh toán, trong đó số đã được cơ quan BHXH duyệt chi nhưng công ty chưa thanh toán cho người lao động là hơn 32 triệu đồng. Từ 14-7-2014, ông Kim Jae Seon đã đóng tài khoản của công ty tại Ngân hàng Shinhan. Toàn bộ tài sản, máy móc, thiết bị (trừ nhà xưởng đi thuê) đã được ông Kim Jae Seon chuyển nhượng cho bà Đỗ Thúy Loan, Giám đốc Công ty TNHH Liêm Trinh với số tiền 5,6 tỷ đồng. Ông Nguyễn Văn Chí được ông Kim Jae Seon bổ nhiệm giữ chức vụ Giám đốc Tài chính - Hành chính nhân sự từ ngày 27-5-2014 và hiện ông Chí đang là người quản lý còn lại của công ty. Theo ông Chí thì hiện nay công ty có các khoản nợ như: Nợ thuế 11 tỷ, nợ cơ quan BHXH là 13,5 tỷ (nợ từ tháng 6-2013), nợ kinh phí công đoàn...
Về phía Công ty TNHH Liêm Trinh - là công ty đã tiếp quản hoạt động sản xuất, kinh doanh của Công ty TNHH Diễn Viên kể từ ngày 26-8-2014 thành lập theo Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp do Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh cấp ngày 28-5-2014. Hiện nay, số lao động đang làm việc cho Công ty TNHH Liêm Trinh là 800 người, trong đó 611 người là lao động cũ của Công ty TNHH Diễn Viên được ký mới hợp đồng lao động, số còn lại là do Công ty TNHH Liêm Trinh tuyển mới.
Ngày 4-9-2014, tập thể công nhân có đơn phản ảnh Ban Giám đốc Công ty TNHH Diễn Viên đã bán tài sản cho Công ty TNHH Liêm Trinh để có tiền trả lương tháng 5 và tháng 6-2014 cho công nhân và kiến nghị các ngành chức năng xác định tình trạng pháp lý của Công ty TNHH Diễn Viên là phá sản hay chủ bỏ trốn để giải quyết kịp thời chế độ, chính sách về BHXH cho công nhân.
Qua làm việc giữa BHXH tỉnh với đại diện Công ty TNHH Liêm Trinh được biết, Công ty TNHH Diễn Viên đã bán tất cả tài sản cho Công ty TNHH Liêm Trinh. Do đó, Công ty TNHH Liêm Trinh chỉ chịu trách nhiệm thanh toán tiền BHXH cho người lao động làm việc cho Công ty TNHH Liêm Trinh từ tháng 9-2014 trở về sau, còn các khoản nợ trước đó do Công ty TNHH Diễn Viên có trách nhiệm thanh toán.
Từ những nguyên nhân trên, các ngành chức năng: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH), Liên đoàn Lao động tỉnh, UBND TX.Thuận An họp thống nhất đề nghị BHXH tỉnh khởi kiện Công ty TNHH Diễn Viên, nợ BHXH từ tháng 6-2013 đến tháng 8-2014 với số tiền nợ khoảng 13,5 tỷ đồng. BHXH tỉnh đã có Công văn số 3628/BHXH-HCTH ngày 8-9- 2014 kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng phối hợp giải quyết. UBND tỉnh đã có công văn chỉ đạo các ngành phối hợp. Theo đó, đề nghị BHXH tỉnh căn cứ tình hình thực hiện các chế độ chính sách đối với người lao động của Công ty TNHH Diễn Viên và đối chiếu các quy định pháp luật hiện hành để kịp thời xử lý các chế độ có liên quan đến việc chi trả BHXH cho người lao động, đồng thời giải quyết các vấn đề phát sinh khác đúng quy định. Giao Sở Ngoại vụ chủ trì, phối hợp Sở LĐ-TB&XH và các ngành có liên quan làm việc với Tổng Lãnh sự quán Hàn Quốc và Hiệp hội Đầu tư Hàn Quốc để thông báo cho ông Kim Jae Seon khẩn trương đến làm việc với các ngành chức năng giải quyết trách nhiệm và nghĩa vụ của doanh nghiệp với Nhà nước và các đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan. UBND TX.Thuận An phối hợp các ngành chức năng chỉ đạo tình hình nhằm bảo đảm an ninh trật tự tại địa phương.
