Kể từ khi thực hiện Luật Hợp tác xã (HTX) năm 2012, mô hình HTX kiểu mới, khu vực kinh tế tập thể (KTTT) của tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, vẫn có những HTX thành lập nhưng chưa xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh phù hợp. Theo đó, để các HTX hoạt động “thực chất”, các cấp, các ngành cần tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc tạo điều kiện cho HTX hoạt động hiệu quả, đồng thời giải thể những HTX tồn tại mang tính hình thức.
Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp An Sơn hoạt động hiệu quả góp phần phát triển kinh tế địa phương
Giải thể HTX không hiệu quả
Theo thống kê của Liên minh HTX tỉnh, hiện toàn tỉnh có 217 HTX, trong đó có 20 HTX tạm ngừng hoạt động, khoảng 13 HTX hoạt động trung bình (chiếm 7,31%). Để phù hợp với cơ chế thị trường hiện nay, tỉnh đang nỗ lực xây dựng các mô hình HTX kiểu mới năng động hơn, hoạt động hiệu quả hơn. Sự tồn tại của những HTX “mang tính hình thức” đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển, người dân sẽ mất lòng tin vào KTTT.
Tại TP.Thuận An, có 9 HTX không hoạt động, trong đó có HTX Hưng Phát đã làm xong thủ tục giải thể tự nguyện, HTX Trần Gia Vĩnh Phát đang làm thủ tục giải thể, HTX Vận tải Nam Thanh đã ngừng hoạt động nhưng chưa làm thủ tục giải thể. Đối với các HTX còn lại, Ban Chỉ đạo KTTT thành phố và các phường đang tổ chức gặp gỡ để hỗ trợ, giúp đỡ nhằm tiếp tục duy trì hoạt động.
Tại xã Long Hòa, huyện Dầu Tiếng có 3 HTX, trong năm 2021 do tình hình dịch bệnh Covid-19 có 2 HTX hoạt động cầm chừng và xin ngừng hoạt động (HTX Vận tải Dầu Tiếng, HTX Môi trường vì cộng đồng). Đối với HTX sơ chế yến Long Hòa mới thành lập cuối năm 2020 chưa đi vào hoạt động, doanh thu lợi nhuận chưa có. Bà Trần Thị Phương, Trưởng ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển KTTT xã Long Hòa, cho biết: “Để thành lập được một HTX không phải dễ dàng nên giải thể là điều rất đáng tiếc. Tuy nhiên, tình trạng HTX hoạt động không hiệu quả trong thời gian dài địa phương sẽ giải thể hoặc vận động chuyển sang mô hình khác”. Qua đó cho thấy nhiều HTX ra đời chủ yếu nhằm tăng về mặt số lượng, chưa bảo đảm các nguồn lực và nhu cầu thực tế của địa phương. Do đó, việc thành lập HTX mới cần phải thận trọng, có giải pháp thích hợp, bảo đảm hài hòa giữa quy định và thực tế của địa phương.
Nhấn mạnh về vấn đề này, ông Mai Hùng Dũng, Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, đã đề nghị giải quyết dứt điểm tình trạng HTX ngừng hoạt động, tồn tại dưới dạng hình thức, xử lý nợ tồn đọng để lành mạnh hóa khu vực kinh tế HTX. Đây là một trong những biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực KTTT.
Đồng bộ giải pháp
Theo khảo sát, sau hơn 10 năm thực hiện Luật HTX năm 2012, thành phần kinh tế này vẫn còn gặp những khó khăn chủ yếu về vốn, khoa học - công nghệ, đội ngũ cán bộ chưa đủ mạnh, trình độ quản lý còn yếu... Nhận thấy những hạn chế đó, hàng năm, Liên minh HTX tỉnh cùng các cấp, các ngành liên quan đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các HTX.
Ông Hà Văn Phúc, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, cho biết hàng năm Liên minh HTX phối hợp với các cơ quan liên quan và các thành viên liên minh tại các huyện, thị, thành phố tổ chức tuyên truyền đến các sáng lập viên, thành viên HTX các nội dung liên quan đến Luật HTX năm 2012 cũng như các chính sách hỗ trợ. Trong đó, tập trung bồi dưỡng nguồn nhân lực, hỗ trợ tài chính, nâng cao trình độ quản trị cho các HTX... Từ nguồn hỗ trợ của Nhà nước, sự chủ động nỗ lực của mình, nhiều HTX mới thành lập đã từng bước đi vào ổn định hoạt động, những HTX thành lập lâu năm có cơ hội mở rộng sản xuất, thị trường, qua đó góp phần vào việc nâng cao hiệu quả phát triển KTTT trên địa bàn tỉnh. Trong 6 tháng đầu năm 2022, dù gặp nhiều khó khăn, song tổng doanh thu của các HTX, Quỹ tín dụng nhân dân toàn tỉnh ước đạt gần 739 tỷ đồng, thu nhập bình quân của người lao động trong HTX từ 6,5 - 7 triệu đồng/ người/tháng.
Được đánh giá là một trong những đơn vị hoạt động hiệu quả, HTX Dịch vụ nông nghiệp An Sơn (xã An Sơn, TP.Thuận An) đã thành công trong việc đưa sản phẩm măng cụt Lái Thiêu vươn xa trên thị trường. Ông Trần Văn Viễn, Giám đốc HTX, chia sẻ: “HTX thành lập từ năm 2018 và sản phẩm măng cụt của HTX luôn đạt về chất lượng, có uy tín trên thị trường. Năm vừa qua do tác động bởi khí hậu toàn nên toàn HTX chỉ thu được 17 tấn. Sản lượng tuy thấp nhưng lại được giá, chất lượng không thay đổi. Cây măng cụt 1 năm chỉ thu hoạch 1 vụ, nên thành viên HTX trồng xen canh các loại cây khác như mít, sầu riêng, bòn bon, chuối... để tăng thêm thu nhập”.
“HTX hoạt động hiệu quả và được đánh giá cao một phần do nỗ lực, tâm huyết của các thành viên. Mặt khác có sự tiếp sức từ Quỹ hỗ trợ nông dân, chính sách đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực của Liên minh HTX tỉnh. Việc tham gia các lớp tập huấn góp phần nâng cao trình độ chuyên môn, quản lý... cho HTX”, ông Viễn cho biết thêm.
TIẾN HẠNH