Quan hệ Nga - Mỹ lại sóng gió

Ria Novosti ngày 19-9 đưa tin, Chính phủ Nga bất ngờ tuyên bố yêu cầu Mỹ chấm dứt hoạt động của Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID) tại Nga dù cơ quan này đã hoạt động tại Nga hơn 20 năm qua. Quyết định có hiệu lực từ ngày 1-10. Quyết định này đã khiến chính quyền Mỹ sốc và truyền thông Mỹ cho rằng đây là bước lùi trong quan hệ hai nước.

 Báo chí Mỹ cho rằng việc chấm dứt hoạt động USAID tại Nga sẽ ảnh hưởng quan hệ hai nước. Nga ngăn chặn sự can thiệp từ bên ngoài

Nga đưa ra lý do là nền kinh tế Nga đang phát triển và cảm thấy không cần thiết nhận viện trợ từ nước ngoài. Tuy nhiên, đây chỉ là một trong số các lý do Nga không muốn USAID có mặt tại quốc gia này. Ria Novosti dẫn lời các quan chức cấp cao tại Nga cho biết một số chương trình viện trợ của USAID thực chất là tài trợ cho các hoạt động chống chính quyền như can thiệp vào việc giám sát bầu cử để sau đó tung tin bầu cử có gian lận; hỗ trợ các tổ chức nhân quyền chỉ trích điện Kremlin và có ý định can thiệp vào công việc nội bộ của Nga. Đây là quyết định mới nhất của Chính phủ Nga sau các dự luật cứng rắn dành cho hành vi phá hoại nỗ lực phát triển đất nước.

Bộ Ngoại giao Nga ngày 19-9 ra tuyên bố khẳng định USAID thực chất muốn tác động đến tiến trình chính trị tại Nga và những hoạt động của cơ quan này không phù hợp với mục đích hợp tác nhân đạo song phương. Trang web của Bộ Ngoại giao Nga cho rằng các hoạt động của USAID nhằm can thiệp vào nền chính trị Nga, trong đó có việc can thiệp vào quá trình bầu cử các cấp và các tổ chức xã hội dân sự. Bộ này cũng khẳng định xã hội dân sự Nga đã phát triển hoàn thiện, không cần sự định hướng từ bên ngoài và Nga sẽ sẵn sàng hợp tác với USAID ở nước thứ 3.

Bước lùi quan hệ?

Ngay sau khi quyết định chấm dứt hoạt động của USAID tại Nga được công bố, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland cho biết nước Mỹ rất tự hào về những gì USAID đã làm tại Nga trong cuộc chiến chống bệnh tật, bảo vệ môi trường, củng cố các mối quan hệ xã hội dân sự và hiện đại hóa nền kinh tế. Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết USAID sẽ vẫn tiếp tục khuyến khích dân chủ và xã hội dân sự mặc dù không còn văn phòng ở Nga và sự việc trên không phải đặt dấu chấm hết cho quan hệ hai nước.

Trong khi đó, hàng loạt tờ báo lớn, hãng tin của Mỹ cho rằng quyết định ngừng hoạt động của USAID tại Nga là thêm một bước lùi trong quan hệ Nga-Mỹ. Hãng tin AP cho rằng, quyết định của chính quyền Tổng thống Putin đã thổi bay nỗ lực tái khởi động quan hệ hai nước của Tổng thống Obama. Tờ New York Times dẫn lời thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain cho rằng: “Quyết định của Chính phủ Nga nhằm chấm dứt hoạt động của USAID tại nước này là xúc phạm Mỹ và là một gáo nước lạnh dội vào chính quyền Obama”.

Ngay từ khi vận động tranh cử tổng thống Nga, ông Putin đã khẳng định sẽ xem xét lại các mối quan hệ với phương Tây mà dư luận trong nước và thế giới đều cho rằng sẽ thể hiện quan điểm cứng rắn hơn. Việc chấm dứt hoạt động của USAID cho thấy ông Putin đã hành động theo cương lĩnh tranh cử của mình. Theo quan điểm của Putin, nước Nga sẽ hùng mạnh, đứng trên đôi chân của mình và có tiếng nói trên chính trường quốc tế. Kể từ nhiều tháng qua Nga kiên quyết phản đối nỗ lực của Mỹ can thiệp thô bạo vào nội bộ Syria, chương trình hạt nhân của Iran, kế hoạch xây dựng lá chắn tên lửa của Mỹ ở châu Âu.

USAID được thành lập bởi Chính phủ Mỹ vào năm 1961. Cơ quan này hỗ trợ phát triển dân chủ, kinh tế, y tế, cung cấp hỗ trợ nhân đạo khẩn cấp và ngăn ngừa xung đột trong hơn 100 quốc gia. USAID có mặt tại Nga từ thời Liên Xô cũ với tổng kinh phí viện trợ gần 2,7 tỷ USD. USAID có ngân sách gần 50 triệu USD cho năm 2012 tại Nga, với hơn một nửa chi cho các hoạt động gọi là ủng hộ nhân quyền và dân chủ. Khoảng 40% được chi trực tiếp cho các tổ chức xã hội dân sự của Nga.

Theo SGGP

• Chủ tịch EC tố vụ tấn công tòa nhà phái bộ ngoại giao ở Kiev là coi thường luật pháp quốc tế (21/12)
• Hội nghị thượng đỉnh của EU đặt ưu tiên vào vấn đề Ukraine (20/12)
• Liên hợp quốc kêu gọi tăng cường nỗ lực chính trị để ổn định tình hình Haiti (19/12)
• Các bên lạc quan về việc đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza (18/12)
• Nga cáo buộc phương Tây góp phần dẫn đến cái chết của Tướng Kirillov (18/12)
• Nga điều tra vụ nổ ở Moskva khiến tướng cấp cao quân đội thiệt mạng (17/12)
• EU không thảo luận việc đưa lực lượng gìn giữ hòa bình tới Ukraine (17/12)