Ngày 17-11-2010, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (BVQLNTD) đã được Quốc hội khóa XII, kỳ họp thứ 8 thông qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2011. Luật gồm 6 chương, 51 điều, quy định về quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng (NTD); trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh (TC-CNKD) hàng hóa, dịch vụ đối với NTD; trách nhiệm của tổ chức xã hội trong việc tham gia BVQLNTD; giải quyết tranh chấp giữa NTD và TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ; trách nhiệm quản lý nhà nước về BVQLNTD. Quyền lợi của NTD (Điều 8): Được bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe, tài sản, quyền, lợi ích khác khi tham gia giao dịch, sử dụng hàng hóa, dịch vụ do TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ cung cấp. Được cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ; nội dung giao dịch hàng hóa, dịch vụ; nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa; được cung cấp hóa đơn, chứng từ, tài liệu liên quan đến giao dịch và thông tin cần thiết khác về hàng hóa, dịch vụ mà NTD đã mua, sử dụng. Lựa chọn hàng hóa, dịch vụ, TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ theo nhu cầu, điều kiện thực tế của mình; quyết định tham gia hoặc không tham gia giao dịch và các nội dung thỏa thuận khi tham gia giao dịch với TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ. Góp ý kiến với TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ về giá cả, chất lượng hàng hóa, dịch vụ, phong cách phục vụ, phương thức giao dịch và nội dung khác liên quan đến giao dịch giữa NTD và TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ. Tham gia xây dựng và thực thi chính sách, pháp luật về BVQLNTD. Yêu cầu bồi thường thiệt hại khi hàng hóa, dịch vụ không đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, chất lượng, số lượng, tính năng, công dụng, giá cả hoặc nội dung khác mà TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ đã công bố, niêm yết, quảng cáo hoặc cam kết. Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện hoặc đề nghị tổ chức xã hội khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình theo quy định của luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Được tư vấn, hỗ trợ, hướng dẫn kiến thức về tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ. Nghĩa vụ của NTD (Điều 9): Kiểm tra hàng hóa trước khi nhận; lựa chọn tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, không làm tổn hại đến môi trường, trái với thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội, không gây nguy hại đến tính mạng, sức khỏe của mình và của người khác; thực hiện chính xác, đầy đủ hướng dẫn sử dụng hàng hóa, dịch vụ. Thông tin cho cơ quan Nhà nước, tổ chức, cá nhân có liên quan khi phát hiện hàng hóa, dịch vụ lưu hành trên thị trường không bảo đảm an toàn, gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của NTD; hành vi của TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của NTD. Các hành vi bị cấm (Điều 10): TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ lừa dối hoặc gây nhầm lẫn cho NTD thông qua hoạt động quảng cáo hoặc che giấu, cung cấp thông tin không đầy đủ, sai lệch, không chính xác về một trong các nội dung sau đây: hàng hóa, dịch vụ mà TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ cung cấp; uy tín, khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp hàng hóa, dịch vụ của TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ; nội dung, đặc điểm giao dịch giữa NTD với TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ. Tổ chức, CNKD hàng hóa, dịch vụ quấy rối NTD thông qua tiếp thị hàng hóa, dịch vụ trái ý muốn của NTD từ 2 lần trở lên hoặc có hành vi khác cản trở, ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt bình thường của NTD. TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ ép buộc NTD thông qua việc thực hiện một trong các hành vi sau đây: dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc các biện pháp khác gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, uy tín, nhân phẩm, tài sản của NTD; lợi dụng hoàn cảnh khó khăn của NTD hoặc lợi dụng thiên tai, dịch bệnh để ép buộc giao dịch. TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ thực hiện hoạt động xúc tiến thương mại, đề nghị giao dịch trực tiếp với đối tượng là người không có năng lực hành vi dân sự hoặc người mất năng lực hành vi dân sự. TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ yêu cầu NTD thanh toán hàng hóa, dịch vụ đã cung cấp mà không có thỏa thuận trước với NTD. - NTD, tổ chức xã hội tham gia BVQLNTD, TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ lợi dụng việc bảo vệ quyền lợi NTD để xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác. - TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ lợi dụng hoàn cảnh khó khăn của NTD hoặc lợi dụng thiên tai, dịch bệnh để cung cấp hàng hóa, dịch vụ không bảo đảm chất lượng. - TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ không bảo đảm chất lượng gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của NTD. Phương thức giải quyết tranh chấp giữa NTD và TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ (Điều 30): Tranh chấp phát sinh giữa NTD và TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ được giải quyết thông qua: thương lượng, hòa giải, trọng tài và tòa án. Không thương lượng, hòa giải trong trường hợp tranh chấp gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, lợi ích của nhiều NTD, lợi ích công cộng. Thương lượng (Điều 31): NTD có quyền gửi yêu cầu đến TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ để thương lượng khi cho rằng quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xạm phạm. TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ có trách nhiệm tiếp nhận, tiến hành thương lượng với NTD trong thời hạn không quá 7 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được yêu cầu. Hòa giải (Điều 33): TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ và NTD có quyền thỏa thuận lựa chọn bên thứ ba là cá nhân hoặc tổ chức hòa giải để thực hiện việc hòa giải. Hiệu lực của điều khoản trọng tài và trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp trọng tài (Điều 38 và 39): TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ phải thông báo về điều khoản trọng tài trước khi giao kết hợp đồng và được NTD chấp thuận. Trường hợp điều khoản trọng tài do TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ đưa vào hợp đồng theo mẫu hoặc điều kiện giao dịch chung khi xảy ra tranh chấp, NTD là cá nhân có quyền lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp khác. Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp tại trọng tài được thực hiện theo quy định của pháp luật về trọng tài thương mại. Vụ án dân sự và nghĩa vụ chứng minh trong vụ án dân sự về BVQLNTD (Điều 41và 42): Vụ án dân sự về BVQLNTD là vụ án mà bên khởi kiện là NTD hoặc tổ chức xã hội tham gia BVQLNTD theo quy định của luật này. Vụ án dân sự về BVQLNTD được giải quyết theo thủ tục đơn giản quy định trong pháp luật về tố tụng dân sự khi có đủ các điều kiện sau đây: cá nhân là NTD khởi kiện, tổ chức, cá nhân trực tiếp cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho NTD bị khởi kiện; vụ án đơn giản, chứng cứ rõ ràng; giá trị giao dịch dưới 100 triệu đồng. NTD có nghĩa vụ cung cấp chứng cứ và chứng minh trong vụ án dân sự để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, trừ việc chứng minh lỗi của TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ. TC-CNKD hàng hóa, dịch vụ có nghĩa vụ chứng minh mình không có lỗi gây ra thiệt hại. Tòa án quyết định bên có lỗi trong vụ án dân sự về BVQLNTD… Bạn đọc muốn tìm hiểu rõ vấn đề về BVQLNTD hoặc thắc mắc, phản ánh, khiếu nại về quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân và người tiêu dùng sẽ được Hội Tiêu chuẩn và BVQLNTD tỉnh Bình Dương, tư vấn, giải đáp và giúp đỡ. Địa chỉ liên lạc của hội tại số 187 đại lộ Bình Dương, phường Phú Thọ, TP.TDM, tỉnh Bình Dương; điện thoại và fax: 0650.3840067; email: hoibvntdbd@yahoo.com; hoặc Chủ tịch hội Nguyễn Văn Bán: 0903.937517 • XUÂN LẠC