Nữ Chủ tịch Đảng Cộng sản đầu tiên trên thế giới

Năm 1942, nữ đồng chí Dolores Ibárurri được bầu làm Tổng bí thư Đảng Cộng sản Tây Ban Nha (PCE), rồi tới năm 1960 được bầu làm Chủ tịch Danh dự PCE, trở thành người phụ nữ đầu tiên giữ cương vị cao nhất trong lịch sử phong trào Cộng sản quốc tế.

Nhà nữ lãnh đạo kiệt xuất của phong trào Cộng sản Tây Ban Nha Dolores Ibárurri là người con thứ 8 trong nhà, ngay từ nhỏ cô bé Dolores đã phải đối mặt trực diện với cuộc sống khốn cùng dưới sự áp bức hà khắc của giới tư bản tham tàn.

Người con trai cả của bà đã xung vào đội quân tình nguyện quốc tế, sát cánh cùng Hồng quân Liên Xô cản đường "chinh phục châu Âu" của phát xít Đức và bị thương trong cuộc chiến bảo vệ thành phố Stalingrad.

"Niềm đam mê" của D. Ibárruri (giữa) là trên tuyến đầu trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít.

Bút danh "La Pasionaria" (Niềm đam mê) của bà D. Ibárruri xuất hiện trên một tiểu luận sắc bén đăng trên tờ El Minero Vizcaíno. Chỉ một thời gian ngắn sau, cái tên D. Ibárruri huyền thoại đã nổi tiếng không chỉ ở Tây Ban Nha, mà lan ra khắp địa cầu.

Giữa cuộc phong tỏa thủ đô Madrid của các thế lực phát xít tàn bạo, giọng nói hùng hồn của D. Ibárruri đã lôi cuốn hàng nghìn chiến sĩ trên chiến lũy quyết tử; còn câu "cửa miệng" từ người nữ anh hùng: "Bè lũ phát xít không thể vượt qua chúng ta được!" đã trở thành lời hiệu triệu tranh đấu vì một nền Cộng hòa Tây Ban Nha bền vững.

Đồng thời D. Ibárruri cũng là tác giả của câu khẩu ngữ chính luận: "Thà chết đứng còn hơn sống quỳ". Người phụ nữ kiên cường với bộ trang phục đen truyền thống - như mọi nữ công nhân mỏ Tây Ban Nha khác - đã khiến mọi thế lực thù địch phải khiếp sợ, lại luôn được đông đảo đồng bào cần lao yêu quý và kính trọng.

Năm 1920 cùng với người chồng, D. Ibárruri trở thành một trong những người sáng lặp tổ chức cộng sản đầu tiên ở vùng Asturias. Sau 10 năm gia nhập Đảng Cộng sản Tây Ban Nha (PCE), bà đã được tín nhiệm bầu vào Ban Chấp hành Trung ương của PCE, rồi chỉ 2 năm sau đã là Ủy viên Bộ Chính trị PCE.

Trong năm 1933, nhà thiên văn học Xôviết nổi tiếng Grigory Nikolayevich Neujmin phát hiện ra tiểu hành tinh mới mang mã số 1933 HA, rồi được ông quyết định đặt tên là "Dolores" nhân dịp nhà nữ cách mạng kiệt xuất D. Ibárruri dẫn đầu đoàn đại biểu PCE sang Moscow tham dự Hội nghị lần thứ 13 của Ban Chấp hành Quốc tế Cộng sản (ECCI).

Bất chấp nhiều lần bị địch giam cầm tra tấn dã man, nữ đồng chí D. Ibárruri vẫn dốc sức làm việc nhằm kiến tạo một mặt trận nhân dân chống lại hiểm họa phát xít đang manh nha ở tổ quốc mình. Khi khối Liên minh Mặt trận Dân tộc bao gồm những người Cộng hòa, Xã hội và Cộng sản giành được thắng lợi áp đảo trong cuộc bầu cử Nghị viện vào tháng 3- 1936, D. Ibárruri là một trong 17 nghị sĩ đại diện cho PCE tại Quốc hội Tây Ban Nha.

Trong tháng 7-1936, trùm phát xít Francisco Franco làm đảo chính tiếm quyền. Hàng chục nghìn người Tây Ban Nha và quân tình nguyện từ nhiều quốc gia trên thế giới, đã tham gia vào cuộc nội chiến chống lại bè lũ phát xít mới, còn nhà nữ lãnh đạo D. Ibárruri luôn ở vị trí tiên phong. Sau khi lật đổ Chính phủ Mặt trận Dân tộc hợp hiến và tiến chiếm Madrid, Franco thẳng tay đàn áp mọi thành phần chống đối khiến D. Ibárruri và nhiều người cùng chí hướng lại bị bắt vào tù...

Theo quyết nghị của Ban lãnh đạo PCE, vào đầu tháng 3-1939 kế hoạch giải thoát nữ đồng chí D. Ibárruri khỏi nơi giam giữ đã thành công, rồi bà được bí mật cử sang Liên Xô với trọng trách nhằm tạo dựng một khối đoàn kết quốc tế bài trừ chủ nghĩa phát xít Tây Ban Nha. Trong thời gian này bà làm việc tại Ban Thư ký ECCI tại trụ sở Quốc tế Cộng sản gần điện Kremlin.

Đến năm 1942 nữ đồng chí D. Ibárruri được bầu làm Tổng bí thư PCE, rồi tới năm 1960 được bầu làm Chủ tịch Danh dự PCE, trở thành người phụ nữ đầu tiên giữ cương vị cao nhất trong lịch sử phong trào Cộng sản quốc tế.

Sau 38 năm tị nạn chính trị ở nước ngoài, Chủ tịch PCE Dolores Ibárruri trở về quê hương và đắc cử vào Nghị viện Tây Ban Nha cho đến khi nghỉ hưu. Còn đây là một trích đoạn trong bản di chúc mà nhà nữ lãnh đạo kỳ cựu để lại cho toàn thể đảng viên PCE: "...Thảm họa chiến tranh hạch tâm cần phải bị chặn đứng bằng mọi giá. Chúng ta cần phải tranh đấu trọn đời cho sự tồn vong của nhân loại, vì một nền hòa bình vĩnh cửu trên hành tinh tươi đẹp này”. 

Theo CAND

• Tình bạn ngày càng khăng khít giữa ông Trump và Elon Musk (23/11)