Quốc hội khóa XII (2007-2011): Tiếp tục đổi mới, nâng cao vị thế đất nước trên trường quốc tế

Qua 4 năm với 9 kỳ họp, mặc dù quỹ thời gian hoạt động ít hơn so với nhiệm kỳ khóa XI nhưng kết quả đạt được của Quốc hội (QH) khóa XII là rất lớn. Hoạt động của QH và các cơ quan của QH ngày càng dân chủ, thiết thực và hiệu quả, có nhiều đổi mới trên tất cả các lĩnh vực, nhất là trong xây dựng pháp luật, giám sát chuyên đề, chất vấn, trả lời chất vấn, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước…

Toàn cảnh phiên khai mạc kỳ họp thứ nhất, QH khóa XII Ảnh: TƯ LIỆU

Về hoạt động lập pháp, trong 4 năm, QH đã thông qua 67 luật, 13 nghị quyết; Ủy ban Thường vụ QH đã thông qua 14 pháp lệnh và 9 nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật, trong đó, đáng chú ý là phần lớn các văn bản được ban hành hoặc là sửa mới hoặc sửa một cách toàn diện. Các dự án luật được ban hành có chất lượng cao, cụ thể, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất, tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, xử lý tốt một số vấn đề nhạy cảm; bám sát, phản ánh đầy đủ hơn thực tiễn kinh tế - xã hội. Nhiều văn bản sau khi ban hành có thể triển khai thực hiện ngay mà ít phải chờ hướng dẫn thi hành, nên sớm đi vào cuộc sống, đáp ứng kịp thời yêu cầu quản lý và điều hành kinh tế - xã hội của đất nước.

Nội dung các quan hệ xã hội được điều chỉnh trong các đạo luật liên quan hầu hết các lĩnh vực, từ quy trình, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật đến các vấn đề về kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, tổ chức bộ máy Nhà nước, hành chính, dân sự, hình sự, tư pháp. Một số quan hệ kinh tế quan trọng, phức tạp, nhạy cảm vẫn còn khoảng trống chưa có luật điều chỉnh như: quản lý và sử dụng tài sản Nhà nước; quản lý nợ công; trưng mua, trưng dụng tài sản; thuế sử dụng đất nông nghiệp; thuế tài nguyên; thuế thu nhập cá nhân, đã được QH dành nhiều thời gian, trí tuệ, công sức xây dựng và ban hành; đồng thời quan tâm sửa đổi, bổ sung kịp thời một số chế định pháp luật không còn phù hợp thuộc các lĩnh vực: ngân hàng; tín dụng; thuế; đầu tư xây dựng cơ bản; phòng, chống tham nhũng; quốc tịch; giao thông đường bộ; xuất bản; sở hữu trí tuệ,... để đáp ứng nhu cầu hội nhập, phát triển kinh tế, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Cùng với hoạt động lập pháp, hoạt động giám sát được đặc biệt tăng cường nhằm kịp thời phát hiện và có các kiến nghị nhằm điều chỉnh, bổ sung, phát huy tính tích cực, giảm thiểu những hệ lụy nảy sinh từ chính sách; chấn chỉnh kịp thời các sai sót, khuyết điểm, thúc đẩy thực hiện tốt các nhiệm vụ. Nội dung giám sát tập trung vào nhiều vấn đề bức xúc của cuộc sống, bao quát hầu hết các lĩnh vực từ kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước, đến văn hóa, giáo dục, khoa học - công nghệ, quốc phòng - an ninh, đối ngoại, hoạt động của các cơ quan tư pháp... Cùng với giám sát tối cao qua việc xem xét các báo cáo của cơ quan, cá nhân theo quy định, QH đã giám sát tối cao tại kỳ họp 6 chuyên đề.

Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn - một hình thức giám sát trực tiếp và quan trọng của QH, tiếp tục có những cải tiến mạnh mẽ theo hướng thực chất hơn. Cách thức tiến hành, điều hành phiên chất vấn được cải tiến theo hướng chất vấn và trả lời chất vấn theo nhóm vấn đề với sự tham gia của nhiều bộ trưởng, trưởng ngành; hạn chế đến mức thấp nhất thời gian trả lời bằng văn bản; đề nghị Thủ tướng Chính phủ hoặc Phó Thủ tướng Chính phủ trả lời trực tiếp chất vấn của đại biểu QH; tăng thời gian đối thoại giữa đại biểu QH với người trả lời chất vấn để tạo không khí cởi mở, thẳng thắn. Một trong những điểm mới trong hoạt động giám sát là QH đã xem xét báo cáo của Ủy ban Thường vụ QH về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri cả nước. Hoạt động này đã có những tác động tích cực đến tâm tư, tình cảm của nhân dân, góp phần củng cố lòng tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước, đồng thời, động viên, khuyến khích nhân dân tiếp tục tham gia tích cực hơn nữa vào các hoạt động quản lý nhà nước.

