Sách tham khảo: Cân nhắc khi chọn lựa

Ở bất cứ nhà sách nào, người ta cũng có thể dễ dàng nhận thấy sách tham khảo (STK) và sách nâng cao nhiều hơn sách giáo khoa (SGK). Chưa bao giờ học sinh có thể dễ dàng tìm mua cho mình những cuốn STK như hiện nay.

STK thực chất hay STK biến tướng

Nhiều phụ huynh và học sinh có thói quen ngay từ đầu năm khi đi mua SGK là nhất định phải mua thêm STK. Thậm chí số lượng STK nhiều gấp đôi, gấp ba lần SGK. Đó là tâm lý chung, phụ huynh nào cũng muốn con mình giỏi. Nhưng trên thực tế, có nhiều phụ huynh đã không biết mình đang vô tình tiếp tay cho các loại STK dưới hình thức biến tướng này hoành hành, và đây cũng là nguyên nhân chính khiến một bộ phận học sinh lười biếng ngày càng ỷ lại.

Chỉ với lớp 1, STK đã chiếm gấp nhiều lần so với SGK (Ảnh minh họa)

Tại hầu hết các nhà sách hiện nay đều có bày bán rất nhiều các loại STK. Theo nhân viên các nhà sách này thì dù đầu năm, giữa năm hay cuối năm loại sách này cũng bán rất chạy, chứ không như SGK chỉ bán được lúc đầu năm học. Điều dễ dàng nhận thấy là STK luôn có giá cao gấp nhiều lần so với giá một cuốn SGK có cùng số trang. STK bậc nào cũng có, từ tiểu học đến đại học. Ngay chỉ với lớp 1 mà STK đã chiếm gấp 3 lần SGK, từ sách toán nâng cao, tiếng Việt nâng cao, luyện viết chữ đẹp… Nhưng có lẽ chiếm nhiều nhất vẫn là STK của các lớp cấp 3 và lớp 12 luôn dẫn đầu về số lượng. Nếu SGK có những môn nào là sẽ có STK của môn đó. Người mua như lạc vào mê hồn trận trong một rừng STK.

Nhưng STK đúng thực chất thì ít mà STK biến tướng từ các loại sách giải bài tập thì rất nhiều. Hầu hết các sách này chỉ bám vào việc giải bài tập cho học sinh trong SGK để thu hút người mua. Mục đích là giúp học sinh làm trước những bài tập mà chắc chắn thầy cô giáo sẽ giao cho khi đi học. Tình trạng này làm học sinh lười biếng và ngày càng ỷ lại không chịu tự học mà dựa dẫm hoàn toàn vào những cuốn sách này.

Chị Nguyễn Thị Tuyết Mai, phụ huynh một học sinh lớp 10, cho biết: “Đầu năm dẫn con đi mua SGK, thấy mấy cuốn sách bên cạnh để STK, sách hướng dẫn học tốt, bài tập nâng cao… tôi cũng tưởng là những sách đọc thêm để nâng cao kiến thức. Mấy bữa nay rảnh, tôi lôi sách của con ra xem thử mới thấy toàn bộ bài tập trong SGK đều được các cuốn sách này giải rất chi tiết, tỉ mỉ. Hỏi con bữa giờ có tự làm bài tập hay chép trong sách đó ra, nó mới thú nhận là đã “sao y bản chính” chúng tôi mới vội vàng dẹp những cuốn sách đó và theo dõi việc học của con sát sao hơn”.

Cân nhắc khi chọn lựa

STK nhiều vô kể đang khiến nhiều phụ huynh và học sinh phải mất rất nhiều thời gian lựa chọn và phải bỏ ra một số tiền khá lớn nhưng những lợi ích mà nó mang lại thì chẳng là bao. STK vẫn luôn được xem như một loại sách bổ trợ, giúp học sinh có thêm kiến thức mở rộng hơn so với kiến thức ở SGK. Tuy nhiên, nếu sử dụng STK không đúng cách thì cũng sẽ như con dao hai lưỡi. Thực tế cho thấy, những học sinh khá giỏi, biết sử dụng sách đúng cách thì STK giúp các em nâng cao kiến thức, kỹ năng. Nhưng với các em học lực yếu, hay mất căn bản nếu không biết dùng sách thì sẽ bị lạc thêm vào mớ kiến thức hỗn độn không hiểu đầu đuôi dẫn đến mất bình tĩnh, chán nản.

Cô Nguyễn Thị Ngọc, giáo viên trường THCS Võ Trường Toản (TX.Dĩ An), cho biết: “Hiện nay STK, sách giải tràn lan khiến nhiều em học sinh ỷ lại và bị lệ thuộc rất nhiều vào nó. Thậm chí nhiều em dùng STK để đối phó với thầy cô. Chẳng hạn như môn văn, cô giáo yêu cầu học sinh về nhà soạn trước. Thay vì phải đọc tác phẩm và trả lời những câu hỏi trong SGK bằng chính kiến thức của mình thì nhiều em lại lấy STK ra rồi chép y chang vào vở của mình. Kết quả, là nhiều bài giống y chang nhau vì chép ra từ một cuốn sách. Thậm chí nhiều em còn sẵn đà làm luôn cả những bài chưa học tới để vài bữa khỏi phải làm”!

Theo ông Trần Đăng Nam, Trưởng phòng GD-ĐT TX.Dĩ An: “Sách giải bài tập trong SGK biến tướng dưới hình thức STK ngày càng nhiều. Điều này đã vô tình tạo cho các em tính chủ quan, ỷ lại, lười động não… Sử dụng STK không đúng sẽ ảnh hưởng đến lực học của học sinh rất nhiều. Mong rằng phụ huynh cùng phối hợp với nhà trường sớm phát hiện và sửa chữa những thói quen không tốt này của các em. Ngoài việc khuyến khích các em tự giác học tập, các bậc phụ huynh cũng nên tham khảo ý kiến các giáo viên, không nên mua STK tràn lan cho con mình vì vừa tốn kém, vừa không hiệu quả”.

 NGỌC THANH

• Quỹ học bổng hơn 10 tỷ đồng hỗ trợ học sinh khó khăn học tiếng Anh trực tuyến (04/11)
• "Thay đổi môn thi thứ ba trong tuyển sinh lớp 10 để tránh học lệch, học tủ" (02/11)
• Đưa kiến thức pháp luật đến với học sinh (02/11)
• Tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học, giáo dục nghề nghiệp năm 2025: Chủ động chuẩn bị các điều kiện tốt nhất (02/11)
• Để cơ sở bán trú hoạt động hiệu quả, đúng quy định: Tăng cường kiểm tra, bảo đảm các điều kiện dạy và học (01/11)
• Hơn 1.200 thí sinh tham dự kỳ thi học sinh giỏi trung học phổ thông cấp tỉnh năm học 2024-2025 (01/11)