Nứt kẽ hậu môn (NKHM) là bệnh được đặc trưng bởi vết loét giống như một vết rách nằm ở da niêm mạc vùng lược của ống hậu môn (HM). Bệnh khá thường gặp, đứng thứ 3 sau bệnh trĩ và các bệnh nhiễm trùng vùng HM trực tràng. NKHM gây đau đớn, rất khó chịu cho người bệnh mỗi lần đại tiện.
Điều trị NKHM cấp tính ở Việt Nam hiện nay chủ yếu dùng một số thuốc bôi tại chỗ tác dụng giảm đau, chống viêm hoặc nong HM hay phẫu thuật. Thực tế hiện nay nong HM hay phẫu thuật gây mất tự chủ HM khá cao còn một số thuốc bôi tại chỗ như nitroglycerin, diltiazem, lidocain, hydrocortison… có hiệu quả trong điều trị nhưng có nhiều tác dụng không mong muốn.
Dầu mù u được chiết xuất từ hạt cây mù u. Hợp chất calophyllolide trong dầu mù u đã được chứng minh có tác dụng giảm đau, chống viêm, kháng khuẩn, tái sinh biểu bì, kích thích mọc mô hạt mạnh mẽ được dùng để làm lành vết thương, trị bỏng, ghẻ, viêm da, nứt nẻ vú… Có thể dùng chế phẩm dầu mù u dạng dầu trong chai 20ml được sản xuất tại Bệnh viện Y học dân tộc TP.HCM.
Điều trị cho bệnh nhân theo phác đồ quy định: sau khi vệ sinh, bôi dầu mù u vào hậu môn 3 lần/ ngày, mỗi lần 10 - 15 giọt, đặc biệt cần bôi sau khi đi đại tiện. Chế độ chăm sóc: ăn nhiều rau quả, uống 2l nước/ngày, tránh đồ cay nóng, có thể dùng thêm thuốc để làm mềm phân kết hợp ngâm hậu môn nước ấm ngày 3 lần. Điều trị bôi dầu mù u liên tục trong 2 tuần. Theo báo cáo cụ thể của đề tài này, sau 14 ngày điều trị, mức độ chảy máu HM cải thiện đáng kể, không còn bệnh nhân NKHM nào đi tiêu ra máu sau 7 ngày điều trị.
Dầu mu u là một loại thuốc có hiệu quả và an toàn trong điều trị NKHM cấp tính. Tác dụng không mong muốn có thể gặp song rất hiếm là ngứa HM ở những bệnh nhân mẫn cảm với thành phần của thuốc và ngứa ở mức độ nhẹ.
Bác sĩ QUÁCH TRUNG NGUYÊN (Phó Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền)