Luật Quảng cáo (QC) được Quốc hội thông qua có hiệu lực từ ngày 1-1-2013 nhằm đưa các hoạt động QC vào nề nếp. Tuy nhiên, do thiếu nghị định, thông tư hướng dẫn nên luật đang làm cho thị trường QC thêm rối.
Nhiều ý kiến trái chiều
Tại hội nghị phổ biến nội dung Luật QC và lấy ý kiến các sở ngành và doanh nghiệp (DN) phía Nam cho dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành luật đầu tháng 12-2012, các DN QC đều tỏ ra khá lo lắng trước các quy định siết chặt QC thương mại bởi liên quan đến việc lập quy hoạch, quy trình xây dựng, phê duyệt trong tổng thể phát triển từng địa phương. Dự kiến mức phạt cho các sai phạm QC hàng hóa sẽ tăng gấp 5 lần, lên 200 triệu đồng. Các mức xử phạt sẽ tăng mạnh và được đưa vào nghị định xử phạt riêng phục vụ cho công tác hậu kiểm. QC bằng băng rôn, QC tấm lớn ngoài trời đều phải đúng nơi quy định và xử phạt nặng tay nếu không tuân thủ luật… Luật quảng cáo có quy định nghiêm ngặt hơn đối với các hoạt động quảng cáo thương mại. Trong ảnh: Bảng QC ngoài trời dày đặc trên mặt tiền đại lộ Bình Dương
Những quy định này chẳng khác nào gây khó cho các DN làm QC. Bởi hiện nay dù luật đã có hiệu lực nhưng việc quy hoạch các điểm treo QC ở các địa phương vẫn… chưa được tiến hành. Như vậy, các DN cần treo biển QC thương mại sẽ treo ở đâu khi có nhu cầu. Anh Nguyễn Vĩnh Huy, Giám đốc Công ty QC Đại Dương cho biết: “Công ty chúng tôi muốn xin phép xây dựng biển QC ngoài trời từ đầu tháng 1-2013 nhưng luật mới quy định phải xin phép Sở Xây dựng. Trong khi đó, sở này còn chưa có bộ quy chuẩn do Bộ Xây dựng ban hành nên tạm thời ngưng cấp phép khiến việc xin phép xây dựng của chúng tôi đi vào ngõ cụt”.
Có thể thấy từ Luật QC, đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi luật sẽ là các DN QC nhỏ, bởi tiềm lực tài chính và con người ít nên sẽ mất đi cơ hội cạnh tranh đối với các DN QC lớn. Trong khi đó, các công ty QC chuyên nghiệp sẽ nắm bắt cơ hội để góp phần giúp cơ quan quản lý Nhà nước đưa hoạt động QC đi vào nề nếp hơn. Cuối năm 2012, Sở VH,TT&DL và Công ty CP CLB Bóng đá Bình Dương có cuộc họp và đi đến thống nhất các bên sẽ khảo sát để quy hoạch các khu vực dành riêng cho việc treo băng rôn QC thương mại, làm thí điểm trước tại TP.Thủ Dầu Một. Tính đến đầu 2013, Công ty CP CLB Bóng đá Bình Dương đang quản lý khai thác gần 550 bảng QC, quy cách chung của các bảng QC là cao 2m, ngang 4m được xây dựng trên dải phân cách của các tuyến đường giao thông chính. Việc treo băng rôn QC thương mại trên các trụ QC của công ty vừa bảo đảm tuân thủ quy định của Luật QC, vừa tạo vẻ đẹp mỹ quan chung của đô thị.
Th.S Cao Văn Chóng, Phó TGĐ Công ty CP CLB Bóng đá Bình Dương cho biết: “Công ty CP CLB Bóng đá Bình Dương luôn tuân thủ Pháp lệnh QC trước đây nên việc Luật QC ra đời không gây khó khăn nào đáng kể cho chúng tôi. Tôi tin rằng cùng với sự nỗ lực của công ty và các cơ quan quản lý nhà nước, trong thời gian tới, việc QC ngoài trời tại địa bàn Thủ Dầu Một nói riêng và tỉnh Bình Dương nói chung sẽ đi vào nề nếp, không còn hiện tượng bát nháo như trước”.
