Đến thăm làng tranh Đông Hồ, sứ nhà Thanh rất nghênh ngang, ngạo mạn. Hắn cho rằng, dân làng tranh chỉ biết vẽ vời chứ chẳng biết gì về văn chương, chữ nghĩa. Tuy vậy, hắn vẫn nhờ một lão nghệ nhân giới thiệu nội dung ý nghĩa từng bức tranh.
Khi xem đến bức tranh “Đám cưới chuột”, thấy một chú chuột xách cá đến lễ mèo, bên dưới có đề chữ “Tống lễ”, sứ Thanh liền nảy ra một vế đối, chơi chữ rất hiểm hóc:
- Tí lận, thử tống Mão.
Nghĩa là: Cuối năm chuột, chuột cống mèo. Thâm ý của hắn là ví ta như chuột, hắn như mèo, ta phải lễ hắn. Nghe vậy, lão nghệ nhân của ta liền đưa ra bức tranh vẽ một con trâu vểnh tai, đang “tè” trên con đường ngoằn ngoèo như một con rồng. Lão nghệ nhân liền đối lại:
- Sửu đầu, ngưu thôn thìn.
Nghĩa là: Đầu năm trâu, trâu nuốt rồng. Trâu tượng trưng cho đồng ruộng quê ta, còn rồng chỉ thiên triều nhà Thanh. Sứ Thanh đành ngậm đắng nuốt cay, ngỏ ý xin mấy tờ tranh rồi tháo lui.
NGA NGUYỄN