“Người của nhân dân” thách đấu bà Merkel

Đảng Dân chủ xã hội Đức (SPD), đảng đối lập liên minh với đảng CDU/CSU của nữ Thủ tướng Angela Merkel trong liên minh cầm quyền của Đức, vừa bầu chọn chủ tịch đảng mới. Người được chọn là ông Martin Schulz, cựu Chủ tịch Nghị viện châu Âu.

Với tư cách này, ông Schulz được cho là sẽ dẫn đầu danh sách ứng cử của đảng SPD trong cuộc bầu cử Quốc hội Đức sẽ diễn ra vào tháng 9-2017.

Martin Schulz giành thắng lợi với tỉ lệ phiếu kỷ lục, đạt 100%. Ông sẽ thay thế ông Sgmar Gabriel với tư cách là lãnh đạo đảng đồng thời là ứng viên tranh ghế Thủ tướng Đức với bà đương kim Thủ tướng Angela Merkel. Ông Gabriel tuyên bố ông sẽ từ chức để nhường sân chơi lại cho những gương mặt mới, đặc biệt là Schulz, để đưa đảng SPD bước sang trang sử mới.

Năm nay 62 tuổi, Schulz sinh trưởng ở làng Hehlrath thuộc tỉnh West Rhineland, cực Tây nước Đức, có cha mẹ là công chức nhà nước, một người theo đảng SPD, người kia theo đảng CDU. Thuở đi học ham mê đọc sách, nhất là sách văn học nghệ thuật, Schulz đã bỏ học thời trung học và đi học nghề và làm nghề bán sách, làm việc trong một số nhà xuất bản trong một thời gian, nhưng sau đó lại bỏ việc và rơi vào trầm cảm. Nhờ sự giúp đỡ của người anh ruột làm bác sĩ, Schulz lấy lại được niềm tin.

Martin Schulz vui mừng sau khi được bầu làm Chủ tịch đảng SPD.

Schulz gia nhập đảng SPD từ rất sớm, năm 19 tuổi. 10 năm sau, năm 1984, ông được bầu vào Hội đồng thành phố Würselen, và từ năm 1987 làm Thị trưởng thành phố này cho đến năm 1998. Từ năm 1994, ông đã được bầu vào Nghị viện châu Âu. Là một người tự học hỏi, có tinh thần dân chủ xã hội bảo thủ, thông thạo 6 thứ tiếng, Schulz mang đến cho SPD một cơ hội vụt thoát ra khỏi cái bóng phủ trùm của đảng liên minh CDU/CSU. Đối với cử tri, Schulz giành được sự ủng hộ đặc biệt của giới trẻ Đức, được mệnh danh là “người của nhân dân”.

Bà Merkel và liên minh bảo thủ của bà đã nắm quyền tại Đức từ năm 2005. Trong nhiệm kỳ đầu, đảng này liên minh với SPD để hình thành chính phủ liên hiệp, sang nhiệm kỳ hai tách ra và liên minh với đảng Dân chủ tự do (Free Democrat), và liên minh trở lại với SPD từ năm 2013. Trong nhiều năm liền, đảng SPD thua phiếu, phải chịu lép vế trước liên minh CDU/CSU.

Đã có những thời điểm SPD đánh mất bản sắc khi nằm trong liên minh với CDU/CSU, và cho đến nay, đảng này vẫn còn chưa lành vết thương do sự thất bại, tụt giảm nghiêm trọng tỉ lệ ủng hộ của cử tri. Chỉ từ khi có sự xuất hiện của ông Schulz, tình hình đã bắt đầu thay đổi, và SPD đang có cơ hội giành lại quyền lực sau nhiều năm thất bại.