Trong nhiệm kỳ, QH đã quyết định chủ trương đầu tư dự án thủy điện Lai Châu và dự án điện hạt nhân Ninh Thuận; xem xét thông qua các Nghị quyết về rút ngắn nhiệm kỳQH khóa XII; kéo dài nhiệm kỳ hoạt động 2004-2009 của HĐND các cấp; điều chỉnh địa giới hành chính TP.Hà Nội và một số tỉnh có liên quan; điều chỉnh địa giới hành chính giữa một số tỉnh; thực hiện thí điểm không tổchức HĐND huyện, quận, phường. Đồng thời, để đáp ứng yêu cầu mới của thực tiễn nhằm nâng cao thẩm quyền, trách nhiệm của QH nói riêng, của các cơ quan quản lý nhà nước nói chung trong việc quyết định chủ trương đầu tư, quản lý và sử dụng có hiệu quả các công trình, dự án có quy mô lớn đầu tư tại Việt Nam và ra nước ngoài, QH đã quyết định sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 66/2006/QH11 ngày 29-6-2006 về dự án công trình quan trọng quốc gia trình QH quyết định chủ trương đầu tư.

Hoạt động đối ngoại của QH tiếp tục được đẩy mạnh, củng cố và mở rộng. Đã tăng cường đối ngoại song phương, tạo sự chuyển biến tích cực trong quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt với các nước trong khu vực và thế giới; củng cố, phát triển quan hệ với các nước láng giềng, các nước ASEAN và Đông Bắc Á, đẩy mạnh quan hệ với Hoa Kỳ, nghị viện châu Âu, nghị viện nhiều nước thuộc liên minh châu Âu, đưa các mối quan hệ này đi vào thực chất, phát triển cả chiều rộng lẫn chiều sâu; khai thông và phát triển quan hệ với nghị viện nhiều nước thuộc khu vực châu Phi và các nước Trung, Nam Mỹ theo chủ trương chung của Đảng và Nhà nước ta; quan tâm đẩy mạnh và củng cố quan hệ truyền thống với các nước Trung và Đông Âu, tạo môi trường quốc tế thuận lợi cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Việc QH nước ta đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch và tổ chức thành công Đại hội đồng Liên nghị viện Hiệp hội các nước Đông Nam Á lần thứ 31 (AIPA- 31); được bầu làm Phó Chủ tịch Đại hội đồng Liên minh Nghị viện thế giới (IPU) nhiệm kỳ 2010-2011; đảm nhận cương vị Chủ tịch Nhóm ASEAN+3 đã đánh dấu sự trưởng thành mạnh mẽ của ngoại giao nghị viện Việt Nam, góp phần thiết thực vào tiến trình hội nhập quốc tế và khu vực, nâng cao vị thế của nước ta trên trường quốc tế.

 P.V (tổng hợp)

• Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi chuyên đề 'Kỷ nguyên phát triển mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam' (25/11)
• Đảm bảo cho đại hội diễn ra an toàn, ý nghĩa, tạo không khí sôi nổi, vui tươi (25/11)
• Thông cáo báo chí Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII (25/11)
• TP.Dĩ An: Hơn 1.000 học sinh tham gia hướng nghiệp (25/11)
• Chủ tịch nước Lương Cường chủ trì lễ đón chính thức Tổng thống Bulgaria (25/11)
• Đoàn công tác Ban Dân vận Tỉnh ủy Điện Biên tham quan mô hình “Cà phê sáng – Trao đổi với nhân dân” tại Bình Dương (25/11)
• Khai mạc Hội nghị Trung ương khóa XIII, quyết định một số vấn đề về công tác cán bộ (25/11)
• Quốc hội xem xét công tác nhân sự trong tuần làm việc cuối của Kỳ họp thứ 8 (25/11)