Công ty TNHH Diễn Viên và Công ty TNHH Liêm Trinh là 2 pháp nhân khác nhau, giao dịch ban đầu 2 doanh nghiệp này là hợp tác nhưng sau đó đến tháng 6-2014 thì Công ty TNHH Diễn Viên đã chính thức bán hết tài sản cho Công ty TNHH Liêm Trinh (mà không phải là sang nhượng doanh nghiệp). Do đó, Công ty TNHH Diễn Viên không còn tài sản để thi hành án. Về phía tập thể công nhân của Công ty TNHH Diễn Viên rơi vào tình thế buộc phải ký hợp đồng lao động mới với Công ty TNHH Liêm Trinh.
Trước thực trạng trên, Liên đoàn Lao động tỉnh đã có báo cáo UBND tỉnh và kiến nghị, UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo Sở Ngoại vụ liên hệ Tổng Lãnh sự quán Hàn Quốc làm việc với nhà đầu tư EQUAL (Hàn Quốc) và ông Kim Jae Seon liên hệ BHXH tỉnh để thanh toán các khoản nợ BHXH đã được Tòa án Nhân dân TX.Thuận An ra Quyết định số 06/2014QĐST-LĐ công nhận sự thỏa thuận giữa BHXH tỉnh với Công ty TNHH Diễn Viên. Theo đó, Công ty TNHH Diễn Viên đồng ý trả cho BHXH tỉnh số tiền nợ BHXH từ tháng 6-2013 đến tháng 8-2014 với số tiền là 13,4 tỷ đồng; chỉ đạo các ngành chức năng kiểm tra, rà soát các doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn để sớm phát hiện và xử lý kịp thời đối với số doanh nghiệp bán tài sản hoặc sang nhượng tài sản cho đơn vị, doanh nghiệp khác để không thực hiện nghĩa vụ thanh toán nợ lương, nợ BHXH và các chế độ chính sách có liên quan đến người lao động để bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; chỉ đạo các ngành chức năng tăng cường công tác thanh, kiểm tra những doanh nghiệp có nợ xấu, nợ quá hạn BHXH để xử lý và xử phạt nghiêm theo quy định của pháp luật Việt Nam; giao trách nhiệm cho cơ quan BHXH khởi kiện người sử dụng lao động và thực hiện các biện pháp thu hồi nợ hiệu quả đối với những doanh nghiệp đã bị khởi kiện, chây ỳ, cố tình chiếm dụng quỹ BHXH, BHYT, BHTN.
Giải pháp để giải quyết tình trạng nợ xấu BHXH
Từ thực trạng của Công ty TNHH Diễn Viên cho thấy, nợ xấu, nợ quá hạn BHXH trong thời gian tới sẽ còn diễn biến phức tạp. Do đó, cần thực hiện nhiều giải pháp để hạn chế tình trạng trên. Theo đó đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành chức năng, chính quyền địa phương tăng cường phối hợp với Lãnh sự quán, hiệp hội quốc gia có vốn đầu tư doanh nghiệp tại Việt Nam để thông tin kịp thời và hợp tác giải quyết sự cố khi đại diện pháp lý doanh nghiệp không thực hiện các nghĩa vụ về BHXH, nợ lương và quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động hoặc có dấu hiệu trốn khỏi Việt Nam.
Yêu cầu nhà đầu tư và doanh nghiệp có bản cam kết thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trích đóng, không để nợ BHXH đối với cơ quan BHXH; tăng cường phối hợp giữa cơ quan BHXH với các ngành chức năng nhất là với cơ quan thuế, ngân hàng; có quy định cần thiết về điều kiện sang nhượng tài sản doanh nghiệp mà có dấu hiệu “trốn chạy” nợ BHXH và đồng thời kiểm soát chặt chẽ tình trạng doanh nghiệp có dấu hiệu sang nhượng, tẩu tán tài sản nhằm né tránh, “trốn chạy” nợ BHXH, nợ lương và quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; bổ sung dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi) tội trốn đóng BHXH, xử lý hình sự khi có hành vi hoặc dấu hiệu cố ý phạm tội trốn đóng BHXH.
LÊ THÀNH NHƠN
(Đại biểu Quốc hội, Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Bình Dương)