Sự ủng hộ của dân chúng dành cho đảng này đã tăng trở lại từ tháng 1-2017, sau khi ông Schulz tuyên bố có ý định làm lãnh đạo đảng và Chủ tịch đảng Sigmar Gabriel chấp nhận từ chức. Và tỉ lệ ủng hộ trong các cuộc thăm dò cử tri đã tăng khoảng 10%. Đảng này hiện cũng đang có nhiều thành viên có uy tín cao đứng trong danh sách bầu cử sắp tới.

Việc Schulz từ châu Âu quay trở vào chính trị nội địa Đức được xem là một sự kiện mới, gây chú ý, vượt qua cả những sự kiện của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Giới quan sát đánh giá ông như “làn gió” mang đến sự tươi mới cho đảng SPD, thậm chí cả nước Đức vốn bị xem là đang già nua dưới sự lãnh đạo của bà Thủ tướng Angela Merkel và liên minh bảo thủ CDU/CSU.

Một số tờ báo Đức còn tiên đoán việc Schulz quay trở về chính trị nội địa Đức thể hiện ý đồ tranh cử Thủ tướng Đức. Sự quan tâm, chú ý của công luận và cử tri dành cho Schulz được cho là bắt nguồn từ việc ông hầu như không xuất hiện trên môi trường chính trị mạng xã hội, và nó làm cho ông trở thành một người hoàn toàn mới trong công chúng.

Thủ tướng Angela Merkel.

Giới bình luận đánh giá Schulz đang hướng đến trở thành một lãnh đạo có tỉ lệ ủng hộ cao nhất kể từ thời Thủ tướng Willy Brandt. Tuy nhiên, so với bà Merkel, ông được cho là ít tham gia các chức danh lãnh đạo chính quyền nổi bật, ngoại trừ việc ông từng làm thị trưởng một thành phố thuộc tỉnh trong vài năm trước khi được bầu vào Nghị viện châu Âu và hoạt động chính trị tại đó suốt 23 năm qua, trở thành Chủ tịch Nghị viện châu Âu từ năm 2012.

Schulz đưa ra một chương trình hành động khác với chương trình hành động của bà Merkel. Trong bài phát biểu trước các thành viên SPD sau cuộc bỏ phiếu, ông Schulz hào hứng tuyên bố sẽ dành sự hỗ trợ cho những người lao động trẻ, cả nam và nữ, và bảo đảm công bằng xã hội cho tất cả người dân Đức, từ trẻ mẫu giáo cho đến người già hưu trí. Ông chỉ trích gay gắt đảng cực hữu dân túy Alternative fur Deutschland (AfD) (hiện đang đạt tỉ lệ ủng hộ 8%), so sánh nhóm phản đối xã hội Pegida với thành phần ủng hộ ông Donald Trump ở Mỹ, và chỉ trích lời hứa cắt giảm thuế của bà Merkel là một “tín hiệu sai lầm”.

Trong khi Schulz và SPD đang góp nhặt sự ủng hộ của người dân Đức qua từng ngày, thì bà Merkel và đảng của bà đang có dấu hiệu của sự chững lại và đi xuống do ảnh hưởng của nhiều vấn đề kinh tế - xã hội vừa qua. Mặc dù bà Merkel vẫn còn được tỉ lệ ủng hộ khá cao so với ông Schulz, 46% so với 38%, nhưng giới chuyên gia đánh giá tỉ lệ này có thể sớm được san bằng và cục diện có thể sẽ thay đổi trong thời gian từ đây cho đến tháng 9.

Kết quả thăm dò cử tri công bố hôm 19-3 cho thấy, liên minh CDU/CSU đang dẫn đầu mong manh với 33%, theo sát phía sau là đảng SPD của ông Schulz với 32%. Nếu muốn vượt qua CDU/CSU giành quyền lập chính phủ thì SPD có thể liên minh với các đảng cánh tả nhỏ, như Die Linke (8%) và Green (8%). Đây là khả năng tốt nhất để Schulz trở thành Thủ tướng mới của Đức. 

Theo CAND

• Đức: Chính trường đầy sóng gió (14/11)