Nhà quản lý băn khoăn
Ông Nguyễn Khoa Hải, Phó Giám đốc Sở VH,TT&DL cho biết: “Dù luật có hiệu lực từ 1-1-2013 và đã lấy ý kiến các sở, ngành từ tháng 7-2012 nhưng cho đến nay vẫn chưa có thông tư, nghị định hướng dẫn cụ thể việc thi hành luật nên chúng tôi gặp nhiều khó khăn”. Cũng theo ông Hải, khó khăn lớn nhất của cơ quan quản lý nhà nước là việc QC ngoài trời trước đây người dân, các DN làm không phải tốn chi phí thì nay phải nộp một khoản tiền lớn cho Nhà nước. Chính vì thế, nếu không có biện pháp tuyên truyền mạnh sẽ phát sinh nhiều tiêu cực.
Ngay sau khi luật có hiệu lực, Sở VH,TT&DL đã họp với một số công ty QC lớn trên địa bàn tỉnh để đi đến quyết định cùng nhau khảo sát và tiến hành xây dựng 20 điểm QC tập trung. Đối với các huyện, thị và thành phố, sở cũng sẽ làm việc và khảo sát, xây dựng các điểm QC bằng 2 phương án: xã hội hóa để cùng chia sẻ doanh thu QC với các công ty tư nhân hoặc đầu tư từ ngân sách Nhà nước để các trung tâm văn hóa thụ hưởng doanh thu QC.
Có thể thấy, thay đổi lớn nhất từ Luật QC đối với cơ quan Nhà nước là việc thay đổi cơ chế quản lý của các cơ quan có chức năng. Như đã nói ở trên, việc cấp phép cho QC tấm lớn ngoài trời giờ đã không còn thuộc phạm vi thẩm quyền của Sở VH,TT&DL. Trong khi đó, sở này cũng không còn được phép cấp phép QC cho các hoạt động QC như trước kia nữa. Thay vào đó, Sở VH,TT&DL chỉ tiếp nhận thông báo của đơn vị QC và có công văn phản hồi. “Nếu trong thời gian quy định mà sở không kịp trả lời, đơn vị QC sẽ được phép tự tiến hành treo băng rôn QC. Điều này dễ dẫn đến tình trạng khó xử khi cùng một thời gian, một vị trí mà có nhiều DN gửi thông báo xin treo QC. Chúng tôi rất khó xử trong trường hợp này”, ông Nguyễn Khoa Hải cho biết thêm. Ngoài ra, với cơ chế thông báo - trả lời, việc thực thi các điều luật trong Luật QC sẽ nằm ở chỗ tăng cường các chế tài cho lực lượng thanh tra. Trong khi đó, hiện nay dù luật đã có hiệu lực nhưng lực lượng mỏng và thiếu các văn bản hướng dẫn thi hành sẽ khiến cho lực lượng này khó làm việc.
Có thể khẳng định rằng, Luật QC ra đời là nhằm chấn chỉnh các hoạt động QC thương mại, chấm dứt tình trạng bát nháo như trong thời gian qua. Tuy nhiên, để luật sớm được thực thi nghiêm minh còn là một vấn đề nan giải đối với cả nhà quản lý lẫn các DN. Nhiều ý kiến cho rằng, sở dĩ các văn bản hướng dẫn thi hành luật còn chưa được sớm ban hành là vì Luật QC có ảnh hưởng quá nhiều ngành nghề trong xã hội. Tuy nhiên, việc chậm trễ này đang “chiếu bí” cả nhà quản lý lẫn các DN QC.
LÝ KHÁNH VINH